ၿမန္မာစကားပံုမ်ား

ေဂါေဏနေဂါေဏာ၊ သာမေဏန သမေဏာ

ႏြားတုိ႔သည္ ႏြားတို႔အခ်င္းခ်င္း စုေ၀းတတ္ၾက၍ ရဟန္းတုိ႔သည္ ရဟန္းတို႔ အခ်င္းခ်င္း စုေ၀းၾကၿမဲျဖစ္သည္။ အေလ့အက်င့္အမ်ဳိး ဘ၀တူရာတူရာ အညီအၫြတ္ေပါင္းစည္းမိ ၾကေလသည္ဟု ဆိုလိုသည္။ ဘ၀ဇာတ္အေလ့အလာ အယူအဆမတူညီၾကသူမ်ား သည္ အေၾကာင္းအားေလ်ာ္စြာ ပူးတဲြရေသာ္လည္း ခိုင္ၿမဲနီးစပ္မႈမရိွဘဲ စ႐ိုက္အေလ့တူ မွ်မွသာ အေပါင္းအသင္း ဖြဲ႕စပ္မိသည္ဟု ဆိုလိုသည္။

ၿမန္မာစကားပံုမ်ား

Read More

အိုဇုန္းလႊာ

အုိဇုန္းလႊာ(Ozone layer)
လူတို႔ေနထိုင္ရာ ကမၻာေျမႀကီးကို ေလထုက ၀န္းရံထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထိုေလထုသည္ ကမၻေျမႀကီး၏ ဆြဲအားေၾကာင့္ ကမၻာႏွင့္အတူ လိုက္ပါလည္ပတ္ေနပါသည္။ ကမၻာ့ေလထုကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာၾကည့္လ်ွင္ အလႊာေလးလႊာျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားသည္ကို ေတြ႔ျမင္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ေလထုအလႊာ ေလးလႊာမွာ-

1. ထရိုပို စဖီးယားအလႊာ-ေလထု၏ေအာက္ဘက္အက်ဆံုးျဖစ္ျပီး လူသားတုိ႔ႏွင့္ ထိေတြ႔ေနေသာ အလႊာျဖစ္ပါသည္။ အျမင့္ ၁၀-ကီလိုမီတာအထိ ျမင့္ပါသည္။
2. စထရာတို စဖီးယားအလႊာ-ထရိုပိုစဖီးယားအလႊာ၏ အထက္တြင္ တည္ရွိပါသည္။ အျမင့္ ၁၀-ကီလိုမီတာမွ ၅၀-ကီလိုမီတာအထိ ရွိပါသည္။ ၄င္းအလႊာ၏ အေပၚဘက္ဆံုးကို အိုဇုန္းလႊာဟု ေခၚပါသည္။
3. မီဆို စဖီးယားအလႊာ-ေလထု၏ တတိယအလႊာျဖစ္ပါသည္။ အျမင့္ ၅၀-ကီလိုမီတာမွ ၉၀-ကီလိုမီတာအတြင္း တည္ရွိပါသည္။ ေလထုအလႊာ ေလးလႊာအနက္ အပူခ်ိန္အနည္းဆံုး (အေအးဆံုး) အလႊာျဖစ္ပါသည္။ ၄င္းအလႊာတြင္ ေလထုသည္ သုညေအာက္ ၈၀-ဒီဂရီအထိ ေအးပါသည္။
4. သာမို စဖီးယားအလႊာ-ေလထု၏ အေပၚဆံုးအလႊာ ျဖစ္ပါသည္။ အျမင့္ ကီလိုမီတာ ၉၀-မွ ၁၂၀-အတြင္း တည္ရွိပါသည္။ ၄င္းအလႊာတြင္ ေလထုသိပ္သည္းမႈ အလြန္နည္းပါးပါသည္။

အထက္ေဖာ္ျပသည့္အတိုင္း အိုဇုန္းလႊာသည္ စထရာတို စဖီးယားအလႊာ၏ အေပၚဆံုးအပိုင္းတြင္ တည္ရွိပါသည္။ ကမၻာေျမအထက္ ၁၉-မွ ၄၈-ကီလိုမီတာအတြင္း တည္ရွိျပီး ကမၻာ့ေလထုကဲ့သို႔ပင္ ကမၻာေျမလွည့္ပတ္ရာ လမ္းေၾကာင္းတြင္ အတူလိုက္ပါေနေသာ အလႊာတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။
စင္စစ္ အိုဇုန္းဆိုေသာ ဓာတ္ေငြ႔သည္ ေအာက္စီဂ်င္အက္တမ္ ၃-လံုး ေပါင္းစပ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ (O3), လူတို႔အသက္ရွင္ေသာ ေအာက္စီဂ်င္ဓာတ္ေငြ႔မွာမူ ေအာက္စီဂ်င္အက္တမ္ ၂-လံုးေပါင္းစပ္ ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ (O2) သို႔ပါ၍ ရိုးရိုးေအာက္စီဂ်င္ ေမာ္လီက်ဴး သံုးခု (3O2) ျပိဳကြဲပါက အိုဇုန္းေမာ္လီက်ဴးႏွစ္ခု (2O3) ျဖစ္လာႏိုင္ပါသည္။
ဤသို႔ ေအာက္စီဂ်င္မွ အိုဇုန္းသို႔ ေျပာင္းလဲရန္အတြက္ စထရာတို စဖီးယားအလႊာမွ အပူခ်ိန္က ကူညီသလို ေလထုတြင္ ပါ၀င္ေသာ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ဓာတ္ေငြ႔မ်ားကလည္း ဓာတ္ကူေပးပါသည္။ အိုဇုန္းလႊာ တည္ရွိေနျခင္းသည္ လူႏွင့္သတၱ၀ါတို႔အတြက္ ေကာင္းက်ိဳးမ်ားစြာကုိ ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။ အိုဇုန္းလႊာသည္ ေနမွလာေသာ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္မ်ားကို စုပ္ယူထားပါသည္။ ထိုအခါ ကမၻာေပၚသို႔ က်ေရာက္လာေသာ ေနေရာင္ျခည္တို႔တြင္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္မ်ား ပါမလာေတာ့ပါ။
အကယ္၍ ထိုေရာင္ျခည္မ်ားသာ ပါလာမည္ဆိုပါက လူ႔အသားကိုထိလိုက္လွ်င္ မီးေလာင္သလို အဖုမ်ား ထြက္လာႏိုင္ပါသည္။ အနည္းငယ္သင့္ရံုမွ်ျဖင့္ အေရျပား ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားတတ္ပါသည္။ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ပါေသာ ေနေရာင္ေၾကာင့္ မ်က္စိတြင္ တိမ္စြဲတတ္ပါသည္။ ဗီတာမင္မ်ား၊ ဆိုးေဆးမ်ား၊ သတၳဳမ်ား၊ အဆီမ်ားသည္ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္သင့္ပါက ေနမွ အပူမ်ားကို စုပ္ယူျပီး သိပၸံရုပ္ရွင္မ်ားတြင္ ေတြ႔ျမင္ရသလို အေရာင္မ်ား တဖ်တ္ဖ်တ္ လက္လာပါလိမ့္မည္။ ၄င္းပစၥည္းမ်ားမွာ ပူလြန္းလွသည့္အတြက္ စား၍လည္း မရေတာ့ပါ။ ထို႔ျပင္ သတၱ၀ါတို႔၏ အေရျပားသည္ ေရာင္ျခည္သင့္မႈေၾကာင့္ ဓာတ္ေျပာင္းလဲျခင္း ျဖစ္ကာ ေရာဂါအသစ္အဆန္းမ်ားလည္း ေပၚလာႏိုင္ပါသည္။ ဤသည္တို႔ကို မျဖစ္ေအာင္ အိုဇုန္းလႊာက ကာကြယ္ေပးထားရပါသည္။
၁၉၇၀-ျပည့္ႏွစ္၀န္းက်င္တြင္ သိပၸံပညာရွင္မ်ားသည္ အိုဇုန္းလႊာကို အႏၲရာယ္ျပဳေနသည့္ ဓာတ္ေငြ႔တခုကို ေတြ႔ရွိလာရပါသည္။ ၄င္းကို ကလိုရိုဖလိုရိုကာဗြန္ (အတိုေကာက္အားျဖင့္ CFC) ဟုေခၚပါသည္။ အဆိုပါ စီအက္ဖ္စီ ဓာတ္ေငြ႔သည္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ အသံုးျပဳေနေသာ ေရခဲေသတၱာမ်ား၊ ေရေမႊးဘူး၊ ျခင္ေဆးဘူး စေသာ စပေရးဘူးမ်ား၊ တီဗီြ၊ ကြန္ပ်ဴတာမ်ားမွ ထြက္ရွိေနပါသည္။ ၄င္းစီအက္ဖ္စီ ေမာ္လီက်ဴးတခုသည္ အိုဇုန္းေမာ္လီက်ဴးေပါင္း တသိန္းခန္႔ကို အသာအယာ ဖ်က္ဆီးပစ္ႏိုင္ပါသည္။
စီအက္ဖ္စီ ဓာတ္ေငြ႔ကဲ့သို႔ပင္ အိုဇုန္းလႊာကို အႏၲရာယ္ေပးတတ္သည့္ ဓာတ္ေငြ႔ႏွစ္ခု က်န္ပါေသးသည္။ တခုမွာ စက္ရံု၊ အလုပ္ရံုမ်ားမွထြက္ေသာ မီးခိုးေခၚ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ျဖစ္ျပီး လူတို႔ေန႔စဥ္ထုတ္လုပ္ေနသာ ဓာတ္ေငြ႔ပင္ျဖစ္ပါသည္။ အျခားတခုမွာ ပိုးသတ္ေဆးႏွင့္ ဓာတ္ေျမၾသဇာမ်ားတြင္ ပါ၀င္ေသာ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ျဒပ္ေပါင္းမ်ား ျဖစ္ပါသည္။
အဆိုပါ ျဒပ္ေငြ႔မ်ားေၾကာင့္ အိုဇုန္းလႊာသည္ တျဖည္းျဖည္း ပါးလႊာလာခဲ့ရာ ၁၉၈၀-ပတ္၀န္းက်င္တြင္ အႏၲာတိကတိုက္ေပၚရွိ အိုဇုန္းလႊာတြင္ အေပါက္ျဖစ္ေနေၾကာင္း ထိတ္လန္႔စဖြယ္ ေတြ႔ရွိလာရပါသည္။ အစပထမတြင္ အိုဇုန္းလႊာေပါက္မႈသည္ စိုးရိမ္စရာဟု ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္မ်ားက မထင္မွတ္ မယူဆခဲ့ၾကပါ။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ကမၻာ့အျခားတဖက္ျဖစ္ေသာ အာတိတ္စက္၀ိုင္းတြင္ပါ အိုဇုန္းလႊာေပါက္လာေၾကာင္း ေတြ႔ရွိလာၾကပါသည္။ အဆိုပါ အာတိတ္ႏွင့္ အႏၲာတိကေဒသမ်ားမွာ ေရခဲဖံုးေသာေဒသမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ၄င္းတို႔အေပၚရွိ အိုဇုန္းလႊာေပါက္ျခင္းေၾကာင့္ အလြန္ျပင္းေသာ ေနေရာင္ျခည္မ်ားသည္ ေရခဲမ်ားေပၚသို႔ တိုက္ရိုက္က်ေရာက္လာပါသည္။ ထိုအခါ ဧရာမ ေရခဲတံုးႀကီးမ်ား၊ ေရချဲပင္မ်ားသည္ ပင္လယ္မ်ားအတြင္း အရည္ေပ်ာ္လာျပီး ပင္လယ္ေရထု ျမင့္တက္လာပါသည္။ အက်ိဳးဆက္အေနျဖင့္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေရႀကီးျခင္း၊ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲျခင္း၊ မုန္တိုင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚျခင္းတို႔ ေပၚေပါက္လာရပါသည္။
အျခားတဖက္တြင္လည္း ခရမ္းလြန္ ေရာင္ျခည္၏ အပူဒဏ္ေၾကာင့္ ကမၻာတ၀ွမ္းလံုးတြင္ တႏွစ္ထက္တႏွစ္ အပူခ်ိန္္ ျမင့္တက္လာပါသည္။ အပူခ်ိန္ ျမင့္တက္မႈေၾကာင့္ သစ္ပင္မ်ား ေသဆံုးကာ သစ္ေတာ ျပဳန္းတီးမႈမ်ား ျဖစ္လာရျပန္ပါသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ လူသားတို႔က သစ္ေတာမ်ာကို ထပ္မံခုတ္ထြင္ျပန္ရာ သစ္ေတာမ်ား ပိုမိုျပဳန္း၊ အပူခ်ိန္မ်ား ပိုမိုတက္ျဖင့္ သံသရာလည္လာခဲ့ပါသည္။
၁၉၈၇-တြင္ မြန္ထရီရယ္ စာခ်ဳပ္ကို အေမရိကန္အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံ ၃၆-ႏို္င္ငံက လက္မွတ္ထိုး၍ စီအက္ဖ္စီ ထုတ္လုပ္မႈကို ေလွ်ာ့ခ်ရန္ သေဘာတူခဲ့ပါသည္။ ၁၉၉၅-တြင္ အဆိုပါ စာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ထိုးေသာႏိုင္ငံ တရာအထိ ရွိလာပါသည္။ ထို႔ျပင္ စီအက္ဖ္စီ ဓာတ္ေငြ႔မ်ားအစား အိုဇုန္းလႊာကို အႏၲရာယ္မေပးႏိုင္သည့္ အိပ္ခ်္စီအက္ဖ္စီ (Hydro-chloroflurocarbon) မ်ားကို အစားထိုးအသံုးျပဳရန္ သေဘာတူလာၾကပါသည္။
ဤသို႔ ႀကိဳးစားေနသည့္ၾကားမွပင္ ၂၀၀၁-ခုႏွစ္တြင္ အိုဇုန္းလႊာ အေပါက္ႀကီးသည္ စံခ်ိန္တင္ေလာက္ေအာင္ ႀကီးထြားလာခဲ့ပါသည္။ ၂၀၀၆-ခုႏွစ္ေရာက္ေသာအခါ အဆိုပါ အေပါက္ႀကီးသည္ ေနာက္ထပ္တႀကိမ္ စံခ်ိန္တင္ေအာင္ ႀကီးထြားလာျပန္ရာ ဂရင္းလင္းကၽြန္းမွ ဆိုက္ေဘးရီးယားအေနာက္ပိုင္းအထိ ကယ္ျပန္႔လာပါေတာ့သည္။

Read More

အႏုပညာ

ပါဠိဘာသာအားျဖင့္ သုခုမပညာဟုေခၚေသာ အႏုပညာသည္ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး၏ ယဥ္ေက်းမွုေၾကးမုံ ျဖစ္သည္။ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး၏ ယဥ္ေက်းမွု​​ကို ေထာက္ရွု၍ ထိုလူမ်ိဳး၏ စိတ္ေနသေဘာထား၊ ႀကံရည္ ဖန္ရည္၊ ဓေလ့စရိုက္၊ ေနထိုင္မွု အဆင့္အတန္းတို႔ကို အကဲခတ္ရသည္။ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး၏ စြမ္းစြမ္းတမံ ေဆာင္ရြက္မွုမ်ားထက္ ထိုလူမ်ိဳး၏ အႏုပညာက ထိုလူမ်ိဳး၏ ဓေလ့စရိုက္၊ လူေနမွု အဆင့္အတန္းတို႔ကို ပို၍ ထင္ဟပ္ျပနိုင္သည္ဟု အခ်ိဳ႕ပညာရွင္ႀကီးမ်ားက ယူဆၾကသည္။ ယင္းသို႔ လူမ်ဳိး၏ ယဥ္ေက်းမႈ အဆင့္အတန္းကို ထင္ဟပ္ျပနိုင္ေသာ အနုပညာသည္ အဘယ္နည္း။ အနုပညာဟူသည္ လူ၏ စိတ္ကို လႈပ္ရွားေစနိုင္ေသာ ပညာမ်ဳိး ျဖစ္သည္။ လူ၏ ေစတနာကို လႈံ႕ေဆာ္ ႏႈိးဆြေပးနိုင္ေသာ ပညာမ်ဳိး ျဖစ္သည္။ အနုပညာသည္ လူ၏ ေစတနာ အေလ်ာက္ လူ၏ စိတ္ကူးဉာဏ္စြမ္းျဖင့္ ဖန္တီးရေသာပညာ ျဖစ္၍ အနုပညာ၏ အစြမ္းေၾကာင့္ အနုပညာကို ခံစားရသူ၌ ရသ ျဖစ္ေပၚရသည္။ ထိုေၾကာင့္ အနုပညာကို ရသပညာဟုလည္း ေခၚေလသည္။ အနုပညာရသဟူသည္မွာ ဝမ္းေျမာက္ျခင္း၊ ဝမ္းနည္းျခင္္း၊ ႏွစ္သက္ျခင္း၊ ကရုဏာျဖစ္ျခင္း၊ စက္ဆုပ္ျခင္း၊ အားတက္ျခင္း၊ ထိတ္လန္႔ျခင္း၊ အံ့ၾသျခင္း၊ တည္ၿငိမ္ျခင္းတည္းဟူေသာ အလကၤာက်မ္းမ်ားအလာ စိတ္အရသာ ကိုးပါးအနက္ တစ္ပါးပါးကို ခံစားရမႈ ျဖစ္ေပသည္။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ စိတၱေဗေဒ ပညာရွင္တို႔၏ အလိုအရမူ စိတ္အရသာ၊ (သို႔) လႈပ္ရွားမႈ (၁၄) မ်ဳိးရွိသည္ဟု သိရေပသည္။ အနုပညာကို တစ္နည္းအားျဖင့္ ဆိုရေသာ ခံ​စား​မႈ​ကို​ တင္ျပေသာ ပညာရပ္မ်ဳိးဟူ၍ ျဖစ္သည္။ သိ္ပၸံပညာသည္ အေၾကာင္းတရားကို သရုပ္ခြဲျပသည္။ အနုပညာကမူ အက်ဳိးတရား၊ (သို႔) စိတ္လႈပ္ရွားမႈအတြက္ ခံ​စားမႈု​ကို​ ဖြဲ႕ျပသည္။ ေစတနာကို လႈံ႕ေဆာ္ေသာ စိတ္ဘဝင္၌ ခံ​စား​မႈ​ကို​ ဖြဲ႕ျပေသာ အနုပညာရပ္တြင္ ပန္းခ်ီ၊ ပန္းပု၊ ဗိသုကာ၊ သဘင္ပညာႏွင့္ အနုစာေပတို႔သည္ အဓိက အားျဖင့္ ပါဝင္ၾကသည္။
ပန္းခ်ီ၊ ပန္းပု၊ ဗိသုကာ စသည္တို့ကဲ့သို့ လူတို့၏ စိတ္ေစတနာကို လုံ့ေဆာ္ေပးနိုင္စြမ္းေသာ အနုပညာကို လူတို့သည္ မည္ကဲ့သို့ ေတြ႕ရွိဖန္တီးခဲ့ၾကသနည္း။ ေရွးလူတို့သည္ ပန္းကန္ ခြက္ေယာက္မ်ား၊ စူးေဆာက္ တန္ဆာ ပလာမ်ား၊ လက္နက္ ပစၥည္းမ်ား စသည္တို့ကို လိုအပ္သျဖင့္ တီထြင္လုပ္ကိုင္ အသုံးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ပထမတြင္ ေက်ာက္ျပားမ်ားကို စားစရာထည့္စားရန္ အသုံးျပဳခဲ့ၾကသည္။ ေနာင္အခါ ေကာက္ျပားကို ပန္းကန္ျပားသ႑ာန္ ထြင္း၍ အသုံးျပဳၾကသည္။ သတၱဳမ်ားကို ေတြ႕ရွိ၍ မီးအားျဖင့္ သတၱဳကို လိုရာပုံသြင္းနိုင္ေၾကာင္း သိလာ ၾကေသာအခါ မိမိတို့၏ အသုံးအေဆာင္ပစၥည္း ကိရိယာမ်ားကိုအဆင့္ဆင့္ တိုးတက္ေကာင္း မြန္ေအာင္ ျပဳျပင္ လုပ္ကိုင္ၾကသည္။ ယင္းသို့အားျဖင့္ မိမိတို့၏ အသုံး အေဆာင္မ်ားကို အသုံးလည္းက်၊ လွလည္း လွပေအာင္ ျပဳလုပ္နိုင္စြမ္းကိုလည္း ေတြ႕ျမင္လာၾကသည္။ ထိုအခါ အလွ အပရွိမႈ၊ တင့္တယ္မႈ တို့ကို ႏွစ္သက္ေသာ သေဘာလည္း ျဖစ္လာၾက၍ ပစၥည္း အသုံးအေဆာင္တစ္ခုကို ေနမႈထိုင္မႈ အေရးအတြက္ အသုံးခ်မႈ အျပင္ ေစတနာကို ႏိႈးေဆာ္၍ စိတ္၌ ႏွစ္သက္ျခင္းျဖစ္ေအာင္ စိတ္ျဖင့္ အရသာခံစားနိုင္ေအာင္ ဖန္တီးျပဳလုပ္နိုင္ေၾကာင္း ကိုလည္း သိလာၾကသည္။ လူတို့၏ ေနမႈထိုင္ေရးအတြက္ ပစၥည္းအသုံးအေဆာင္မ်ားကို အသုံး လည္းက်၊ လွလည္း လွပေအာင္ တီထြင္လုပ္ခဲ့ၾက၍ လူေနမႈ အဆင့္အတန္း ျမင့္ လာေသာအခါ အသုံးမႈအတြက္ တီထြင္ ဖန္တီးမႈမ်ားအျပင္ စိတ္အရသာ ခံစားနိုင္ေရးအတြက္လည္း တီထြင္ၾကံဆ လာခဲၾ့ကေလသည္။
အနုပညာသည္ လူ၏ စိတ္ကူးဉာဏ္စြမ္းျဖင့္ တီထြင္ၾကံဆ ဖန္တီးရေသာ ပညာမ်ဳိးျဖစ္သည္။ သဘာဝ အလွအပ အတင့္အတယ္တို့ကို အနုပညာဟု မဆိုနိုင္ေပ။ ၾကည္နူးဖြယ္ရာအရုဏ္ဦး၊ သာယာညြတ္နူးဖြယ္ ္ေက်းငွက္တြန္သံ က်ဴးသံတို့သည္ ပင္ကိုယ္အလွအပ၊ ၾကည္နူးဖြယ္ရာမ်ား ျဖစ္လင့္ကစား အနုပညာသေဘာ မပါေျခ။ အနုပညာကို ဖန္တီးေသာ အနုပညာရွင္က သက္ရွိ သက္မဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္၌ ျမင္ေတြ႕ၾကားသိရေသာ ဘဝအာရုံတို့အေပၚသို့ ယင္းေစတနာ သက္ေရာက္၍ ထိုေစတနာ အေလ်ာက္ သူ့အျမင္၊ သူ့အၾကား၊ သူ့အေတြ႕အၾကံဳ တို့ကို သရုပ္ေဖာ္ ဖြဲ႕ႏြဲ႕ထားျခင္းမ်ဳိးသည္သာလွ်င္ အနုပညာ သေဘာပါေလသည္။ အနုပညာရွင္၏ အျမင္၊ အၾကား၊ အေတြ႕အၾကဳံတို့ကို ေစတနာအေလ်ာက္ သရုပ္ေဖာ္ဖြဲ႕ျပေသာ အနုပညာတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ပန္းခ်ီအတတ္သည္ စာေရးျခင္းအတတ္ မေပၚမီကပင္ ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ဂူေနေရွး လူတို့သည္ မိမိတို့ဘဝ ပတ္ဝန္းက်င္၌ ျမင္ေတြ႔သမွ် မိမိတို့စိတ္၌ ခံစားရသမွ်ကို ေျမနီ၊ ေျမဝါ၊ ေျမျဖဴ၊ မီးေသြးစသည္တို့ျဖင့္ ဂူနံရံမ်ားေပၚ၌ ပုံပန္းသ႑ာန္ ဌာနမ်ား ေရးခ်ယ္၍ ဖြဲ႕ျပၾကသည္။ ေရွးလူေဟာင္းတုိသည္ စကားလုံး မၾကြယ္ဝၾကေသးသျဖင့္ မိမိတို့ ဆိုလိုခ်က္ကို အရုပ္ေရးခ်ယ္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။
ထိုေၾကာင့္ တ႐ုတ္စကားပုံတစ္ခုက႐ုပ္ပုံတစ္ပုံသည္ စကားလုံးတစ္ေထာင္ခန႔္ တာသြားသည္ဟု ဆိုျခင္း ျဖစ္သည္။ ဂူေနေရွးလူတို႔၏ ပန္းခ်ီစံနစ္သည္ မ်ဥ္းေရးေဆးျခယ္နည္း၊ သို႔မဟုတ္ ေကာက္ေၾကာင္းပန္းခ်ီစံနစ္ ျဖစ္သည္။ ယဥ္ေက်းမွု အဆင့္အတန္း တိုးတက္လာသည္ႏွင့္အမၽွ ပန္းခ်ီအဆင့္အတန္းသည္လည္း တိုးတက္လာရာ၊ ပန္းခ်ီအတတ္သည္ လူတို႔၏ စိတ္ႏွလုံးကို ယူက်ဳံးလွုပ္ရွားေစနိုင္စြမ္းေသာ အႏုပညာတစ္ရပ္ ျဖစ္လာခဲ့ေလသည္။ ပန္းခ်ီပညာနည္းတူ ေရွးက်ေသာ အႏုပညာတစ္ရပ္မွာ ပန္းပုပညာ ျဖစ္သည္။ ပန္းပုဟူေသာ ျမန္မာ ေဝါဟာရ၏အဓိပၸါယ္ကို တိက်စြာ ေဖာ္ျပရလၽွင္ သစ္သား၊ ဆင္စြယ္၊အရိုး၊ အုတ္၊ အဂၤေတ၊ သတၱဳ စသည္တို႔ျဖင့္ ထုလုပ္ျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ အႏုပညာရပ္ကို ဆိုလိုေပသည္။ စင္စစ္ ပန္းပုပညာတြင္ ျခဴးပန္းျခဴးႏြယ္ ပန္းတက္ပန္းထပ္စသည္တို႔ကိုထုလုပ္ျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ အႏုပညာကို ဆိုလိုေပသည္။ စင္စစ္ ပန္းပုပညာတြင္ ျခဴးပန္းျခဴးႏြယ္တို႔ကဲ့သို႔ ႏွစ္သက္ ဖြယ္ရာ အလွအပ တန္ဆာဆင္ ပန္းပုပညာအျပင္ ပုံတူ႐ုပ္လုံး ႐ုပ္တုပညာသည္လည္း ပန္းပုပညာ၌ သက္ဝင္သည္။ ပန္းခ်ီ ပညာရွင္သည္ မိမိဖြဲ႕ျပလိုေသာ အေၾကာင္းရပ္ကို အနံအလ်ား အားျဖင့္ ပုံပန္းေဖာ္၍ ေဆးျခယ္ျပသည္။ ပန္းပုပညာရွင္ကမူ ထုထည္ျဖင့္ ပုံသဏၭာန္ ေဖာ္ျပသည္။ ကေလးသုူငယ္တို႔သည္ ရႊံ့ေစး၊ ေျမေစးတို႔ျဖင့္ မိမိတို႔ေစတနာေရာက္ရာ သက္ရွိသက္မဲ့ တို႔၏ ပုံသဏၭာန္ကို ေဖာ္ျပၾကသကဲ့သို႔ ေရွးလူတို႔သည္လည္း ေျမေစး၊ ရႊံေစး၊ ေက်ာက္တုံး ေက်ာက္ခဲတို႔ျဖင့္ မိမိတို႔၏ ေစတနာေရာက္ရာ သက္ရွိသက္မဲ့တို႔၏ ပုံသဏၭာန္ကို ေဖာ္ၿပ ၾကရာမွ မ်က္စိပသာဒအားျဖင့္ ႏွစ္သက္ဖြယ္ရာ ႂကြရြလွပေသာ အဆင္တန္ဆာ ပန္းပုလက္ရာမ်ား၊ အသက္ဝင္ လွုပ္ရွား ေန သေယာင္ ထင္မွတ္ဖြယ္ရာ ႐ုပ္လုံး႐ုပ္တုကို ထုလုပ္ပုံေဖာ္နိုင္ လာၾက၍ ရွုျမင္ရသူတို႔၏ စိတ္ဘဝင္၌ ထိခိုက္လွုပ္ရွားေစ ၿပီးလၽွင္ ႏွစ္ၿခိဳက္ျခင္းျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးနိုင္ေသာ ပန္းပု အႏု ပညာတစ္ရပ္ ျဖစ္လာေလသည္။
လူတို႔သည္ အပူအေအး စေသာ ရာသီဥတု၏ ဒဏ္မွ အကာအကြယ္ ရေစရန္ အမိုးႏွင့္ ေလးဘက္ ေလးတန္ ထရံ ကာ အေဆာက္အအုံငယ္ကို ေဆာက္လုပ္သည္။ ထိုအေျခအေန အထိ လူ၏ အားထုတ္မွုသည္ အသုံးခ်ေရးသာ ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ အေဆာက္အအုံ၏ အမိုးစြန္ကို ပို၍ ခၽြန္းထြက္ ေကာ့ပ်ံေစကာ တစ္မ်ိဳး တစ္မည္လွပေစျခင္း၊ အဝင္အထြက္ တံခါးေပါက္ တစ္ဘက္တစ္ခ်က္စီ၌ တိုင္လုံးမ်ား စိုက္ထူ၍ ရွုျမင္ရသူတို႔၏ မ်က္စိပသာဒျဖစ္ေအာင္ ႏွစ္ခ်ိဳက္ေစျခင္း ျဖစ္ေအာင္ အားထုတ္ေသာအခါ အႏုပညာ သေဘာပါေသာ ပိသုကာပညာ သက္ဝင္လာေလသည္။
လူတို႔သည္ စိတ္၌ ထိခိုက္လွုပ္ရွားသည့္အခါ အသံထြက္၍ မိမိတို႔၏ ခံစားမွုကို ျပၾကသည္။ ငိုျခင္း၊ ရယ္ျခင္းတို႔ကား ဤသေဘာတည္ုး။ ယင္းသို႔ စိတ္လွုပ္ရွားမွုကို အသံျဖင့္ ျပဳၾက ပုံကို အႏုပညာသေဘာျဖင့္ ဖြဲ႕ႏြဲ႕ျပေသာအခါ၊ တိုက္ပြဲ၌ေအာင္ပြဲ ရ၍ ေအာင္သံဟစ္ေႂကြးရာမွ အစျပဳေသာ စိတ္တက္ႂကြဖြယ္ရာ စစ္ခ်ီ သီခ်င္းမ်ား၊ ဝမ္းနည္းျခင္း၊ စိတ္ပ်က္အားငယ္ျခင္းတို႔ကို ဖြဲ႕ႏြဲ႕ျပေသာ အလြမ္းအေဆြး သီခ်င္းမ်ား စသည့္ ဂီတသီခ်င္း မ်ား ေပၚေပါက္လာသည္။ ေျခလက္လွုပ္ရွားမွု၊ ဟန္အမူအရာ တို႔ျဖင့္ ခံစားမွုကို သ႐ုပ္ေဖာ္ျပေသာ အကအခုန္ႏွင့္ ျပဇာတ္ စေသာ သဘင္ပညာ ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။
ယဥ္ေက်းမွု အဆင့္အတန္းျမင့္လာ၍ စာေရးျခင္းအတတ္ ေပၚေပါက္လာေသာအခါ လူတို႔သည္ မိမိတို႔၏ အျမင္အသိ အေတြ႕အၾကဳံခံစားခ်က္တို႔ကို စာေပျဖင့္လည္း ဖြဲ႕ျပၾကသည္။ ေလာကႏွင့္ လူ႔သေဘာသဘာဝကို ဖြဲ႕ႏြဲ႕တင္ျပရာ၌ အႏုစာေပ သည္လည္း အစြမ္းထက္ေသာ အႏုပညာတစ္ရပ္ ျဖစ္သည္။ စာေပအရာ၌ အသိကို ေပးေသာ အသိေပးစာေပ၊ ေစတနာကို ႏွိုးဆြေပးေသာ ေစတနာႏွိုးစာေပဟူ၍ရွိရာ ဒုတိယအမ်ိဳးအစား သည္ အႏုစာေပ၊ သို႔မဟုတ္ ရသစာေပကို ေခၚဆိုသည္။ အႏု စာေပသည္ ပန္းခ်ီ၊ ပန္းပု၊ ဗိသုကာတို႔ကဲ့သို႔ အလွအပ၊ အယဥ္အႏြဲ႕၊ အခန႔္အသန႔္တို႔ျဖင့္ ေစတနာကို ႏွိုးေဆာ္သည္ မဟုတ္ေပ။ အေရးအသား၊ အဖြဲ႕အႏြဲ႕၊ ဇာတ္ အိမ္၊ ဇာတ္ကြက္ ကို လိုက္၍ ဖတ္ရွုရသူ၌ ဝမ္းသာျခင္း၊ ဝမ္းနည္းျခင္း၊ ေႂကြကြဲ ျခင္း၊ ထိတ္လန႔္ျခင္း၊ ေၾကာက္ရြံ့ျခင္း စေသာ စိတ္အရသာတစ္ မ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ေပၚလာေလသည္။
အႏုပညာတစ္ရပ္၏ ရသကို ခံစားရသူ၌ ဝမ္းသာျခင္း၊ ေၾကကြဲျခင္း၊ ထိတ္လန႔္ျခင္း၊ ေၾကာက္ရြံ့ျခင္း စေသာ စိတ္ အရသာ တစ္ပါးကို ႏွစ္သက္ျခင္းႏွင့္ ယွဥ္တြဲခံစားရသည္။ ဒိ႒ဓမၼေလာက၌ ထိတ္လန႔္စရာကို ေတြ႕၍ ထိတ္လန႔္ေနၾက ရလၽွင္ မည္သူမၽွ ႏွစ္သက္ျခင္း၊ မျဖစ္နိုင္ၾကေပ။ ဝမ္းနည္း ျခင္း၊ သနားျခင္းျဖစ္ေနရလၽွင္လည္း မည္သူမၽွ ႏွစ္သက္ျခင္း မျဖစ္နိုင္ၾကေပ။ တစ္နည္းအားျဖင့္ သနားျခင္း ျဖစ္ေနလၽွင္ လည္း မည္သူမၽွ ႏွစ္သက္ျခင္းလည္း ျဖစ္ေနၾကမည္ မဟုတ္ ေပ။ သို႔ေသ္ ေၾကာက္လန႔္ဖြယ္ရာ ပုံဝတၳဳ တစ္ခုကို ဖတ္၍ ေၾကာက္ရြံ့ထိတ္လန႔္စိတ္ ျဖစ္ေပၚလ်က္ကပင္ ႏွစ္သက္ျခင္း လည္း ျဖစ္ေနသည္။ ဇာတ္မင္းသား၊ မင္းသမီး တစ္ဦးဦးက လြမ္းခန္းေဖာ္၍ လြမ္းျပလၽွင္ ပရိသတ္သည္ မင္းသား၊ သို႔မဟုတ္ မင္းသမီးကို သနားလ်က္ကပင္ ႏွစ္သက္ျခင္းလည္း ျဖစ္ေနသည္။ ဤကား အႏုပညာတစ္ရပ္ရပ္မွ ရသကို ခံစားရ ၍ ျဖစ္ေပၚေသာ သေဘာတည္း။ တစ္နည္းအားျဖင့္ဆိုရလၽွင္ အႏုပညာ၏ ရသကို ခံစားရသူ၌ ျဖစ္ေပၚတတ္သည့္ တုံ႔ျပန္မွု႔ သေဘာတည္း။
အႏုပညာရွင္သည္ မိမိလက္ရာ၌ ရသေပၚေအာင္ မည္သို႔ ဖန္တီးသနည္း။ အႏုပညာရွင္သည္ ေစတနာ၏ လွုံ႔ေဆာ္ခ်က္ အရ စိတ္ကူးဉာဏ္ကို အရင္းတည္၍ ဖန္တီးရ၏။ အႏုပညာ ဆိုင္ရာ စိတ္ကူးဉာဏ္ဆိုသည္မွာ ဤသို႔ ျဖစ္သည္။ (၁) စိတ္အာ႐ုံတစ္ခုခုကို ျမင္ရၾကားရ သိရသည့္အခါျဖစ္ေစ၊ ျဖစ္ေပၚ ခံစားရေသာ စိတ္အေတြ႕အၾကဳံ၊ (၂)ခံစားမွုေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚ ေသာ ဝမ္းေျမာက္ျခင္း၊ ဝမ္းနည္းျခင္း စသည့္ စိတ္လွုပ္ရွားမွု အေတြ႕အၾကဳံ၊ (ဘာဝစိတ္ဟုလည္း ေခၚသည္)၊ (၃) စိတ္ လွုပ္ရွားမွုေၾကာင့္ ဘဝအသိ၊ အျမင္အသိ ရသလိုလို ျဖစ္ေသာ စိတ္အေတြ႕အၾကဳံ၊ (၄) မွတ္ဉာဏ္တစ္ေနရာရာ၌ ခိုေအာင္း ငုပ္လၽွိုးေနတတ္ေသာ ႐ုပ္ဆင္းသဏၭာန္ အသံစသည္တို႔သည္ လည္းေကာင္း၊ ကံသုံးပါးအမူအရာစသည္တို႔သည္လည္းေကာင္း၊ အျဖစ္အပ်က္တို႔သည္ လည္းေကာင္း ျပန္၍ ဝိုးတဝါးေပၚတတ္ ေသာ မွတ္မိသတိရေသာ စိတ္အေတြ႕အၾကဳံ၊ (၅) ထိုမွတ္မိ သတိရသမၽွတို႔ကို စိတ္လွုပ္ရွားမွု အင္အားေကာင္းသေလာက္ သတိတရားပြားမ်ားေသာ စိတ္အေတြ႕အၾကဳံဟူသည့္ စိတ္ အေတြ႕အၾကဳံ ငါးမ်ိဳးတို႔ကို ျဖတ္သန္းလာခဲ့ရေသာ ဉာဏ္မ်ိဳး သည္ အႏုပညာ စိတ္ကူးဉာဏ္ေပတည္း။
အႏုပညာရွင္၌ စိတ္ကူးဉာဏ္ ဝင္လာၿပီးေနာက္တြင္ ထို စိတ္ကူးဉာဏ္သည္ အလုပ္အမ်ိဳးမ်ိဳး လုပ္ရေတာ့သည္။ အႏု ပညာရွင္၏ ပုဂၢလဓိ႒ာန္ကို ဓမၼဓိ႒ာန္ျဖစ္ေအာင္ အားထုတ္ရ သည္။ စိတ္လွုပ္ရွားမွု အေတြ႕အၾကဳံ၊ သို႔မဟုတ္ ဘာဝစိတ္ကို ပုံေဖာ္ရန္အလို႔ငွာ သတိတရားမ်ားအနက္ ပယ္တန္သည္ ပယ္၍ ယူတန္သည္ကို ယူရသည္။ ယူေသာ သတိတရားတို႔ကို အဆင္ ေျပေျပျဖစ္ေအာင္ အၿမီးအေမာက္တည့္ေအာင္ ျပဳျပင္တန္သည္ ကို ျပဳျပင္ရသည္။ အံဝင္ခြင္က်ျဖစ္ေအာင္ ေနရာခ်ျခင္း၊ စည္း႐ုံးျခင္းတို႔ကို ျပဳေပးရသည္။ ထိုျပင္ မိမိ၏ စိတ္ကူးဉာဏ္ တဖက္သတ္ မျဖစ္ေအာင္ ထိန္းေပးျခင္း၊ ပဲ့ကိုင္ေပးျခင္း၊ မဲတင္းေပးျခင္းတို႔ကိုလည္း ျပဳရသည္။
ထိုေၾကာင့္ အႏုပညာရွင္သည္ အႏုပညာသ႐ုပေဖာ္ရာ၌ အထိန္းအမ မရွိဘဲ ေတာေရာက္ေတာင္ေရာက္ လြင့္ပါးတတ္ ေသာဉာဏ္မ်ိဳးကို အရင္းတည္သည္ မဟုတ္ေခ်။ ဘဝ အေတြ႕ အၾကဳံ၊ ဘဝခံစားမွု၊ ဘဝ အျမင္အသိ၊ ဘဝအသိတရားတည္း ဟူေသာ အထိန္းအမျဖင့္ လွုပ္ရွားတတ္ေသာ ဉာဏ္မ်ိဳးကို အရင္းတည္ၿပီးလၽွင္ အႏုပညာ အဂၤါမ်ားႏွင့္ ဖြဲ႕ႏြဲ႕ျပေလသည္။ အထိန္းအမျဖင့္ လွုပ္ရွားတတ္ေသာ အႏုပညာစိတ္ကူးဉာဏ္ ကို အရင္းတည္၍ သ႐ုပ္ေဖာ္သျဖင့္ အႏုပညာပါေသာ အဖြဲ႕ အႏြဲ႕တို႔၌ (၁) အေနအထား မွန္ကန္မွုသေဘာ၊ (၂) စည္းလုံး ညီညြတ္မွုသေဘာ၊ (၃) ေျပျပစ္မွု သေဘာ၊ (၄) အခ်ီအခ် သေဘာ၊ (၅) ဟန္ခ်က္သေဘာတို႔ ပါဝင္ရာ ယင္းတို႔ကို အႏု ပညာအဂၤါ၊ သို႔မဟုတ္ အႏုပညာ စည္းမ်ဥ္းမ်ားဟု ေခၚဆို ၾကသည္။
(၁) အေနအထား မွန္ကန္မွုသေဘာဟူသည္မွာ အႏုပညာသည္၏ တင္ျပခ်က္၊ သ႐ုပ္ေဖာ္မွုတြင္ ပါဝင္ေသာ သက္ရွိသက္မဲ့မ်ား၊ အခ်က္အလက္မ်ာကို ဒူးေနရာဒူး၊ ေတာ္ေနရာ ေတာ္ ျဖစ္ေအာင္ အထားအသို မွန္ကန္၍ အံဝင္ခြင္က်မွုကို ဆိုသည္။ အႏုပညာရွင္သည္ မိမိ၏ ဘဝအသိ၊ ဘဝအေတြ႕အၾကဳံတို႔ကို မိမိ ေစတနာအေလ်ာက္ တင္ျပရာ၌ မိမိ၏ ဆိုလိုရင္းကို ထင္ရွားေစရန္ ဒိ႒ေလာကမွ မိမိ၏ ဒိ႒အေတြ႕အၾကဳံအတိုင္း အတိအက်မဟုတ္ဘဲ အဓိက ထားသင့္သည့္အရာကို ထင္ရွားေပၚလြင္ေစ၍ အၿခံအရံ အသိုင္းအဝန္းတို႔ကို ျမဳပ္တန္ သည္ျမဳပ္၊ မွိန္တန္သည္မွိန္ေပးရသည္။ အဓိကႏွင့္ အၿခံအရံကို တန္းတူထား၍ ေဖာ္ပါက အေျခအေန ရွုပ္ေထြးသြားတတ္ေလသည္။ ထိုအခါ ထိုအႏုပညာလက္ရာကို ျမင္ရသူ၊ ဖတ္ရသူ၊ နာရသူ၌ အာ႐ုံျပါးသြား၍ ပရိသတ္၏ စိတ္ႏွလုံးကို ထိခိုက္ လွုပ္ရွားေစရန္ မစြမ္းေဆာင္နိုင္ေတာ့ေပ။
(၂) စည္းလုံးညီညြတ္မွုသေဘာဆိုသည္ကား အဓိကႏွင့္အၿခံအရံ သက္ရွိသက္မဲ့တို႔သည္လည္းေကာင္း၊ အခ်က္အလက္တို႔သည္လည္းေကာင္း၊ တစ္ခုခ်င္း အေနျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ တေပါင္း တစည္းတည္း အေနျဖင့္ျဖစ္ေစ အႏုပညာရွင္၏ သ႐ုပ္ေဖာ္ လိုရင္းအခ်က္ကို ေရွးရွုေသာသေဘာ ရွိရသည္။ အေထာက္အကူျပဳေသာသေဘာ ရွိရသည္။ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခုလည္း အေထာက္အကူျပဳေသာသေဘာ၊ ေက်းဇူးျပဳေသာသေဘာလည္း ရွိရသည္။
(၃) ေျပျပစ္မွုသေဘာဟူသည္မွာ အႏုပညာရွင္ တင္ျပေသာ အဖြဲ႕အႏြဲ႕ကို သက္ရွိသက္မဲ့တို႔သည္ လည္းေကာင္း၊ အခ်က္အလက္တို႔သည္လည္းေကာင္း တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု အတြဲအဘက္ မွန္ကန္ျခင္း၊ အၿမီး အေမာက္ တည့္ျခင္း၊ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု အဆင္ေျပေၿပ လိုက္ဖက္မွုရွိျခင္း စသည့္သေဘာတို႔ ပါဝင္သည္။ ပုံစံအားျဖင့္ ေတးဂီတစ္ပုဒ္၌ အသံနိမ့္၊ အသံျမင့္ ဘယ္သံ၊ ညာသံ၊ အသံၾသ၊ အသံေၾကာင္တို႔ကို အဆင္ေျပေျပ ဖက္တြဲ အသုံးျပဳထားပါက နားဝင္ ၿငိမ့္ေညာင္း၍ ေသာတရွင္၏ စိတ္ႏွလုံးကို ယူၾကဳံးေသာ ဂီတတစ္ပုဒ္ ျဖစ္လာသည္။ ဝတၳဳတပုဒ္၌လည္း အေၾကာင္းအရာ အခ်က္အလက္တို႔ အဆက္အစပ္ မွန္ျခင္း၊ ေရွ႕ေနာက္ညီညြတ္ျခင္းရွိမွသာလၽွင္ ဝတၳဳဂုဏ္ေျမာက္ေသာ ဝတၳဳတစ္ပုဒ္ ျဖစ္လာနိုင္ေလသည္။
(၄) အခ်ီအခ်သေဘာဟူသည္မွာ အျမင့္ရွိလၽွင္ အနိမ့္ရွိေသာ သေဘာ အတက္ရွိလၽွင္ အက်ရွိေသာသေဘာ၊ အေလးရွိလၽွင္ အေပါ့ရွိေသာသေဘာ စသည္တို႔ကို ဆိုလိုသည္။ အႏုပညာရွင္သည္ မိမိ၏ အဖြဲ႕အႏြဲ႕ သ႐ုပ္ေဖာ္မွုကို တစ္သမတ္တည္း စင္းစင္းႀကီးမရွိေစဘဲ အခ်ီအခ် သေဘာပါေစရသည္။ ပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္၌ အမို႔အေမာက္ကိုျပလၽွင္ အနက္အရွိုင္းကိုလည္း ျပရသည္။ ေတးဂီတတစ္ပုဒ္၌ တက္သံခ်ည္းသုံးထားလၽွင္ နားဝင္ပီယံ မျဖစ္ေပ။ တက္သံ၊ ခ်သံ အခ်ီအခ် သေဘာပါမွ နားဝင္ၿငိမ့္ေညာင္းသည္။
(၅) ဟန္ခ်က္သေဘာဟူသည္မွာ ထိန္းမပဲ့ကိုင္ေပးျခင္းကို ဆိုလိုသည္။ အႏုပညာရွင္သည္ မိမိ၏ဘဝ စိတ္အလိုကို အလိုက္လြန္သြားျခင္း မျဖစ္ရေလေအာင္ ထိန္းမ ခ်ဳပ္ကိုင္ေပး ရသည္။ မိမိ၏ ဆိုလိုရင္းအခ်က္ကို အလြန္အမင္း ျဖစ္မသြားေအာင္ ဟန္ထားရျခင္းကို ဆိုလိုသည္။ ပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္၌ ထင္းလြန္းေသာ အေရာင္အေသြးကို ေဖ်ာ့ေသာေရာင္အေသြး ျဖင့္ ျပန္၍ ေျဖသကဲ့သို႔ ဇာတ္သဘင္ေလာကတြင္ အလြမ္းမ်ားေသာ ဇာတ္လမ္းကို အေသာကြက္မ်ား ေဖာက္ဝင္ေပးေသာ သေဘာေပတည္း။
အႏုပညာရွင္မ်ား၏ အႏုပညာ လက္ရာမ်ားသည္ အႏုပညာ အဂၤါမ်ားႏွင့္ မည္သို႔ ျပည့္စုံညီညြတ္ၾက၍ မည္သို႔ရသေဖာ္သည္ကို ေလ့လာၾကည့္ပါဦးစို႔။ ေရွးဦးစြာ ဂ်ပန္ပန္းခ်ီေက်ာ္ ဟိုကူ ဆိုင္း၏ လက္ရာ “ လွိုင္းထန္သည့္ အဏၰဝါေၾကာဝယ္ ” အမည္ရွိ ပန္ခ်ီကားကို ပုံစံတင္ျပလိုသည္။ ထိုပန္းခ်ီကားတြင္ လွိုင္းေခါင္းျဖဴႀကီး၏ အရွိန္အဟုန္ ျပင္းထန္ပုံကို သ႐ုပ္ေဖာ္ရာ၌ တဘက္တြင္ အရွိန္ျပင္းစြာ ႂကြတက္ေနေသာ လွိုင္းေခါင္းျဖဴႀကီးႏွင့္ တစ္ဖက္မွ အရွိန္က်ၿပီး လွိုင္းလုံးႀကီးတို႔အလယ္တြင္ အနက္အရွိုင္းကိုျပ၍ အခ်ီအခ် အနိမ့္အျမင့္သေဘာကို ေပၚေစသည္။ အလြန္အရွိန္ ျပင္းလွ၍ ေရေပါက္ ေရစက္မ်ား လြင့္စဥ္ ျဖာထြက္လ်က္ ရွိေသာ လွိုင္းေခါင္းျဖဴႀကီး ျမင့္ေမာက္ႂကြတက္ေနပုံႏွင့္ အရွိန္ေလ်ာ့၍ ေလၽွာက်သြားေသာ လွိုင္းလုံးမ်ားအၾကား၌ လွိုင္းဒဏ္ကို အလ်ားစင္း၍ ခံေနရေသာ ေလွႀကီးမ်ားႏွင့္ ေလွသားမ်ားကို အေနအထား မွန္ကန္စြာျဖင့္ ျပထားသည္။ အဓိက လွိုင္းေခါင္းျဖဴႀကီးႏွင့္ အၿခံအရံ သက္ရွိ သက္မဲ့တို႔သည္ ေရျပင္က်ယ္ႀကီး၌ လွိုင္းထန္ေနသည့္ သေဘာကို အညီအညြတ္ ျပၾကသည္။ သက္ရွိသက္မဲ့တို႔၏ အေနအထား ပုံပန္းသဏၭာန္တို႔သည္ အေၾကာင္းရပ္ႏွင့္ အဆင္ေျပ၍ ဆီေလ်ာ္သည္။ လွိုင္းလုံးႀကီးမ်ား၏ အနိမ့္အျမင့္ သေဘာကို ေနာက္ခံခပ္ေဝးေဝး၌ ျမင္ရေသာ ေတာင္ပူစာငယ္က ထိန္းထားေလသည္။ စိတ္လွုပ္ရွားမွု အင္အားေကာင္းေကာင္းျဖင့္ ဖြဲ႕ျပထား၍ ျမင္ရသူ၌ ဘဝခိုက္ေအာင္ ေစတနာကို လွုံ႔ေဆာ္နိုင္ေသာ အျခားပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္ကို ပုံစံတင္ျပရလၽွင္ အဂၤလိပ္ ပန္းခ်ီေက်ာ္ ဝီလ်ံတန္းနား၏ “ ေအာင္ပြဲရ ေတးေမးရား ” ကို တင္ၿပ လိုေပသည္။ ေတးေမးရားသည္ ၿဗိတိသၽွတို႔က နိုင္းျမစ္ တိုက္ပြဲတြင္ ျပင္သစ္တို႔လက္မွ လက္ရ သိမ္းပိုက္ခဲ့ေသာ ျပင္သစ္ တိုက္သေဘၤာ ျဖစ္သည္။ ထရာဖဲလဂါ တိုက္ပြဲတြင္ ၿဗိတိသၽွတို႔က အေရးနိမ့္၍ ျပင္သစ္တို႔က အေရးသာေနစဥ္ ေတးေမးရားသည္ ေလာ့နယ္လဆန္ ကိုယ္တိုင္ ကြပ္ကဲေသာ လံတင္သေဘၤာႏွင့္ယွဥ္၍ ျပင္သစ္တို႔အား ေခ်မွုန္းနိုင္ခဲ့သျဖင့္ ၿဗိတိသၽွတို႔ ေအာင္ပြဲခံနိုင္ခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က ေတးေမးရား၏ ဂုဏ္သတင္း ထင္လင္းေက်ာ္ၾကားခဲ့၍ မ်က္ႏွာ ပန္းလွစြာျဖင့္ ျပည္ေတာ္ျပန္လာခဲ့ၿပီးလၽွင္ တင္းျမစ္ထဲတြင္ ဝင့္ႂကြားစြာ အနားယူနိုင္ခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ ႏွစ္ၾကာျမင့္လာေသာ္ ေတးေမးရား၌ တိုက္ပြဲမ်ား၏ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္မ်ားကလည္း ျပည့္ႏွက္ေန၍ တျဖည္းျဖည္း ယိုယြင္းလာကာ ဇရာကလည္း ေထာင္းလာေလၿပီ။ ေနာင္အခါ တီထြင္မွုအသစ္အသစ္တို႔ျဖင့္ ၿဗိတိသၽွ ေရတပ္မေတာ္က ေမြးထုတ္ေသာ တိုက္သေဘၤာ အသစ္အသစ္တို႔ အေရအတြက္ တိုးပြားလာခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ေတးေမးရား သည္ အမွုေတာ္လည္း မထမ္းနိုင္ေသာအေျခအေန၌ ရွိေနသည့္အျပင္ တင္းျမစ္ထဲတြင္ သေဘၤာေနရာ အက်ပ္အတည္း ျပႆနာ တစ္ခု ျဖစ္ေနေတာ့သည္။ ထိုေၾကာင့္ ယခင္က ေအာင္ပြဲရ တိုက္ပြဲျပန္ႀကီးအား ဖ်က္ဆီးပစ္ရန္ အထက္အမိန႔္အရ မီးခိုး တလူလူထြက္၍ စက္သံ တဖုတ္ ခ်က္ခ်က္ျမည္ေသာ တြဲ သေဘၤာငယ္ကေလးတစ္စင္းက ေတးေမးရာအား လာ၍ တြဲကာ ဖ်က္ဆီးရမည့္ေနရာသို႔ ေခၚသြားပုံကို တန္းနားက သ႐ုပ္ေဖာ္ ထားသည္။ အေၾကာင္းရပ္၏ ေၾကကြဲဝမ္းနည္းဖြယ္ ေကာင္းမွု ကို ဖြဲ႕ျပရာ၌ ဘဝ၏က်ခ်ိန္ကို သ႐ုပ္ေဖာ္ေသာအားျဖင့္ ေနဝင္ ခ်ိန္ကို ေနာက္ခံျပဳထားသည္။ သေဘၤာ၏ လွုပ္ရွားမွုေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေသာ လွိုင္းဂယက္ကေလးမ်ားမွအပ ေရျပင္သည္ လည္း ဝမ္းနည္းေၾကကြဲသည့္ႏွယ္ ၿငိမ္သက္ေနသည္။ ဆြဲ သေဘၤာကေလး၏ အေရာင္အေသြးသည္လည္း ခပ္မွိုင္းမွိုင္း ျဖစ္သည္။ အုံ႔မွိုင္းေနေသာ ေကာင္းကင္ျပင္၏ ေအာက္ဝယ္ တစ္ဖက္ေသာကမ္းေျခမွ အေဆာက္အအုံမ်ားကို မွုန္မွုန္ဝါးဝါး သာ ျမင္ရသည္။ အေျခအေနအရပ္ရပ္သည္ ၾကည္လင္ သာယာမွုကင္း၍ ဝမ္းနည္းေၾကကြဲေသာ အသြင္သဏၭာန္ေဆာင္ ေနျခင္းကို မဲတင္းထားသည့္ သေဘာျဖင့္ ဆြဲသေဘၤာမွ မီး အေရာင္ႏွင့္ ေနလုံး၏ အထက္မွ ေတးေမးရား၏ တစ္ခါက စြမ္းစြမ္းတမံ အမွုထမ္းခဲ့မွုသေဘာကိုျပေသာ အနီေရာင္တိမ္ အစုအေဝးတို႔က ထိန္းေပးထားေလသည္။
အေနအထား မွန္ကန္မွုသေဘာ၊ ညီညြတ္မွုသေဘာ ေျပျပစ္ မွုသေဘာတို႔ ထင္ရွားေသာ ေရွးရိုးျမန္မာ ပန္းခ်ီကားတစ္ကား ကို ပုံစံ တင္ျပလိုပါေသးသည္။ ထိုပန္းခ်ီကားသည္ “ အာဠ ဝက ခၽြတ္ခန္း ” အမည္ရွိ၍ ဘုရား ဂုဏ္ေတာ္ကို ဖြဲ႕ျပျခင္း ျဖစ္သည္။ ပန္းခ်ီဆရာသည္ ပကတိ တည္ၿငိမ္ေသာ ဘုရားသခင္ကို ၾကည္ညိဳဟန္တူ၍ မာန္ေလ်ာ့ ကန္ေတာ့ေသာ အာဠဝကကို ခ်ီးက်ဴးလိုဟန္ တူသည္။ ထို ပန္းခ်ီကားတြင္ အာဠဝကက ဦးညြတ္ကန္ေတာ့ေသာ သေဘာ သည္ လိုရင္းျဖစ္သည္။ ထိုသေဘာသို႔ မ်က္စိ ေရာက္ေစရန္ တစ္ဖန္ေရာက္ေသာ မ်က္စိျဖင့္ ပ်ံ႕လြင့္ျခင္း မျဖစ္ေအာင္လည္း ဖြဲ႕ျပနိုင္မွုကို သ႐ုပ္ အေနအထား အသို၌ ထင္ရွားစြာ ေတြ႕ျမင္ နိုင္သည္။ ကန္ေတာ့ ဦးညြတ္ေနေသာ ဘီလူး႐ုပ္ကို ပန္းခ်ီကား ၏ အလယ္မက် တက်ေနရာ၌ ထားသျဖင့္ ၾကည့္သူ၏ မ်က္စိသည္ ဘီလူး႐ုပ္ဆီသို႔ လြယ္လင့္တကူ ေရာက္သြားသည္။ ထိုသို႔ ေရာက္သြားေသာ မ်က္စိကို ပန္းခ်ီကား၏ ျပင္ဘက္သို႔ ပ်ံ႕လြင့္ျခင္း မရွိေလေအာင္ ေဘးႏွစ္ဘက္တြင္ သစ္ပင္ႏွစ္ပင္ကို ပိတ္၍ ျခယ္ထားသည္။ အထက္တြင္ ပန္းႏြယ္တို႔ကို မိုးကာ၍ ျခယ္ထားသည္။ တစ္ဖန္ ဘီလူးသို႔ေရာက္၍ မပ်ံ႕မလြင့္ေနေသာ မ်က္စိကို ဘီလူး၌ အၾကာအရွည္ တန႔္မေနေစဘဲ ဘုရားရွင္ ထံသို႔ သက္သက္သာသာ ကူးေျပါင္းသြားေလအာင္ ဘီလူး၏ လက္ႏွင့္ ေလးျမားတို႔ကို ဘုရားရွင္၏ မ်က္ႏွာေတာ္ဆီသို႔ ဦးတိုက္ထားသည္။ ယင္းသို႔ျဖင့္ ဘီလူးသို႔ေရာက္ေသာ မ်က္စိ သည္ ဘီလူး၏ လက္သို႔ ေရာက္သည္။ ထိုမွ ေလးျမားသို႔ ေရာက္သည္။ ေလးျမားမွ ဘုရားရွင္၏ လက္ေမာင္း အက်သို႔ ကူးျဖတ္ကာ၊ ထိုမွတစ္ဆင့္ ဘုရားရွင္၏ မ်က္ႏွာေတာ္သို႔ ေရာက္ေအာင္ လမ္းဖြင့္ေပးထား ေလသည္။ မ်က္စိသည္ ဘီလူးမွသည္ ဘုရားသို႔၊ ဘုရားမွသည္ ဘီလူးသို႔ ထက္ေအာက္ စုန္ဆန္ လူးလာ တုံ႔ျပန္ေနေအာင္ ဖန္တီးထားသည္။ ယင္းသို႔ ျဖင့္ ဘုရားကို ၾကည္ညိဳေသာစိတ္၊ ဘီလူးအား ခ်ီးက်ဴးေသာ စိတ္တို႔သည္ မ်က္စိရွင္၌ တစလွည့္စီ တက္တုံသက္တုံ ျဖစ္ ေပၚေစနိုင္ေလသည္။
ျမတ္စြာဘုရားသည္ ခက္ထန္လွေသာ အာဠဝကအား သည္းခံေတာ္မူျခင္း၊ ေကာင္းစြာ ယဥ္ေက်းေစျခင္း တို႔ျဖင့္ ေအာင္ေတာ္မူေၾကာင္းကို ျပနိုင္ရန္ အာဠဝကအေပၚသို႔ ကဲမိုး ေနေသာ ဘုရားသခင္၏ ကိုယ္ဟန္၌ လည္းေကာင္း၊ ေအးခ်မ္း တည္ၿငိမ္ေသာ မ်က္ႏွာေတာ္အမူအရာ၌လည္းေကာင္း ထင္ရွား ေစသည္။ အာဠဝကကို သ႐ုပ္ေဖာ္ရာတြင္ အာဠဝက၏ ခက္ထန္ေသာသေဘာကို ေတာင့္တင္းခိုင္မာေသာ ကိုယ္ဟန္ျဖင့္ ျပသည္၊ ဘုရားရွင္အား မာန္ေလ်ာ့ခ်၍ ကိုင္းညြတ္ေနပုံပင္ ေဒါသမာန္ပါေနေသးသည္။ သို႔ေသာ္ ဘုရားရွင္အား ရြံ့ေၾကာက္ ျခင္း၊ ၾကည္ညိဳျခင္းတို႔ကို လက္ေခ်ာင္းမ်ား အမူအရာ၌ ေပၚ ေစသည္။ အာဠဝက၏ မာန္ေလ်ာ့ ကိုင္းညြတ္ျခင္းကို ပန္းႏြယ္ တို႔၏ ယိမ္းညြတ္ေနျခင္းျဖင့္လည္း ဖြဲ႕ျပသည္။ အာဠဝက၏ ေက်ာဘက္ရွိ သစ္ပင္မွေန၍ ဥေဒါင္းငွက္၏ ဘုရားရွင္အား ဦးညြတ္ေနဟန္ျဖင့္လည္း ျပသည္။ ယင္းတို႔ကား ပန္းခ်ီကားပါ အေၾကာင္းအရာ အခ်က္အလက္တို႔၏ ညီညြတ္မွုသေဘာ၊ ေျပျပစ္မွုသေဘာကို ျပသည္။ ပန္းခ်ီဆရာ၏ အႏုစိတ္လက္စြမ္း သည္ ေစတနာပါမွ အခ်က္က်က် ေရးနိုင္သည္။ ေစတနာ အင္အား ေကာင္းသျဖင့္ ထိုပန္းခ်ီကားတြင္ အႏုစိတ္လက္စြမ္း ကို အံ့ၾသခ်ီးက်ဴးဖြယ္ရာ ေတြ႕ရသည္။ ဘုရားရွင္၏ နဖူးသင္း က်စ္ေတာ္၌ ဗိုေပါက္ထားျခင္း၊ ဝတ္႐ုံထားေသာ သကၤန္း ေတာ္၏ အတြန႔္အလိပ္၊ အၿမိတ္အနားတို႔ကို အဆန္းတၾကယ္ ေရးထားျခင္းတို႔သည္ ပန္းခ်ီဆရာသည္ ၾကည္ညိဳမွု ထက္သန္ ေသာ ေစတနာကို ျပသည္။ အာဠဝက၏ မကိုဋ္တန္ဆာ၌ လည္းေကာင္း၊ ခ်ပ္ဝတ္တန္ဆာ၌လည္းေကာင္း၊ နံေဘးရွိ ဘြဲ႕ျဖဴ လက္နက္၌လည္းေကာင္း၊ ၾကာလိပ္ၾကာတြန႔္ ၾကာ ကေတာ့ၾကာေကြးသေဘာျဖစ္ေသာ ကႏုတ္တန္ဆာ ထည့္ထား ျခင္းသည္ အာဠဝကအား ပန္းခ်ီဆရာက ခ်ီးက်ဴးစိတ္ကို ေဖာ္ ျပသည္။ ဘီလူး၏ လည္ဆြဲပုတီးသည္ ရင္ဆီ၌ တန္းက်ေန၍ ေပါင္ေပၚ ယိမ္းႏြဲ႕ေနဟန္ ဖြဲ႕ျပျခင္းသည္ ပန္းခ်ီဆရာ၏ ႏွစ္သက္စိတ္ကို ေဖာ္ျပသည္။ ပန္းခ်ီဆရာသည္ ထိုပန္းခ်ီကို ေရးဆြဲစဥ္က ႏွစ္သိမ့္ၾကည္ႏူး ေပ်ာ္ရႊင္ေနဟန္ တူသည္။ ထိုေၾကာင့္ အာဠဝက၏ ေက်ာဘက္၌ ဓားကိုင္၍ ထိုင္ေနေသာ ေတာဘီလူး၏ အိုးတိုးအတ အမူအရာကို ျပက္လုံးတစ္ခုအျဖစ္ ပန္းခ်ီဆရာက ထည့္သြင္းထားေလသည္။
႐ုပ္လုံး႐ုပ္တုဆရာတို႔သည္လည္း မိမိတို႔ ပတ္ဝန္းက်င္မွ လူႏွင့္ တိရစၧာန္စေသာ သက္ရွိသက္မဲ့တို႔အနက္ အာ႐ုံ စူးစိုက္မိရာ အေၾကာင္းရပ္တစ္ခုကို ေစတနာအေလ်ာက္ ပုံပန္းေဖာ္ျပရာ၌ ထိုလူတိရစၧာန္တို႔၏ ႐ုပ္လုံး ႐ုပ္တု ကိုယ္ဟန္ အေနအထား မ်က္ႏွာမူရာတို႔၌ အသက္ဝင္ေအာင္ ႏွစ္သက္ဖြယ္ျဖစ္ေအာင္ ဖြဲ႕ျပၾကသည္။ အေမရိကန္ ႐ုပ္တုဆရာ ေပါမင္းရွစ္၏ “ မုဆိုးႏွင့္ ေတာဆိတ္ ” ႐ုပ္လုံးအတြဲကို ပုံစံ တင္ျပရေသာ္ ထို႐ုပ္လုံးတို႔၏ ဟန္အမူအရာမွာ အသက္ဝင္ လွသျဖင့္ ၾကည့္ေနစဥ္တြင္ပင္ မုဆိုးလက္ထဲရွိ တအားဆြဲ၍ ေမာင္းတင္ထားေသာ ေလးညႇို႔မွ ျမားသည္ “ တိန္ ”ကနဲ ျမည္ကာ လြတ္ထြက္ၿပီးလၽွင္ သမင္း၏နံပါး၌ သြား၍ စိုက္ လိုက္ရာ ခ်က္ေကာင္းထိလွသျဖင့္ ေသေစေလာက္ေသာ ျမား ခ်က္ေၾကာင့္ အသက္ထြက္လုဆဲဆဲ မခ်ိမဆန႔္ ေဝဒနာခံစား ရပုံကို ဒိ႒ကိုယ္တိုင္ ျမင္ေတြ႕ေနရသကဲ့သို႔ရွိကာ တစ္ဖက္မွ မုဆိုး၏ စြမ္းပကားကို ခ်ီးက်ဴးမိသည့္နည္းတူ ေတာဆိတ္ အေပၚ၌လည္း က႐ုဏာစိတ္တဖြားဖြား ျဖစ္ေပၚရသညင္။ အေၾကာင္းရပ္၏ ဆိုလိုရင္းကို ႐ုပ္ထုဆရာတို႔က ပီပီျပင္ျပင္ သ႐ုပ္ေဖာ္နိုင္၍ ညီညြတ္မွုသေဘာ၊ အေနအထား မွန္ကန္မွု သေဘာ၊ ေျပျပစ္မွုသေဘာ၊ ဟန္ခ်က္စသည္တို႔ျဖင့္လည္း ျပည့္စုံေၾကာင္းကို ေတြ႕ၾကရေပလိမ့္မည္။
အဆိုပါ အေနအထား မွန္ကုန္မွုသေဘာ၊ ညီညြတ္မွုသေသာ၊ ေျပျပစ္မွုသေဘာ စသည္တို႔ျဖင့္ ျပည့္စုံေသာ အျခားပုံစံတစ္ခု မွာ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးတို႔၏ က႐ုဏာရွင္ နတ္သမီး ကြမ္းယင္၏ ႐ုပ္တုျဖစ္ေပသည္။ ႐ုပ္ထုဆရာသည္ နတ္သမီးအား ၾကည္ညိဳ ေသာစိတ္ေစတနာျဖင့္ နတ္သမီး၏ေခါင္းေဆာင္း ဘယက္ တန္ဆာတို႔ကို အႏုစိတ္ ထုလုပ္ထားသည့္အျပင္ နတ္သမီး၏ ကိုယ္႐ုံေအာက္ပိုင္း အနားၿမိတ္ အတြန႔္အလိပ္တို႔ကို ပီျပင္ လွပစြာ ပုံပန္း ေဖာ္ျပထားေလသည္။ ထို႐ုပ္တုကို ဆြန္မင္း ဆက္ “ ခရစ္ ၉၆၀-၁၁၂၇၉ ” အတြင္းက သစ္သားျဖင့္ ထုလုပ္၍ ေဆးေရာင္ျခယ္ထားေလသည္။
ဗိသုကာပညာရပ္တြင္ သိပၸံပညာႏွင့္ အႏုပညာ စုေပါင္းစပ္ ထားသည္။ အေဆာက္အအုံတစ္ခု ထုထည္ ပမာဏ၊ အက်ယ္ အဝန္း၊ အျမင့္ အေစာက္ ပႏၷက္ စသည္တို႔သည္ အတိုင္း အထြာ အတိအက်ျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ရသည္။ အေဆာက္အအုံ၏ အတင့္အထယ္ အဖြယ္အရာရွိမွု၊ အခန႔္အသန႔္ရွိမွု၊ ၾကည္ညိဳ ညြတ္က်ိဳးဖြယ္ ရာရွိမွုတို႔သည္ သ႐ုပ္ေဖာ္သူ အႏုပညာရွင္၏ ေစတနာအလိုက္ အႏုပညာအဂၤါရပ္တို႔ျဖင့္ ညီညြတ္စြာ ပုံပန္း ေပၚလာၾကေလသည္။
ျမန္မာဗိသုကာပညာရပ္၏ အထြတ္အထိပ္ အေျခအေနကို ျပေသာ ပုဂံၿမိဳ႕ေဟာင္း ေစတီပုထိုးမ်ားအနက္ မွန္ကန္မွု သေဘာ၊ အခ်ီအခ်သေဘာ၊ ညီညြတ္မွုသေဘာ၊ ေျပျပစ္မွု သေဘာ၊ ဟန္ခ်က္သေဘာတို႔၏ သာဓကကို ထင္ရွားစြာ ေတြ႕ျမင္နိုင္ေပသည္။ အာနႏၵာဘုရားအား တန္တိုင္းရံထား၍ တန္တိုင္းေလးမ်က္ႏွာတြင္ မုခ္ျပသာဒ္ တစ္ေဆာင္စီ အကြာ အေဝးညီညီျဖင့္ ေဆာက္ထားသည္။ တန္တိုင္အတြင္း၌ ကူ ဘုရား၊ သို႔မဟုတ္ တန္ေဆာင္းမဟူ၍ ရွိသည္။ တန္ေဆာင္းမ ၏ ေလးမ်က္ႏွာ၌ တစ္ဖက္စီတစ္ဖက္စီတြင္ အ႐ုဏ္ခံမုခ္ထြတ္ (မ႑ပ္) တစ္ခုစီ အသီးသီး ရွိသည္။ တန္ေဆာင္းမ အထက္ တြင္ ပစၥယာအဆင့္ဆင့္ တင္၍ ေစတီေပါက္ ထားေလသည္။ တန္တိုင္းမုခ္ျပါသာဒ္၏ မ်က္ႏွာတူ႐ူ၌ ကြက္လပ္ထားရာ ထိုသေဘာမွာ ဘုရားဖူးအား မုခ္ျပါသာဒ္ တစ္ခု၌ နားေနယင္း တန္ေဆာင္းမွ အထက္တြင္ ေပါက္ထားေသာ ေစတီေတာ္ကို အာ႐ုံျပဳေစသည္။ တန္ေဆာင္းမ အတြင္း၌ အေရွ႕ အေနာက္ ေတာင္ေျမာက္ ေလးမ်က္ႏွာတြင္ မတ္ရပ္ဆင္းတုေတာ္ တစ္ဆူ စီ ရွိသည္။ ဘုရားဖူးသည္ တန္ေဆာင္းမအတြင္းသို႔ ဝင္လာ ေသာအခါ ဆင္းတုေသာ္ဆီသို႔ အာ႐ုံေရာက္၍ သဒၶါတရားပြား မ်ားမွု၊ တည္ၿငိမ္မွုရွိေစရန္ အ႐ုဏ္ခံမုခ္ထြတ္၏ မ်က္ႏွာၾကက္ ကို အျပည့္မျပပဲ ဥကင္သဖြယ္ ဝဲဘက္ယာဘက္တို႔သို႔ နိမ့္ ေလ်ာ့ခ်ထားသည္။ ထိုအခါ မ်က္ႏွာၾကက္ေခါင္ေၾကာင္းသည္ ဆင္းတုေတာ္၏ မ်က္ႏွာေတာ္တူ႐ူသို႔ ညႊန္ျပသကဲ့သို႔ ရွိသည္။ ထိုေၾကာင့္ ဘုရားဖူး၏ မ်က္စိသည္ ဆင္းတုေတာ္၏ မ်က္ႏွာ ေတာ္ဆီသို႔ ဆိုက္ဆိုက္ၿမိဳက္ၿမိဳက္ ေရာက္သြားေစသည္။ ဆင္းတုေတာ္၏ မ်က္ႏွာေတာ္ အဝင္း အလဲ့ကို ဘုရားဖူးက ဖူးျမင္နိုင္ရန္ မ်က္ႏွာေတာ္တူ႐ူတြင္ အလင္းေပါက္ ေဖာက္ ထားသည္။ မတ္တပ္ရပ္ ဆင္းတုေတာ္သည္ ၁၈ ေတာင္အျမင့္ ရွိရာ ဘုရားဖူးသည္ ေျခေတာ္ရင္းတြင္ ကိုယ္ေတာ္၏ အကဲ အမိုးကို ျမင္ရ၍ ဘုရားဖူး၏ မာန္ေလ်ာ့ျခင္း၊ ၾကည္ညိဳသဒၶါ ပြားျခင္းကို ျဖစ္ေစသည္။ ယင္းသို႔ျဖင့္ အာနႏၵာဘုရား၏ ဗိသုကာတြင္ ဘုရားဖူးအား ၾကည္ညိဳသဒၶါပြားမ်ားေစေသာ ေစတနာကို လွုံ႔ေဆာ္နိုင္စြမ္းသည့္ အႏုပညာ၏ ဂုဏ္အဂၤါျဖင့္ ျပည့္စုံေၾကာင္း ေတြ႕ရေပသည္။
အေျခခံသေဘာအရ အဆို၊ အက၊ အတီး၊ အမွုတ္ တို႔သည္ သီးျခါးပညာရပ္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ္လည္း အႏုပညာ သေဘာအရ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ဆက္တြဲလ်က္ရွိျခင္း၊ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ေက်းဇူး ျပဳလ်က္ရွိျခင္း၊ နီးစပ္ျခင္း၊ တုံ႔ ျပန္ျခင္း သေဘာတို႔ ရွိၾက သည္။ ထိုပညာသုံးရပ္လုံး တြဲဘက္ပါဝင္ေသာ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုကို သဘင္ဟု ေခၚသည္။ သဘင္ပညာျဖင့္ လူ႔သဘာဝ၊ ေလာကသဘာဝတို႔ကို အႏုပညာရွင္သည္ ထိေရာက္စြာ သ႐ုပ္ ေဖာ္နိုင္သည္။ အလြမ္းအေဆြး အေသာတည္းဟူေသာ စိတ္ အရသာကိုးပါးကို ထိထိမိမိ လွုပ္ရွားေစနိုင္စြမ္းသည္။ ဇာတ္ ကြက္ဇာတ္သိမ္း အၿမီးအေမာက္တည့္ရန္ ေျပျပစ္မွုသေဘာ၊ ဇာတ္ေဆာင္ ဇာတ္ရံ အသိုင္းအဝန္းတို႔၏ အေပးအယူ ညီညြတ္၍ စည္းလုံးမွုရွိေသာသေဘာ၊ အဆိုအတီးတို႔၏ အေပး အယူ ညီညြတ္မွုသေဘာ၊ ဇာတ္ေဆာင္ဇာတ္ရံတို႔၏ အံဝင္ ခြင္က်မွုသေဘာ၊ အဆိုႏွင့္အတီး၊ အလြမ္းႏွင့္အေသာ အခ်ီ အခ်ရွိမွုသေဘာ၊ တဖက္သတ္ဇာတ္ေမ်ာႀကီး ျဖစ္မသြားေအာင္ ထိန္းေပးေသာ ဟန္ခ်က္တို႔ကို ပြဲၾကည့္ ပရိသတ္တို႔ ဆင္ျခင္ ရွုစားက သေဘာေပါက္နိုင္ၾကေပသည္။
ျမန္မာပြဲၾကည့္ ပရိသတ္မ်ား ၾကည့္ဖူးျမင္ဖူးၾကားဖူးၾကေသာ မပဋာႏွင့္ ကိုဒါသတို႔၏ ဇာတ္လမ္းကို ျခင္ဆင္ပါေလ။ ထိုဇာတ္လမ္း၌ အခန္းႀကီးေလးခန္း ပါသည္။ ပထမအခန္းတြင္ မပဋာ ကိုဒါသကို လူပ်ိဳလွည့္ေသာ သစၥာထားႏွစ္ပါးသြားခန္း ျဖစ္သည္။ ထိုအခန္းသည္ ပြဲၾကည့္ ပရိသတ္အား ၾကည္ႏူး ႏွစ္သိမ့္မွုကို ေပးသည္။ မင္းသား၊ မင္းသမီးတို႔၏ အဆိုအက အျပင္ လူရႊင္ေတာ္တို႔၏ ျပက္လုံးမ်ားေၾကာင့္ ေရႊပြဲလာတို႔မွာ တေသာေသာ ရယ္ေမာကာ ၾကည္ႏူးရႊင္ျမဴးၾကရသည္။ ဒုတိယ အခန္းမွာ ကိုဒါသကို ေႁမြခဲခန္းျဖစ္၍ တတိယအခန္းမွာ သား ႀကီးေရေမ်ာ သားငယ္စြန္ခ်ီေသာအခန္း ျဖစ္သည္။ ထိုအခန္း မ်ားတြင္ ပရိသတ္တို႔မွာ ထိတ္လန႔္ျခင္း၊ သည္းထိတ္ရင္ဖို ျဖစ္ရျခင္း၊ က႐ုဏာျဖစ္ျခင္းစေသာ အရသာမ်ားကို ခံစားရ သည္။ စတုတၳ အခန္းသည္ မပဋာ ႐ူးခန္းျဖစ္၍ ဇာတ္ေဆာင္ မင္းသမီး၏ ပညာျပကြက္တြင္ ေရႊပြဲလာတို႔မွာ ဝမ္းနည္းေၾကကြဲ စြာျဖင့္ နစ္ေမ်ာပါသြားၾကရသည္။ ထိုဇာတ္တြင္ မပဋာ အျဖစ္ အသုံးေတာ္ခံသူ အႏုပညာရွင္သည္ အဓိကျဖစ္၍ အဓိကျဖစ္သူ ကလည္း မိမိ၏ပညာစြမ္းကို အစြမ္းကုန္ျပနိုင္ေသာ ဇာတ္လမ္း ျဖစ္သည္။ အၿခံအရံမ်ားသည္လည္းေကာင္း၊ ဇာတ္လမ္းဇာတ္ ကြက္မ်ားသည္လည္းေကာင္း အဓိကဇာတ္ေကာင္အား မ်ားစြာ အေထာက္အကူ ျပဳသည္။ ဇာတ္ရံတို႔၏ ေနရာသည္လည္း အကြက္ဝင္၍ အံဝင္ခြင္က်ျဖစ္သည္။ ဇာတ္လမ္းဇာတ္အိမ္ တည္ပုံသည္လည္း အၿမီးအေမာက္ တည့္သည္။ အလြမ္းမ်ား ေသာဇာတ္လမ္းတြင္ ေသာခန္းမ်ား ေဖာက္ထား၍ ေနာက္ဆုံး မပဋာ ေက်ာင္းေတာ္ဝင္ခန္းသည္ အလြမ္းမ်ား၍ ဇာတ္နာေန သည္ကို ျပန္၍ ထိန္းလိုက္ေသာ ဟန္ခ်က္ ျဖစ္ေလရာ ထို ၾကည္ႏူးႏွစ္သိမ့္ဘြယ္ရာ အခန္းျဖင့္ စခန္းသိမ္းလိုက္ေလသည္။ ရသစာေပတို႔သည္ ေရးပုံေရးဟန္တို႔ျဖင့္ လူ႔သဘာဝ၊ ေလာကသဘာဝကို သ႐ုပ္ေဖာ္ၾကသည္။ စာေရးဆရာႏွင့္ စာဆို ပညာရွင္တို႔သည္ လူ႔ေလာက ပတ္ဝန္းက်င္၌ ယင္းတို႔ ျမင္သိ ေတြ႕ၾကဳံရပုံတို႔ကို ယင္းတို႔၏ ေစတနာအေလ်ာက္ ပ်ိဳ႕ကဗ်ာ လကၤာ ဝတၳဳ ျပဇာတ္စသည္တို႔အားျဖင့္ လြမ္းစရာျဖစ္ေအာင္၊ ေဆြးစရာ ျဖစ္ေအာင္၊ ေသာစရာျဖစ္ေအာင္ ခ်ီးက်ဴးစရာ ျဖစ္ ေအာင္ ေရးဖြဲ႕ၾကသည္။ အႏုပညာရွင္တို႔သည္ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုခုကို ေရးဖြဲ႕ရာ၌ ေရွးဦးစြာ ေရးဖြဲ႕မည္အေၾကာင္းအရာတြင္ ေစတနာေရာက္မွုရွိရသည္။ ေစတနာ ေရာက္မွု ရွိမွသာ အာ႐ုံ စူးစိုက္မွုရွိ၍၊ အာ႐ုံစူးစိုက္မွုရွိလၽွင္ အေၾကာင္းအရာ၏ အမူ အရာကို သိျမင္မွု ရွိျမဲျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းအရာ၏ အမူ အရာကို သိျမင္မွု ရွိၿပီးေနာက္ ဖန္တီးဖြဲ႕ဆိုမွုရွိသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ အင္းဝေခတ္မွစ၍ ကဗ်ာလကၤာ၊ ပ်ိဳ႕၊ ဧခ်င္း၊ ရတု စသည့္ အႏုပညာစာေပ အဖြဲ႕အႏြဲ႕တို႔ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေပၚထြက္ခဲ့သည္။ ထိုေခတ္စာဆိုတို႔၏ အဓိက အာ႐ုံစိုက္ေသာ အေၾကာင္းအရာသည္ ဗုဒၶစာေပႏွင့္ မင္းမွူးမတ္တို႔ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶသာသနာကို တစ္နိုင္ငံလုံးက အထြက္အျမတ္ထားရာ၊ ဘုရားအေလာင္းေတာ္တို႔၏ အမူအရာကို စာဆိုတို႔က ေစတနာ ေရာက္၍ ခ်ီးက်ဴးဖြဲ႕ဆိုၾကသည္မွာ အဆန္းမဟုတ္ေခ်။ ထိုနည္းတူစြာပင္ ကိုးကြယ္မွုဆိုင္ရာ ကဗ်ာလကၤာအဖြဲ႕အႏြဲ႕ တို႔သည္ အာရွတိုက္၌လည္း ေပၚထြက္ခဲ့သည္။ ထိုေခတ္ ထိုအခါက နိုင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္သူသည္ သက္ဦးဆံပိုင္မင္းျဖစ္သည္။ ထိုမင္းကို ေလာကသမုတိနတ္အျဖစ္ထား၍၊ မင္း၊ မင္းညီ မင္းသား အမွူးအမတ္မ်ားကို ျပါးျပါးဝပ္ေၾကာက္ရသည္။ ထိုေခတ္ထိုအခါက ဥေရာပ၌လည္း ထိုအတိုင္း ျဖစ္သည္။ အာရွ၌လည္း ထိုအတိုင္းျဖစ္သည္။ အုပ္ခ်ဳပ္သူ လူတန္းစား စာဆိုတို႔က ေစတနာ ေရာက္၍ ခ်ီးက်ဴးဖြဲ႕ဆိုၾကျခင္းသည္ ထူးဆန္းအံ့ဖြယ္ရာဟု မဆိုသာေခ်။
ထိုေခတ္အခါတြင္ ျမန္မာနိုင္ငံ၌ ထူးထူးျခါးျခါး ေပၚ ေပါက္ခဲ့ေသာ အဖြဲ႕အႏြဲ႕တို႔ကား ဝန္ႀကီးပေဒသရာဇာ၏ တ်ာ ခ်င္းမ်ား ျဖစ္သည္။
၀န္ႀကီး၏ လယ္သမား၊ ထန္းတက္သမားစေသာ တ်ာခ်င္းတို႔၌ လက္ လုပ္လက္စား၊ အာဏာမဲ့၊ ဓနမဲ့ ေက်းေတာ္မ်ိဳး ကၽြန္ေတာ္မ်ိဳး တို႔ မိမိတို႔ တဝမ္းတခါး အတြက္ ရာသီအလိုက္ ႀကိဳးပမ္း လုပ္ကိုင္ၾကပုံကို ဝန္ႀကီး ဆင္ျခင္မိသည္။ ထိုလူတန္းစားတို႔ ကား တိုင္းျပည္ ရိကၡာဖူလုံေရး၏ အရင္းအျမစ္ျဖစ္သည္ကို လည္း ဆင္ျခင္မိသည္။ ထိုလူတန္းစားသည္ စင္စစ္ နိုင္ငံ၏ အေရးပါအရာေရာက္ေသာ ျပည့္အဂၤါတစ္ရပ္ျဖစ္ေသာ္လည္း စားဝတ္ေနေရး၌ လူတန္းမေစ့ၾကသည့္ အျဖစ္ကိုလည္း ေတြးဆ မိသည္။ ထိုေၾကာင့္ ထိုလူတန္းစားအေပၚ သနားခ်စ္ခင္ျခင္း၊ ခ်ီးက်ဴးျခင္း ေစတနာတို႔ သက္ေရာက္၍ ထိုလူတန္းစား၏ အမူအရာကို ေလ့လာၿပီးလၽွင္ ဖြဲ႕ႏြဲ႕ဖန္တီးေသာ တ်ာခ်င္းမ်ား အနက္ ပုံစံတစ္ခုကို ေလ့လာရလၽွင္ “ ထန္းပင္ထန္းလက္၊ ထန္းရြက္ကယ္ေဝေဝ၊ စင္ေအာင္ ခုတ္ထစ္၊ ႏုပ်စ္ထန္းဦးေရ၊ မယားငယ္ေဆြ၊ ထန္းေရသိမ္း ဆည္း၊ သားေျမးဟစ္ေၾကာ္၊ ေခြးဝက္ေခၚ၊ ထန္းေလၽွာ္ ယုန္ပိုက္စည္းငယ္ႏွင့္ေလး ” ထန္းတက္သမားက ထန္းပင္ထက္တက္၍ ထန္းရည္ ရ ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနစဥ္၊ မယားသည္ ထန္းပင္ ေျခရင္း၌ ခ်ထားေသာ ထန္းရည္အိုးတို႔ကို သိမ္းဆည္းရသည္။ ထိုစဥ္တြင္ သားေျမးငယ္တို႔က ဖြတ္၊ ပုတတ္၊ ယုန္၊ ခါ၊ ငုံး၊ ႂကြက္၊ ေႁမြပါမက်န္ စားေကာင္းေသာသတၱဝါတို႔ကို ေခ်ာက္လွန႔္ ဖမ္းဆီးရသည္။ ယင္းသို႔ျဖင့္ အမိအဘ၊ သားငယ္ေျမးငယ္ မက်န္ အလုပ္လုပ္၍၊ အလုပ္ၿပီးလၽွင္ အိမ္သို႔ျပန္ကာ အမဲ လိုက္၍ ရခဲ့ေသာ ေတာသတၱဝါတို႔ကို ဖုတ္ကင္ခ်က္ျပဳတ္၍ တေပ်ာ္တပါး စားၾကပုံ ထိထိမိမိ သ႐ုပ္ေဖာ္ထားေလရာ၊ စာဖတ္ပရိတ္သတ္တို႔အဖို႔ ထိုအိမ္သားစု၏အမူအရာကို က႐ုဏာသက္ရသည့္နည္းတူ ျဖစ္ေလရာဘဝတြင္ ျဖစ္သလိုေန၊ ျဖစ္သလို စားတတ္ၾကသည္ကိုလည္း ခ်ီးက်ဴးမိၾကရေလသည္။ ေရႊျပည္စိုးဝတၳဳ၌ ဦးလတ္သည္ ဗိလတ္ျပန္ဝတ္လုံ ေမာင္ ေသာင္းေဘ၏အဖြဲ႕တြင္ သူ႔ေခတ္က ရန္ကုန္ ပတ္ဝန္းက်င္၌ သူေတြ႕ခဲ့ဖူးေသာ ေဖာက္ျပန္လြယ္သည့္ လူ႔သဘာဝ (ဝါ)ေသြး ႀကီးေမြးႀကီး ျဖစ္တတ္ေသာ သဘာဝကို ဟာသဥာဏ္ရွိသူ၏ ဘဝအသိအျမင္ျဖင့္ ဖြဲ႕ျပထားရာ၊ စာဖတ္ပရိသတ္မွာ ဖတ္ရင္း ျပဳံးမိၾကရသည္။ ေသြးႀကီးေမြးႀကီးျဖစ္တတ္ေသာ သဘာဝသည္ ေလာက၌ ေဒါမနႆ ျဖစ္တတ္ေသာ သဘာဝ ျဖစ္သည္။ စာရွုသူတို႔ကမူ ေမာင္ေသာင္းေဘ၏ အမူအရာကို ေဒမနႆ မျဖစ္ပဲ သင့္တင့္စြာ ႏွလုံးသြင္း၍သား ျပဳံးမိျခင္းသည္ အႏု ပညာ သေဘာေပတည္း။ ေရႊျပည္စိုးဝတၳဳတြင္ ေမာင္ေမာင္စိုး ႏွင့္ခင္ခင္ထားတို႔ အေၾကာင္းသည္ ပင္မဇာတ္လမ္းျဖစ္၍ ေမာင္ေသာင္းေဘ၏အဖြဲ႕သည္ ဇာတ္လမ္းလက္တက္ျဖစ္သည္။ စိုးႏွင့္ထားတို႔၏ ဇာတ္လမ္းသည္ သနားစရာ၊ လြမ္းစရာ သက္သက္မၽွေလာက္ ျဖစ္သည္။ ေမာင္ေသာင္းေဘႏွင့္ ဦးရာ ေက်ာ္တို႔ အေၾကာင္း၌မူ ဦးလတ္သည္ ေလာကသဘာဝ၊ လူ႔ သဘာဝတို႔ကို ပုံေဖာ္သြားေလသည္။
နယ္ခ်ဲ႕လက္ေအာက္၌ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ခန႔္ၾကာခဲ့ၿပီး ေနာက္တြင္ ျမန္မာတို႔သည္ မိမိတို႔၏အတိတ္ရာဇဝင္သမိုင္း ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမွုတို႔ကို အေမ့ေမ့အေလ်ာေလ်ာ့ျဖစ္လာကာ ဇာတိမန္ဇာတိေသြး ကြယ္ေပ်ာက္လု မတတ္ ျဖစ္လာသည္ကို ဆရာႀကီးသခင္ကိုယ္ေတာ္မွိုင္းသည္ ျမန္မာလူထုတို႔ နိုးၾကား တက္ႂကြ၍ ဇာတိေသြး ဇာတိမာန္ ျပန္လည္ေပၚေပါက္ရန္ ျမန္မာလူထုတို႔ နားလည္နိုင္ေသာ နည္းပရိယာယ္တို႔ျဖင့္ ႀကံ ေဆာင္ ႏွိုးေဆာ္ခဲ့သည္။ ဆရာႀကီး၏ နည္းပရိယာယ္မ်ားမွာ မွာေတာ္ပုံက်မ္းမ်ား၌ ျမန္မာရာဇဝင္အေၾကာင္းကို ေလးခ်ိဳးရွည္ ႀကီးမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕ျပသည္။ ဋီကာမ်ား၌ ျမန္မာစာေပ ျမန္မာ ရာဇဝင္မ်ားကို ေမးေျဖေျပါၾကားဟန္ ဖြဲ႕ျပသည္။ အေၾကာင္း သင့္တိုင္း ျမန္မာပ်ိဳ႕၊ လကၤာ၊ ရတု၊ ေမာ္ကြန္း၊ ဧခ်င္း အစ ရွိသည္တို႔မွာလည္း စာမ်ားကို ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ျမန္မာစာေပယဥ္ေက်းမွုတို႔ကို ျမန္မာတို႔ လြမ္းဆြတ္ ဖြယ္ ျဖစ္ေအာင္၊ အားတက္ဖြယ္ျဖစ္ေအာင္၊ ၾကည္ညိဳဖြယ္ ျဖစ္ေအာင္ ဖြဲ႕ႏြဲ႕၍ ျမန္မာတို႔၏ စိတ္ႏွလုံးကို ယူက်ဳံးခဲ့ရာ ပုံစံျပရေသာ္ “ ဇာတိပင္အေျခေပ်ာက္ျပန္တဲ့ ဘဝေပမို႔၊ သာကီဝင္ေတြ ေမာက္ဟန္လဲ မျပခ်င္ဘု၊ ေနာက္ယမန္ သမဆီက၊ အေထာက္မတန္ လွခဲ့တဲ့၊ ျမန္မာ့ပလႅင္ပ်ံ ကၽြန္းေပမို႔၊ ေပါက္ကန္က်ကာမွ၊ ဆရာ့မွာ အင္မတန္လြမ္း ” ပုဂံၿမိဳ႕ေဟာင္းေရာက္ခဲ့စဥ္ အေနာ္ရထာ က်န္စစ္သားတို႔၏ ေခတ္ကို ျမင္ေယာင္မိလၽွင္ နယ္ခ်ဲ႕လက္ေအာက္ ကၽြန္အျဖစ္ ေရာက္ေနရေသာ ျမန္မာ့ဘဝႏွင့္ နိုင္းစာမိယင္း ေရွးမင္းမ်ားကို ရွက္မိေၾကာင္းကို ဇာတိမာန္တက္ ႂကြသံ၊ ဝမ္းနည္းပူေဆြးသံ၊ ရွက္သံေႏွာကာ ဖြဲ႕ႏြဲ႕ျပေလသည္။ အႏုပညာ အဖြဲ႕အႏြဲ႕၊ အႏုပညာ လက္ရာတို႔သည္ တေခတ္ ႏွင့္တေခတ္ မတူ ေျပါင္းခဲ့ၾကသည္။ ပန္းခ်ီ၊ ပန္းပု၊ ဗိသုကာ စေသာ အႏုပညာရပ္မ်ား၌ စနစ္ႏွင့္ဟန္တို႔သည္ ေခတ္အလိုက္ ေျပါင္း၍ေျပါင္း၍ လာခဲ့ၾကသည္။ တေခတ္တြင္ ေကာက္ ေၾကာင္းပန္းခ်ီစနစ္ ေခတ္စားခဲ့ေသာ္လည္း တေခတ္တြင္မူ ေဆးအေရာင္အေသြးျဖင့္ အလင္းအေမွာင္ ကစားသည့္ စနစ္ ထြန္းကားခဲ့သည္။ ပန္းပု၊ ဗိသုကာ၊ စာေပ၊ သဘင္ စသည္ တို႔၌လည္း ထိုနည္းတူ တေခတ္ႏွင့္တေခတ္ မတူ ေျပါင္းလဲမွု မ်ား ရွိခဲ့ေလသည္။
အႏုပညာ လက္ရာတို႔သည္ ေခတ္၏ အေျခအေနကိုလည္း ထင္ဟပ္ျပၾကသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ကမၻာေက်ာ္ ေရႊတိဂုံ ေစတီေတာ္ႀကီး၏ပုံေတာ္သည္ႏြဲ႕ေႏွာင္း သည္။ ေျပျပစ္သည္။ စိတ္ေအးခ်မ္းဘြယ္ရာျဖစ္သည္။ ေစတီ ေတာ္ကို မြမ္းမံတည္ေဆာက္သည့္ေခတ္သည္ ေအာက္ ျမန္မာ နိုင္ငံ၌ စစ္မက္ေအးခ်မ္းသာစြာ ေနလိုၾကေသာ ဟံသာဝတီ ဘုရင္ ဗညားက်န္းႏွင့္ဘုရင္မ ရွင္ေစာပုတို႔ျဖစ္သည္။ ထိုေခတ္ တြင္ တိုင္းသူျပည္သားတို႔သည္လည္း စိတ္ေအး ခ်မ္းသာစြာ ေနထိုင္ခဲ့ၾကရသည္။ ထိုေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ ေခတ္၏ သေဘာ၊ မြမ္းမံသူ မင္းႏွစ္ပါး၏သေဘာ၊ တိုင္းသူ ျပည္သား တို႔၏သေဘာသည္ ေစတီေတာ္ကို ျပဳျပင္ေပးရသူ ပန္းရံပ်ံ တို႔အား ထင္ဟပ္ေလသျဖင့္ ေစတီေတာ္၏ ဗိသုကာတြင္ ေျပျပစ္ႏြဲ႕ေႏွာင္းမွု သေဘာ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းမွုသေဘာတို႔ ေပၚလြင္လ်က္ တင့္တယ္သပၸါယ္လွေပသည္။ ေညာင္ဦး ေရႊစည္းခုံေစတီေတာ္၏ ဒါယကာမ်ားကား ဘုန္းလက္႐ုံး ႀကီးမားၾကေသာ အေနာ္ရထာမင္းႀကီးႏွင့္ က်န္စစ္သားမင္းတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ ထိုမင္းမ်ားလက္ထက္တြင္ နိုင္ငံေတာ္၏ နယ္နမိတ္သည္ ယခုေခတ္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာ နိုင္ငံ၏ နယ္နမိတ္ နီးပါး က်ယ္ဝန္းသည္။ ဗုဒၶသာသနာကို ပထမဆုံး တစ္နိုင္ငံလုံး ၾကည္ညိဳျမတ္နိုးၾကေသာေခတ္ ျဖစ္ သည္။ တိုင္းသူျပည္သားတို႔သည္ နိုင္ငံေရး၊ သာသနာေရး စိတ္ဓာတ္မ်ား တက္ႂကြေနၾကသည္။ ေစတီေတာ္၏ ဒါယကာ မင္းႏွစ္ပါးသေဘာ၊ ေခတ္၏သေဘာ၊ တိုင္းသူျပည္သားတို႔၏ သေဘာသည္ ေစတီေတာ္တည္ထားပုံ ဗိသုကာ၌ ေပၚလြင္လ်က္ ရွိရာ ထိုသေဘာတို႔သည္ ေစတီေတာ္၏ ပုံေတာ္ ႀကံ့ခိုင္ျခင္း၊ ထက္ျမက္ျခင္း၊ တက္ႂကြအားရဘြယ္ ရွိျခင္း တို႔၌သာမက မုခ္ဦးျခေသၤ့႐ုပ္ မ်ား၏ ျပည့္ၿဖိဳးျခင္း၊ ခြန္အား ႀကီးျခင္းတို႔၌လည္း ထင္ရွားေတြ႕ျမင္ရေလသည္။
လူတစ္မ်ိဳးႏွင့္တစ္မ်ိဳး အႏုပညာခ်င္း မတူေခ်။ အႏုပညာ သည္ ကာလ၊ ေဒသ၊ အေျခအေနႏွင့္ လူမ်ိဳး၏ ဓေလ့တို႔ကို မွီး၍ ဖန္တီးရေသာ ပညာျဖစ္သျဖင့္ ေရာမအႏုပညာႏွင့္ဂရိ အႏုပညာခ်င္းမတူ၊ ဂရိအႏုပညာႏွင့္ အီဂ်စ္ အႏုပညာခ်င္းမတူ၊ အိႏၵိယႏွင့္တ႐ုတ္ အႏုပညာခ်င္းမတူ၊ ျမန္မာႏွင့္အဂၤလိပ္တို႔၏ အႏုပညာခ်င္းလည္း ျခါးနားၾကသည္။ ကာလ၊ ေဒသႏွင့္ လူမ်ိဳးဓေလ့စရိုက္ကို မွီးရသျဖင့္ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး၏ ယဥ္ေက်းမွု သည္ ယင္း၏ အႏုပညာတြင္ ေပၚလြင္ေနသျဖင့္ အႏုပညာ သည္ ယဥ္ေက်းမွု၏ ေၾကးမုံဟုဆိုၾကျခင္း ျဖစ္ေလသည္။ နိဂုံးခ်ဳပ္အားျဖင့္ ဆိုရလၽွင္ အႏုပညာသည္ ပညာတစ္ရပ္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ပညာရပ္တိုင္းသည္ အႏုပညာ မမည္ေပ။ အလြန္ေမႊးေသာ ေရေမႊးကို ျပဳလုပ္နိုင္ျခင္း၊ အလြန္အရသာ ရွိေသာ ခဲဘြယ္ေဘာဇဥ္တို႔ကို စီရင္ ခ်က္ျပဳတ္နိုင္ျခင္း စသည္ တို႔သည္ အႏုပညာဟု မေခၚ။ အတတ္ပညာသာလၽွင္ ျဖစ္ သည္။ အႏုပညာသည္ စိတ္ကူးဉာဏ္စြမ္းျဖင့္ ဖန္တီးရေသာ ပညာျဖစ္ၿပီးလၽွင္ စိတ္ျဖင့္သာ အရသာ ခံစားနိုင္၍ ေစတနာကို လွုံ႔ေဆာ္ႏွိုးဆြေပးနိုင္ေသာ ပညာမ်ိဳး ျဖစ္သည္။ ေရေမႊးႏွင့္ ခဲဘြယ္ေဘာဇဥ္တို႔၏ အဆိုးအေကာင္းကို ကိုယ္ေတြ႕လက္ေတြ႕ ခံစားသိရွိၾကရသည္။ ဓာတ္ပုံရိုက္ကူးထားသကဲ့သို႔ ပကတိ လူႏွင့္တူေအာင္ ေရးဆြဲထားေသာ ပုံတူပန္းခ်ီကားတစ္ခ်ပ္ သည္ပင္လၽွင္ ေစတနာႏွိုးဆြမွု သေဘာမပါက အႏုပညာ လက္ရာေျမာက္သည္ဟု မဆိုၾကပဲ ကၽြမ္းက်င္မွုကိုျပေသာ အတတ္ပညာတစ္ရပ္အျဖစ္ ယူဆၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ကမၻာ ေက်ာ္ ဣတာလ်ံ ပန္းခ်ီဆရာႀကီး လီယိုနာဒို ဒါဗင္ခ်ိ၏ “ မိုနာလီဆာ ” အမည္ရွိ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး၏ ပုံတူပန္းခ်ီကား ႀကီးသည္မူ အေကာင္းဆုံးေသာ အႏုပညာလက္ရာတစ္ခု အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳၾကရေလသည္။


လူမ်ဳိး၏ ယဥ္ေက်းမႈေၾကးမုံ သုခုမပညာဟူ၍၎၊ ရသပညာဟူ၍၎ ေခၚဆိုေသာ အႏုပညာသည္ လူ၏စိတ္ကို လႈပ္ရွားေစႏုိင္ေသာ ပညာမ်ဳိး၊ လူ၏ ေစတနာကို လႈံ႕ေဆာ္ႏိုးဆြေပးနိုင္ေသာ ပညာမ်ဳိး၊ လူ၏ေစတနာ အေလ်ာက္ လူ၏ စိတ္ကူး ဉာဏ္စြမ္း ျဖင့္ ဖန္တီးရေသာ ပညာမ်ဳိးး ျဖစ္သည္။ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး၏ စိတ္ေနသေဘာထား၊ ၾကံရည္ဖန္ရည္၊ ဓေလ့စရိုက္၊ လူေနမႈအဆင့္အတန္းတို့ကို ထိုလူမ်ဳိး၏ အနုပညာက ပို၍ ထင္ဟပ္ျပနိုင္သည္ဟုဆိုေပသည္။
ပါဠိဘာသာအားျဖင့္ သုခုမပညာဟုေခၚေသာ အနုပညာသည္ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး၏ ယဥ္ေက်းမႈေၾကးမုံ ျဖစ္သည္။ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး၏ ယဥ္ေက်းမႈ​​ကို ေထာက္ရွဳု၍ ထိုလူမ်ဳိး၏ စိတ္ေနသေဘာထား၊ ၾကံရည္ ဖန္ရည္၊ ဓေလ့စရိုက္၊ ေနထိုင္မႈ အဆင့္အတန္းတို႔ကို အကဲခတ္ရသည္။ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး၏ စြမ္းစြမ္းတမံ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားထက္ ထိုလူမ်ဳိး၏ အနုပညာက ထိုလူမ်ဳိး၏ ဓေလ့စရိုက္၊ လူေနမႈ အဆင့္အတန္းတို႔ကို ပို၍ ထင္ဟပ္ ျပနိုင္သည္ဟု အခ်ဳိ႕ပညာရွင္ႀကီးမ်ားက ယူဆၾကသည္။

အႏုပညာ ဆိုသည္မွာ လြန္စြာႏုနယ္ေသာ စိတ္ကို ျမင္မႈအာ႐ံု၊ ၾကားမႈအာ႐ံု ေပး၍ျဖစ္ေစ၊ စိတ္၏ အေျခတစ္မ်ဳိး ေျပာင္းသြားေအာင္ျဖစ္ေစ ဖန္တီးေပးႏိုင္သည့္ပညာကို ေခၚသည္။
အႏုပညာေပးသူႏွင့္ ယူသူ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ စလံုး တူညီေသာ အာ႐ံုခံစားမႈ ရရွိမွသာ ဖန္တီးသူ၏ လက္ရာကို ရသေျမာက္သည္ဟု ကင္ပြန္းတပ္ျခင္း ခံရသည္။

Read More

ေအပရယ္ဖူးေန.

ေအပရယ္ဖူးေန.(April Fools' Day)ကို ေအပရယ္လ ၁ရက္ေန.တိုင္း ကမၻာ အေနာက္ဘက္ျခမ္းမွာ ႏွစ္တိုင္းက်င္းပခဲ.ပါတယ္။ေအပရယ္လ ၁ရက္ေန.ဟာဆိုရင္ အားလပ္ရက္ တစ္ရက္ျဖစ္ျပီး အဲ.ဒီေန.မွာ ဟာသႏွင္.ဆိုင္ေသာ  လုပ္ေဆာင္မွဳေတြ ျပဳလုပ္ဖို. သတိတရ ရွိေနတဲ.ေန႔ရက္လည္းျဖစ္ပါတယ္။အဲ.ဒီေန.မွာ ဆိုရင္ သူငယ္ခ်င္းေတြ ၊မိသားစုေတြ၊ အိမ္နီးနားခ်င္းေတြ စသည္ျဖင္. ဟာသ ႏွင္႔ ပတ္သက္ေသာ အလုပ္မ်ား(သို.)တစ္ဦးကိုတစ္ဦး ဟာသလုပ္ျခင္း တုိ.ကို လုပ္ေဆာင္ တဲ.ေန႔ရက္ လည္းျဖစ္ပါတယ္။
တိုင္းျပည္ အခ်ိဳ.(နယူးဇီလန္ ၊ ယူေက ၊ႀသစေႀတးလ် ၊ေတာင္အာဖရိက )ကေတာ. ေအပရယ္ဖူးေန.ကို ရိုးရာ ပြဲေတာ္ အေနနဲ.လုပ္ေဆာင္ႀကျပီးေတာ႔  မြန္းတည္႕ ၁၂ နာရီ မတိုင္ခင္ အထိက်င္းပႀကပါတယ္။မြန္းတည္. ၁၂ နာရီ တိုင္ခင္ လွည္.စားမွဳ ျပဳသူကို ေအပရယ္ ဖူး (April Fool)လို.ေခၚပါတယ္။UK သတင္းစာေရွ.ပိုင္းစာမ်က္ႏွာမွာ ေအပရယ္ဖူးေန.လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို ေရးသား ေဖာ္ျပထားရေလာက္တဲ.အထိ ေအပရယ္ဖူးေန.ကိုတန္ဖိုးထားပါတယ္။

Read More

အေမေန႔

အေမေန႔ (Mother Day)သည္ ကမၻာေပၚရွိ အေမအားလုံးကုိ ဂုဏ္ျပဳေသာေန႔ အျဖစ္ ႏွစ္စဥ္ ေမလ ဒုတိယပတ္ တနဂၤေႏြေန႔ကို အေမေန႔ဟု ႏုိင္ငံအမ်ားစုက သတ္မွတ္ၾကပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေမေန႔ကို ႏွစ္စဥ္ ျပာသိုလျပည့္ေန႔၌ က်င္းပျပဳလုပ္ၿပီး အေမ႔ဂုဏ္ေက်းဇူးမ်ားကုိ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိ ၾကသည္။ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထုံးတမ္း အလုိက္ မတူညီေသာ ရက္မ်ားတြင္ အေမေန့ကုိ က်င္းပၾကပါသည္။

Juila Ward Home (1819-1910)

ေရွးေဟာင္း ဂရိ ေရာမေခတ္မွ စတင္၍ ဒီေန႔ေခတ္အထိ အေမေေန့ကုိ က်င္းပေနၾကဆဲျဖစ္ပါသည္။ ေနာင္တြင္လဲ အေမ့ေက်းဇူး ထုတ္ေဖာ္သည့္ေန႔ကုိ ဆက္လက္က်င္းပ ေနၾကအုံးမွာ မလဲြေပ၊ Officially အေမေန႔ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္ခဲ့သူမွာ အေမရိကန္နုိင္ငံသူ Juila Ward Home (1819-1910) ျဖစ္သည္။ သူမသည္ ေက်ာ္ၾကားေသာ စာေရးဆရာမၾကီးတစ္ဦးျဖစ္ျပီး အေမေန႔ျဖစ္ေျမာက္ရန္ ကေလာင္စြမ္းႏွင့္ ၾကိဳးပမ္းခဲ့သူျဖစ္သည္။
အေမေန႔ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ ၾကိဳးပမ္းခဲ့သူ Juila Ward Home သမီး Anna Jarvis က အေမ႔ အိပ္မက္ကုိ ဆက္လက္ျပီး ရွင္သန္ေစခဲ့သူ ျဖစ္ၿပီး သူမဟာလဲ မေမ့သင့္ေသာ ေက်းဇူးရွင္ တစ္ဦးျဖစ္ပါသည္။ Juil Ward Home ႏွင့္ Anna Jarvis တုိ႔၏ ၾကိဳးပမ္းမႈမ်ားေၾကာင့္ ေနာက္ပုိင္းတြင္ ကမၻာႏွင့္ အ၀ွမ္း အေမေန႔ က်င္းပေနခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါသည္။
အဂၤလန္နုိင္ငံတြင္ မယ္ေတာ္မယ္ရီကုိ ဂုဏ္ျပဳသည့္အေန႔ႏွင့္ က်င္းပေလ့ရွိသည္။ ထိုေန႔မွာ အေမအားလုံးသည္ တူညီ၀တ္စုံမ်ားကုိ ၀တ္ဆင္ျပီး အခမ္းအနား က်င္းပေသာေနရာကုိ ေရာက္လာေသာအခါ သားသမီးမ်ားက အေမမ်ား၏ ေက်းဇူးကုိ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိၾကပါသည္။

အေမေန႔ ျဖစ္ေပၚလာပံု

ျမန္မာျပည္တြင္ စာေရးဆရာ ဒါရုိက္တာ ဦးသုခ၏ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈေၾကာင့္ ျပာသုိလ္လျပည့္ေန႔ကုိ အေမေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္နုိင္ခဲ့ျပီး ျမန္မာ့ ျပကၡဒိန္တြင္ ျပာသုိလ္လျပည့္အေမ့ေန႔ အျဖစ္ ကမၺည္းတင္နုိင္ခဲ့ေပသည္။ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ႔အရ အေမကုိ ဘုရားႏွင့္ တစ္ဂုိဏ္းတည္းထားျပီး မာတာပိတုဂုေဏာအနေႏၲာ ဆုိျပီး ပူေဇာ္ခဲ့ အရုိအေသ ေပးခဲ့ၾကသည္။ ဆရာၾကီး ဦးသုခက Officially ျဖစ္ေအာင္ ၾကိဳးပမ္းေပးသူ ျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၉၅-ခုႏွစ္၊ ျပာသုိလ္လျပည့္ေန႔၌ စာေရးဆရာ ဦးသုခ၏ တိုက္တြန္းေျပာျပခ်က္အရ မႏၲေလးတြင္ အေမေန႔ကို ပထမဦးဆံုး စတင္၍ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္။ မိဘေက်းဇူးဆပ္နည္း စသည့္ ဗဟုသုတပညာေပးမ်ား ေဟာေျပာျခင္းျဖင္႔ ေခတ္လူငယ္မ်ားအား အသိပညာဗဟုသုတ တုိးပြားေစလုိသည့္ ဆႏၵျဖင္႔ စတင္ခဲ႔ျခင္းျဖစ္ပါသည္။

• “အေမဆိုသည့္ စာကေလးႏွစ္လံုးကို အသံထြက္ေအာင္ရြတ္ဆိုၾကည့္လိုက္စမ္းပါ။ အလြန္ခ်ိဳၿမိန္ေသာ၊ သာယာေသာ၊ စိတ္ခ်မ္းသာေသာ၊ ေမတၱာႏွင့္ထုန္မႊန္းေသာ အရသာကို ခံစားရပါလိမ့္မည္” (ဆရာႀကီး ဦးသုခ၏ ပထမဆံုးအႀကိမ္ မႏၲေလး အေမေန႔ ေဟာေျပာပြဲမွ)

Read More

အေႀကာျပတ္ျခင္း

“ဗိုက္အေၾကာျပတ္တယ္” လို႔ ေျပာေလ့ရွိတဲ့ဟာက ေရာဂါေတာ့ မဟုတ္တတ္ဘူး။ က်န္းမာေရးျပႆနာေတာ့ ျဖစ္တယ္။ ဗိုက္မွာတင္ မဟုတ္ပါ။ ရင္သား၊ တင္ပါး၊ ေပါင္ စတဲ့ ေနရာေတြမွာပါ ျဖစ္တတ္တယ္။ ျဖစ္တဲ့ေနရာမွာ ျပိဳင္ေနတဲ့ မ်ဥ္းေၾကာင္းေတြလို၊ ပါးလ်၊ ေျပာင္ေခ်ာ၊ အေရာင္ေဖ်ာ့၊ ျဖစ္စမွာ အနီေရာင္၊ ၾကာရင္ ေငြေရာင္၊ အမာရြတ္လိုလို အပုိေတြ ျဖစ္လာတယ္။ အနားရွိတဲ့ ပံုမွန္ အေရျပားထက္ နဲနဲနိမ့္ျပီး၊ ထိ-ကိုင္ၾကည့္ရင္ ခံစားမႈ မတူဘူး။

ကုိယ္၀န္ေဆာင္ရလို႔ ျဖစ္ရတာက အမ်ားဆံုးပါ။ ကုိယ္၀န္ရင့္လာခ်ိန္ ၇၅% ကေန ၉၀% မိခင္ေလာင္းေတြမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္၀န္ မဟုတ္ဘဲ ရုတ္တရက္ ၀လာ-ပိန္သြားတာကေနလည္း ျဖစ္တတ္တယ္။ တျခား အေၾကာင္းခံ ေရာဂါေတြလည္း ရွိေသးတယ္။ (ေကာ္တီဇုန္း) လိမ္းေဆး ၾကာၾကာသံုးလို႔၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ၊ Cushing syndrome, Ehlers-Danlos syndrome, Lichen planus ေရာဂါတခုခုရွိလို႔ ျဖစ္တတ္တယ္။ လူပ်ိဳ၀င္၊ အပ်ိဳျဖစ္ဆိုတဲ့ အရြယ္ ေရာက္ခ်ိန္မွာ ကိုယ္ခႏၶာ အခ်ိဳးအစား ေျပာင္းလာလို႔လည္း ျဖစ္ရပါတယ္။

Collagen (ကိုလာဂ်င္) ေတြ ပံုမွန္မဟုတ္ ျဖစ္လာလို႔၊ အေရျပားရဲ႕ အလည္ထပ္ Dermis မွာ သြားျဖစ္ပါတယ္။ Glucocorticoid ေဟာ္မုန္းနဲ႔ ဆိုင္ေသးတယ္။ လူမဲေတြမွာ အျဖစ္နည္းတယ္။ မ်ိဳးရိုးလိုက္တာလည္း ရွိတယ္။ အေမျဖစ္ရင္ သမီးေတြမွာ အျဖစ္မ်ားလို႔ မိန္းမ မယူခင္ သူ႔အေမကိုပါ ေလ့လာသင့္တယ္။ ေစ်းအၾကီးဆံုး ေမာ္ဒယ္ ၁၀ ေယာက္စာရင္း၀င္ ၾသစေၾတးလ်က Miranda Kerr ကေလး ယူေတာ့မယ္ ဆိုေတာ့ သူ႔အဖြါးကေျပာတယ္ "ခါးရ္ မိသားစုမွာ ဗိုက္ေၾကာျပတ္တဲ့ ရာဇ၀င္ မရွိဘူး" တဲ့။

ေၾကာျငာျပီး ေရာင္းတဲ့ (ခရင္မ္) ေတြက လက္ေတြ႔မွာ တကယ္ေကာင္းတယ္လို႔ အာမမခံႏိုင္ပါ။ အေၾကာျပတ္တာ ျဖစ္ေစတဲ့ အခံေရာဂါရွိရင္ ကုသဘို႔ လိုတယ္။ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ဘို႔ လိုမယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကိုယ္ခႏၶာ အေလးခ်ိန္ကို အေျပာင္းအလဲ မျမန္ေအာင္ သတိထားရမယ္။ ေကာ္တီဇံုးေဆးေတြ သိပ္လိုအပ္မွသာ သံုးပါ။ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ေနတံုးမွာ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ။ ဆီးခ်ိဳ ရွိ-မရွိစစ္ပါ၊ ကုပါ။ ေဟာ္မုန္းပါေဆးေတြကို သတိထားပါ။

အေၾကာျပတ္တာက အမာရြတ္သေဘာနဲ႔ တူတယ္။ အမာရြတ္ဆိုတာမ်ိဳးက ေပ်ာက္သြားေအာင္ လုပ္လို႔ မရသေလာက္ပါ။ အနာ-ဒဏ္ရာ ျဖစ္တံုးက အေရျပားကို ဘယ္ေလာက္ထိ နက္သြားခဲ့သလဲ အေပၚမွာ မူတည္ျပီး အၾကီး-အေသး၊ အေပ်ာက္ ေႏွး-ျမန္ ကြာတယ္။ ျဖစ္တဲ့ေနရာအရလည္း မတူၾကသလို၊ လူအေပၚမွာပါ တည္ေသးတယ္။ အေသားအေရ ေကာင္းသူ၊ အရြယ္ငယ္ငယ္မွာ အေပၚယံျဖစ္တဲ့ အမာရြတ္ဆိုရင္ ၾကာေလေလ ေပ်ာက္ေလေလ။

စိတ္ဓါတ္ မက်ပါနဲ႔အံုး။ သုေတသနတခုက Gotu kola, Vitamin E, Collagen hydrolysates ေတြက အေၾကာျပတ္တာ အတြက္ အက်ိဳးရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ Gotu kola ဆိုတာ တျခားမဟုတ္ဘူး ျမင္းခြါရြက္ပါ။ Collagen hydrolysates ဆိုတာကလည္း Shampoos, Conditioners, Soaps, Face cares, Make-up လူသံုး ပစၥည္းေတြမွာပါတဲ့ ဓါတ္ပါဘဲ။ ဗီတာမင္ E ကို စာတပုဒ္ ေရးထားပါတယ္။

ေနာက္ သုေတသနတခုက Vitamin E, Panthenol, Hyaluronic acid, Elastin နဲ႔ Menthol ေတြပါတဲ့ (Verum) Cream က ေကာင္းတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ Cocoa butter ဆိုတာကလည္း ေရေငြ႔ေပးတာမို႔ ေကာင္းတယ္ ေျပာတယ္။ သုေတသနေတာ့ မရွိေသးဘူး။

Dermatologic Surgery ဂ်ာနယ္က Radiofrequency combined with 585-nm pulsed dye laser နဲ႔ ၃၇ ေယာက္ကို ကုတာ၊ ၃၃ ေယာက္မွာ အလြန္ေကာင္းတဲ့ ရလဒ္ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ Tummy tuck ေခၚတဲ့ ခြဲစိတ္ ဖယ္ရွားမႈလည္း လုပ္ၾကတယ္။ Fractional laser resurfacing (ေလဆာ) နည္းသစ္ကလည္း ပိုေကာင္းသတဲ့။

Dermatological Treatment ဂ်ာနယ္ “Treatment of striae distensae with a TriPollar radiofrequency device: A pilot study" စာတမ္းမွာ အမ်ိဳးသမီး ၁၇ ေယာက္ကို ၆ ပါတ္ ကုသေပးတာ ေဆးပါတ္ ျပည့္ျပီးေနာက္ ၁ ပါတ္မွာ ၃၈႕၂% က ၂၅႕၅% နဲ႔ ၁၁႕၈% က ၅၁႕၇၅% တိုးတက္မႈေတြ႔ရတယ္။ ၂၃% က ေက်နပ္ၾကျပီး၊ ၁၂% ကေတာ့ ေက်နပ္မႈမရွိဘူး ဆိုပါတယ္။

“အေၾကာျပတ္တာ က်န္းမာေရးျပႆနာ” လို႔ ေရးခဲ့ပါတယ္။ လူဆိုတာ ေမြးတံုးကထက္ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ပိုလွခ်င္၊ ပိုေကာင္းခ်င္၊ ပိုက်န္းမာ သန္စြမ္းခ်င္ၾကတယ္။ ေလ်ာ့သြား၊ က်သြား၊ ေျပာင္းသြားရင္လည္း နဂိုအေန ျပန္ျဖစ္ခ်င္ၾကတယ္။ ဒီအထိေတာ့ (ေနာ္မယ္)ပါ။ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး ဆိုတာကိုပါ ျဖစ္ခ်င္ေနရင္ေတာ့ ေ၀ဒနာ တိုးတာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကံနဲ႔ စိတ္ဟာ အေၾကာင္းတရား ေတြထဲမွာ ပါေနတာေပါ့။ အဲဒါေၾကာင့္လည္း စိတ္ကုိ ထားတတ္ေအာင္ ျပဳျပင္နည္းေတြ၊ ကံတရား ေကာင္းေအာင္ က်င့္ၾကံစရာေတြ ေပၚေပါက္လာခဲ့တယ္။

ေကာင္းျခင္းငါးျဖာထဲမွာ ဆံပင္၊ အသား၊ အရိုး၊ အရြယ္ နဲ႔အတူ အေရ၏ ေကာင္းျခင္းလည္း ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီး ေတြသာမက အမ်ိဳးသားေတြအတြက္လည္း ဗိုက္စူ၊ ဗိုက္ပူေတြ မျဖစ္ခ်င္ၾကတာမို႔ “ဗိုက္ေခါက္က်န္းမာေရး” က အေတာ္ အေရးပါလွတယ္။ ဗိုက္ေၾကာျပတ္တာက အေရျပားမွာ ျဖစ္တာပါ။ အေရျပားေအာက္မွာ အဆီျပင္၊ ၾကြက္သား၊ ေနာက္ခံ အရြတ္ျပား၊ အတြင္းဆံုးၾကမွ ဗိုက္ကိုဖံုးေနတဲ့ အလႊာဆိုျပီး ၅ ထပ္ရွိတယ္။ ဗိုက္မစူခ်င္ရင္ ဗိုက္လွခ်င္ရင္ အေရျပား လွရမယ္။ အဆီမထူရဘူး။ (ဗယ္လီ) ေခၚတဲ့ ဗိုက္ၾကြက္သား သန္ေနရမယ္။ တခ်ိဳ႕သိပ္မသိၾကတာက အရြတ္ျပားရဲ႕ အေရးပါမႈဘဲ။ ဗိုက္ကို ခြဲစိတ္ရရင္ ဒီအထပ္ကို က်က်နန ျပန္ခ်ဳပ္ေပးရတာ လက္၀င္တဲ့ အလုပ္တခုေပါ့။

အထပ္ရွိသမွ် ေကာင္းေနရမယ္။ အေပၚယံေလးနဲ႔ မလံုေလာက္ဘူး။ (တိုးရစ္) ေတြ လာမဲ့ေနရာေတြမွာသာ လမ္းေတြ၊ အိမ္ေတြကို ျမင္ေကာင္းေအာင္ လုပ္ထားသလိုမ်ိဳး။ စစ္ေဆးတဲ့သူ လာခ်ိန္မွာ တခါမွ မတခါဘူးတဲ့ ျခင္ေတာင္ေတြ၊ ေမြ႔ယာေတြ ထုတ္ေပးထားတာမ်ိဳး ဆိုတာေတြက တကယ့္ အေကာင္း၊ အစစ္အမွန္ မဟုတ္ဘူး။

လူတေယာက္ကို ၾကည့္တာနဲ႔ ဗီတာမင္ဘီ ၂ နည္းေနတာကို သိႏိုင္တယ္။ ပါးစပ္ေဘးစြန္းေတြမွာ အေရာင္ေဖ်ာ့ေန၊ နီေန။ အနာျဖစ္ခ်င္ေနတာ ျမင္ရမယ္။ ဆက္သိဘို႔က သူ႔မွာ ဘီ ၂ နည္းေနရင္ ဘီ ၁ လည္း နည္းေနႏိုင္သလို၊ တျခားတျခား အာဟာရေတြပါ နည္းႏိုင္တယ္လို႔ မွန္းတတ္ရတယ္။ ဒီဆင္ျခင္မႈသေဘာအတိုင္းဘဲ ဗိုက္ေၾကာျပတ္သူတေယာက္မွာ အေရျပား ေအာက္လႊာေတြလည္း တခုခု လိုေနႏိုင္တယ္လို႔ သံသယ၀င္ဘို႔ ထိုက္တယ္။

ေရနဲ႔ အာဟာရဓါတ္ျပည့္၀ေနတဲ့ အေရျပားဆိုရင္ အေၾကာျပတ္တာဟာ အျဖစ္နည္းတယ္။ ေရေသာက္ မနည္းေစနဲ႔။ မွ်တတဲ့ အစားအစာစားပါ။ အသား-ငါး၊ အသီးအရြက္-အသီးအႏွံ၊ ပဲေတြ စံုေအာင္စားရတာမ်ိဳးေျပာတာပါ။ လႈတ္ရွား ရံုးကန္ႏိုင္ဘို႔ Energy အား ျဖစ္ေစတဲ့အစာ၊ ၾကီးထြားဘို႔၊ ပ်က္တာေတြျပဳျပင္ဘို႔ Protein (ပရိုတင္း)၊ နည္းနည္းစီနဲ႔ ေန႔တိုင္း မပါမျဖစ္တာေတြက ဆီ၊ ဗီတာမင္ေတြနဲ႔ ဓါတ္ဆားေတြျဖစ္တယ္။ ဗီတာမင္ A နဲ႔ E ကို ေသာက္သင့္တယ္။ သူနည္းေနရင္ ေျပာ့ဖတ္ဖတ္ ျဖစ္ေနတာမို႔ (ပိုတက္ဆီယံ) ပါ ျဖည့္ေပးဘို႔ လိုတယ္။ အေၾကာျပတ္ျပီးသူေတြအတြက္ပါ ေကာင္းပါတယ္။

ဗိုက္ေၾကာျပတ္တာအတြက္ ေရဓါတ္၊ အာဟာရဓါတ္နဲ႔ စိတ္ဓါတ္၊ အေလးထားျပီးသကာလ၊ မအိုေသးသမွ် အပ်ိဳေလးလို လွေနၾကပါေစ။

ကိုးကား
Dr. တင့္ေဆြ

Read More

အေရျပား

အေရျပားဟူသည္ ကၽြႏ္ုတို႔၏ ခႏၶာကိုယ္ကို ကာကြယ္ရန္ ဖံုးလႊမ္းေနေသာအရာ ျဖစ္သည္။ အေရျပားသည္ ျဖဴေသာ၊ မည္းေသာ၊ လွပေသာ၊ ရုပ္ဆိုးေသာ စသည့္ မည္ကဲ့သို႔ေသာ အဆင္းရွိသူတြင္မဆို အေျခခံဖြဲ႔စည္း တည္ေဆာက္ပံုမွာ အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္ ၆-ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ အေရျပားျဖစ္သည္။ အေရျပား၏ အထူအပါးမွာ တကိုယ္လံုးတြင္ တညီတညာတည္း ျဖစ္မေနေပ။ အေရျပားသည္ ေက်ာျပင္တြင္ အထူဆံုး ျဖစ္သည္။ မ်က္ခြံသည္ အပါးဆံုး ျဖစ္သည္။

အေရျပား၏ အေပၚယံအလႊာသည္ ထူထဲ၍ ထိခိုက္မိပါက ပ်က္စီးလြယ္သည္။ အေရျပား၏အတြင္းလႊာမွာ ရႈပ္ေထြးေသာ ကြန္ယက္မွ်င္သဖြယ္ ျဖစ္ေနျပီး ေခၽြးအိတ္၊ အဆီအိတ္၊ အေမြးျမစ္ႏွင့္ ေရာင္ျခည္ကလာပ္ စည္းမ်ား၊ ေသြးေၾကာမ်ား၊ အာရံုေၾကာမ်ားျဖင့္ ျပည့္ေနသည္။

အသားျဖဴျခင္း၊ မည္းျခင္းမွာ ေရာင္ျခည္ကလာပ္စည္းမ်ားအတြင္းရွိ မယ္လနင္ (Malanim) ေခၚ ေရာင္ျခည္ပစၥည္းမ်ား၏ ပမာဏအေပၚမူတည္သည္။ ေရာင္ျခယ္ပစၥည္းမ်ားေသာသူသည္ အသားမည္းျပီး ေရာင္ျခယ္ပစၥည္းနည္းေသာသူသည္ အသားျဖဴသည္။

Read More

အရိုးပြေရာဂါ

အရိုးပြေရာဂါဆိုတာ ကိုယ္ထဲမွာ ျဖစ္လို႔ ျဖစ္မွန္းမသိ ျဖစ္ေနတတ္တဲ့ ေရာဂါတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ ပံုမွန္ရွိရမယ့္ အရိုးရဲ့ က်စ္လ်စ္သိပ္သည္းမွဳ (standard density of bone) မရွိေတာ့ရင္ အရိုးပြေရာဂါ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလို ျဖစ္ရင္ အရိုးေတြဟာ ၾကံ့ခိုင္မွဳ မရွိေတာ့ဘဲ သာမန္ ထိခိုက္မွဳနဲ႔ေတာင္ က်ိဳးလြယ္လာတာ အဓိက ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳးပါပဲ။ အရိုးက်ိဳးတာအျပင္ အရိုးပြျခင္း အရမ္းဆိုးရင္ ရိုးရိုးက်ိဳးရံုမက ေၾကမြပ်က္စီး တဲ့အထိ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အမ်ားဆံုး ျဖစ္ေလ့ရွိတဲ့ အရိုးေနရာ ေတြကေတာ့ ခါးရိုးဆစ္၊ တင္ဆံုရိုးနဲ႔ လက္ေကာက္၀တ္ ေနရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ေဆးရံုမွာ အရိုးက်ိဳးလို႔ ေရာက္လာတဲ့ လူနာေတြကို အရိုးက်စ္လ်စ္သိပ္သည္းမွဳ (Bone Density) စစ္ၾကည့္ရင္ မ်ားေသာ အားျဖင့္ ဆယ္ေယာက္မွာ ရွစ္ေယာက္က ေလ်ာ့နည္း ေနၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အရိုးပြျခင္းဟာ လူတိုင္း အသက္ အရြယ္ ရလာတာနဲ႔အမွ် ဂရုစိုက္ ကာကြယ္သင့္တဲ့ ေရာဂါ တစ္မ်ိဳးမို႔ အရိုးပြေရာဂါရဲ့ လကၡဏာ မ်ားနဲ႔ ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းမ်ားကို မက္ဖန္ ပရိသတ္မ်ား သတိျပဳ ဖြယ္ရာ စုစည္း ေဖာ္ျပ ေပးလိုက္ရပါတယ္။

အရိုးပြေရာဂါ၏ လကၡဏာမ်ား

အရိုးပြေရာဂါရဲ့ ျမင္သာထင္သာတဲ့ လကၡဏာ ရယ္လို႔ မည္မည္ရရ မရွိပါဘူး။ အဆိုး၀ါးဆံုး ျပႆနာကေတာ့ အရိုးပြေနတဲ့ လူတစ္ေယာက္ဟာ အရိုးပြျခင္း အေနနဲ႔ ထူးထူးျခားျခား ဘာေရာဂါ လကၡဏာမွ မျပဘဲ ႏွစ္ ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ သံုးဆယ္အထိ ျဖစ္ေနခဲ့ျပီး ေတာ္ရံု ထိခိုက္မွဳ (သို႔) အျပင္းအထန္ ထိခိုက္မွဳ တစ္ခုခု ရျပီးေတာ့မွ ဒဏ္ရာေၾကာင့္ ျဖစ္သင့္တာထက္ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး အရိုးထိခိုက္ျပီးမွ သိလိုက္ရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေတာ့ အရိုးပြျခင္းကို အရိုးက်စ္လ်စ္သိပ္သည္းမွဳ (Bone Density) စစ္ေဆးျခင္း နဲ႔သာ အမ်ားဆံုး သိႏိုင္ပါတယ္။ ေသြးေဖာက္စစ္ရံုနဲ႔ သိႏိုင္တဲ့ Elecsys b-Cross Lap ဆိုတဲ့ စမ္းသပ္မွဳကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လြယ္ကူစြာ ျပဳလုပ္ႏိုင္ ေနျပီလို႔ ၾကားျဖတ္သတင္းေကာင္း ပါးပါရေစ။

ဒီစစ္ေဆးမွဳဟာ အရိုးတကယ္ ပြေန မပြေနကို တိက်စြာ သိႏိုင္ျပီး ေဆးကုသမွဳ ခံယူေနစဥ္အတြင္း အရိုးရဲ့ က်စ္လ်စ္မွဳ တကယ္တက္လာ မတက္လာကိုပါ စဥ္ဆက္မျပတ္ စစ္ေဆး သိရွိႏိုင္တာမို႔ အစြမ္းထက္ ထိေရာက္တဲ့ ေနာက္ဆံုးေပၚ နည္းပညာသံုး စမ္းသပ္မွဳ တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ စမ္းသပ္မွဳ ခံယူလိုတယ္ ဆိုရင္ေတာ့ SML Medical & Diagnostic Center ၊ ဒဂံုတာ၀ါ ေျမညီထပ္၊ ေရႊဂံုတိုင္လမ္းဆံု၊ ဗဟန္းျမိဳ႕နယ္၊ ဖုန္း ၅၄၄၄၆၃၊ ၅၄၄၄၆၄၊ ၅၄၄၄၆၅ သို႔ ဆက္သြယ္ စံုစမ္းျပီး စစ္ေဆးမွဳ ခံယူႏိုင္ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။

အရိုးပြျခင္းကို ျဖစ္ေစေသာ အေၾကာင္းရင္းမ်ား

ေအာက္ပါ အခ်က္ေတြဟာ အရိုးပြေရာဂါကို ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြ ရွိေနတဲ့ သူေတြဟာ အထက္ပါ စစ္ေဆးမွဳကို လုပ္သင့္ျပီး အရိုးအားျဖည့္ ကယ္လစီယမ္နဲ႔ ဗိုက္တာမင္ D အားေဆးေတြကို ဆရာ၀န္ ညႊန္ၾကားခ်က္ ပမာဏ အတိုင္း မီွ၀ဲသင့္ပါတယ္။

(၁) မ်ိဳးရိုး ရွိျခင္း
ပထမအဆင့္ ေဆြမ်ိဳး (1st degree relative) လို႔ေခၚတဲ့ မိသားစု၀င္ေတြထဲမွာ တစ္ေယာက္ေယာက္ အရိုးပြေရာဂါျဖစ္ဖူးရင္ သင္လဲ ျဖစ္ဖို႔ ေတာ္ေတာ္ နီးစပ္ပါတယ္။

(၂) အမ်ိဳးသမီး ျဖစ္ျခင္း
အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ အမ်ိဳးသားေတြထက္ အရိုးပြေရာဂါျဖစ္ဖို႔ ပိုနီးစပ္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေသြးဆံုးျပီး အမ်ိဳးသမီးတိုင္းဟာ အရိုးပြေရာဂါ ရွိေနတာ ေသခ်ာသေလာက္ပါပဲ။

(၃) လူျဖဴ (သို႔) အာရွသား ျဖစ္ျခင္း
လူျဖဴ (သို႔) အာရွသား ေတြဟာ လူမည္းေတြနဲ႔ အေမရိကသားေတြထက္ အရိုးပြေရာဂါ ပိုျဖစ္ေလ့ ရွိပါတယ္။

အထက္ပါ အခ်က္ (၃) ခ်က္ဟာ သင္ဘယ္လိုမွ ေျပာင္းလဲ၍ မရေသာ အခ်က္မ်ား (Non-modifiable Factors) ေတြ ျဖစ္လို႔ ဒါေတြအတြက္ေတာ့ သင္ေရွာင္ၾကဥ္ဆင္ျခင္လို႔ မရႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အခု ဆက္လက္ေဖာ္ျပမယ့္ အခ်က္ေတြကေတာ့ ေျပာင္းလဲ၍ ရေသာ အခ်က္မ်ား (Modifiable Factors) ေတြ ျဖစ္တာမို႔ သင္သာဆင္ျခင္မယ္ဆိုရင္ အရိုးပြေရာဂါကို ရာသက္ပန္ ကာကြယ္တားဆီးရာ ေရာက္ပါတယ္။ (ဒါေပမဲ့ အရမ္းေတာ့လည္း မလြယ္ပါဘူး) ေအာက္က အခ်က္ေတြက အေပၚက အခ်က္ သံုးခ်က္ထက္ ပိုလည္း အေရးပါပါတယ္။

(၄) မ ေဟာ္မုန္း အီစထရိုဂ်င္ ေလ်ာ့နည္းသြားျခင္း
အီစထရိုဂ်င္ဟာ အရိုးပြျခင္းကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ေသြးဆံုးသြားတာနဲ႔ အီစထရိုဂ်င္ပမာဏ လံုး၀ က်ဆင္း ေလ်ာ့နည္းသြားတာမို႔ အရိုးပြတဲ့ အေျခအေနကို ေသြးဆံုးျပီး လပိုင္း အတြင္း ေရာက္သြားႏိုင္ပါတယ္။

အီစထရိုဂ်င္ကို သားဥအိမ္ (Ovary) ႏွစ္ခုကေန ထုတ္ေပးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေသြးဆံုးတဲ့ အရြယ္မေရာက္ေသး ေပမယ့္ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ (ဥပမာ သားဥအိမ္ကင္ဆာ) သားဥအိမ္ ထုတ္လိုက္ရရင္ အီစထရိုဂ်င္ ထုတ္လုပ္မွဳ ေလ်ာ့နည္းသြားေစျပီး အရိုးပြႏိုင္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ (အမ်ိဳးသမီး က်န္းမာေရးေဆာင္းပါး ေရးေပးပါလို႔ ေတာင္းဆိုတဲ့ သူေတြကို) ေျပာလိုတာက အရြယ္ေရာက္ျပီး ေသြးဆံုးဖို႔ ေ၀းေသးတဲ့ အရြယ္ေတြမွာလည္း ဓမၼတာ ကာလမမွန္ျခင္း (ေပၚလိုက္ ေပ်ာက္လိုက္၊ တိုလိုက္ ရွည္လိုက္ ျဖစ္ျခင္း) ေတြဟာ အီစထရိုဂ်င္ ပမာဏ နည္းတာကို ျပတာမို႔ ဒီလို အမ်ိဳးသမီးေတြဟာလည္း အရိုးပြလာႏိုင္ပါတယ္။

အမ်ိဳးသားမ်ား အတြက္ကေတာ့ အရိုးေတြကို မပြေအာင္ ဖိုေဟာ္မုန္း တက္စတိုစတီရုန္းက ကာကြယ္ ေပးတာမို႔ တက္စတိုစတီရုန္း ပမာဏေလ်ာ့နည္းတဲ့ အမ်ိဳးသားေတြလည္း အရိုးပြႏိုင္ပါတယ္။

(၅) ကိုယ္လက္လွဳပ္ရွားမွဳ ေလ့က်င့္ခန္း လံုး၀ မလုပ္ျခင္း
ေလ့က်င့္ခန္းမွန္မွန္ စနစ္တက် လုပ္သူေတြဟာ အရိုးေတြ သန္မာေစတဲ့ အက်ိဳး ရရွိပါတယ္။ မလုပ္ရင္ အရိုးေတြ ၾကံ့ခိုင္မွဳ နည္းကာ အရြယ္မတိုင္ခင္ အရိုးပြေရာဂါ ရေစႏိုင္ပါတယ္။

(၆) ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း
ေဆးလိပ္ထဲမွာ ပါတဲ့ ဓာတုျဒပ္ေပါင္းေတြဟာ သင့္ခႏၶာကိုယ္က ကယ္လစီယမ္ေခၚ ထံုးဓာတ္ကို မသံုးစြဲႏိုင္ေအာင္ ေႏွာင့္ယွက္ျပီး အီစထရိုဂ်င္က အရိုးေတြကို ကာကြယ္တဲ့ စြမ္းရည္ကိုပါ က်ဆင္းေစတာ အခိုင္အမာ ေတြ႔ရွိထားရပါတယ္။

(၇) အရက္ အလြန္အကြ်ံ ေသာက္ျခင္း
အရက္ အလြန္အကြ်ံ ေသာက္ရင္ ကယ္လစီယမ္ ပမာဏ ေလ်ာ့နည္းက်ဆင္းေစျပီး အရိုးေတြက ကယ္လစီယမ္ကို သံုးစြဲျပီး တည္ေဆာက္မွဳကိုပါ ေလွ်ာ့ခ်ပစ္ပါတယ္။

(၈) အစာအိမ္ အူလမ္းေၾကာင္း ေရာဂါမ်ား ရွိျခင္း
ဒီေရာဂါမ်ိဳး ေတြထဲက တစ္ခုခုရွိရင္ ကယ္လစီယမ္နဲ႔ ဗိုက္တာမင္ D စုပ္ယူမွဳကို ေလ်ာ့နည္းေစပါတယ္။

(၉) ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ ရွိျခင္း
ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ ရွိသူရဲ့ ေက်ာက္ကပ္ဟာ ကယ္လစီယမ္ေတြ ဆီးျဖစ္ေအာင္ စုစည္းမွဳကေန ျပန္လည္စုပ္ယူႏိုင္စြမ္း က်ဆင္းလာတာမို႔ ကယ္လစီယမ္ ဆံုးရွဳံးမွဳ မ်ားလာက အရိုးပြလာ ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ ငယ္စဥ္ကတည္းက ရွိတဲ့ ကေလးေတြဟာ အရပ္ရွည္ခဲတာ ျဖစ္ပါတယ္။

(၁၀) ပါရာသိုင္းရြိဳက္ႏွင့္ သိုင္းရြိဳက္ေရာဂါ ရွိျခင္း

ပါရာသိုင္းရြိဳက္ ေဟာ္မုန္း လြန္ကဲျခင္းဟာ အရိုးထဲက ကယ္လစီယမ္ေတြကို အျပင္ကို ထြက္ေစျပီး အရိုးပြေစပါတယ္။ သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္းလြန္ကဲသူေတြ (လည္ပင္းအက်ိတ္ၾကီးေရာဂါ ရွိသူေတြ) ဟာ အရိုးေတြ အားနည္းပြေယာင္းလာျခင္းကို ေရရွည္မွာ ခံစားလာရပါတယ္။

(၁၁) အစာစုပ္ယူမွဳ ျပႆနာရွိေသာ ေရာဂါ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳး ရွိျခင္း
ဥပမာ ဂ်ံဳစားရင္ ၀မ္းေလွ်ာတဲ့ မ်ိဳးရိုးလိုက္ေရာဂါ (Celiac Disease) ရွိရင္ ကယ္လစီယမ္နဲ႔ ဗိုက္တာမင္ D စုပ္ယူမွဳ အားမေကာင္းတဲ့အတြက္ အရိုးပြေရာဂါ ေနာက္ဆက္တြဲ ရႏိုင္ပါတယ္။

(၁၂) အခ်ိဳ႕ေဆးမ်ားကို စြဲေသာက္ေနရျခင္း
ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ၊ ပန္းနာရင္ၾကပ္၊ ေလးဘက္နာ အမ်ိဳးမ်ိဳး စတဲ့ Prednisone ပရက္ဒီဆိုလံုး (အရပ္အေခၚ ပက္နက္စလံုး) စြဲေသာက္ေနရတဲ့ သူေတြ၊ သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္း အထြက္နည္းလို႔ ျဖည့္စြက္ သိုင္းရြိဳက္ေဟာ္မုန္း ေဆးေတြ ၾကာရွည္ မွီ၀ဲေနရသူေတြ၊ ၀က္ရူးျပန္ေရာဂါရွိလို႔ အတက္က်ေဆးေတြ စြဲေသာက္ေနရသူေတြ၊ အလ်ဴမီနီယမ္ ပါ၀င္တဲ့ ၀ါးစားလို႔ရတဲ့ အစာအိမ္ေလနာေပ်ာက္ေဆးေတြ မၾကာခဏ ေသာက္ေနရ သူေတြဟာျဖင့္ အရိုးပြေရာဂါ ျဖစ္ဖို႔ အလြန္နီးစပ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အရိုးပြေရာဂါကို ကာကြယ္တဲ့ အေနနဲ႔ ႏို႔နဲ႔ ႏို႔ထြက္ အစားအစာမ်ားကို မွန္မွန္စားသံုးေပးျခင္း၊ မနက္ခင္းေနပူစာ လွဳံေပးျခင္း၊ ဗိုက္တာမင္ D နဲ႔ ကယ္လစီယမ္ ပါ၀င္တဲ႔ အရိုးအားျဖည့္ေဆးေတြ ေသာက္ေပးျခင္း စတာေတြနဲ႔ ကာကြယ္ႏိုင္ျပီး သံသယရွိတယ္ ဆိုရင္ျဖင့္ ဆရာ၀န္ႏွင့္ သြားေရာက္ျပသ၍ စစ္ေဆးမွဳ ခံယူသင့္ပါေၾကာင္း တင္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။

ကိုးကား

http://mmts.forumsmusic.com/t210-topic

Read More

အရိုး

လူ႔ခႏၶာကိုယ္တြင္ အရိုးေပါင္း ၂၀၆-ရိုးရွိသည္။
ယင္းတို႔အနက္ ၂၉-ရိုးသည္ ဦးေခါင္းခြံတြင္ ရွိသည္။
၂၆-ရိုးသည္ ေက်ာရိုးတြင္ရွိသည္။
လက္တဖက္စီတြင္ ၃၂-ရိုးစီရွိသည္။
ေျခတဖက္စီတြင္ ၃၁-ရိုးစီရွိသည္။
အျခားအရိုးမ်ားသည္ နံရိုးပိုင္းတြင္ တည္ရွိၾကသည္။

Read More

အ႒ာရသတစ္ဆယ္႔ရွစ္ရပ္

တစ္ဆယ့္ရွစ္ရပ္ေသာ အတတ္ပညာမ်ိဳး (အ႒ာရသ သိပိပၸံ) ကို ေရွးေခတ္၌ ေယာက်ၤားတုိ႔ တတ္အပ္ေသာ အတတ္ဟု က်မ္းမ်ားက ျပဆိုသည္။ ေယာက္်ားတို႔ အတတ္ (၁၈) ရပ္လည္းဟူ၏၊။ ၎ (၁၈) ရပ္ေသာအတတ္တို႔ကို သကၠဋက်မ္း၌တစ္မ်ိဳး၊ မိလိႏၵပဥႇာပါဠိေတာ္၌ တစ္ဖံု၊ ေလာကနီတိက်မ္းကတစ္ျဖာ၊ ဤသို႔အနည္းနည္းလာရွိၾကရာ သိမွတ္လိုသူတို႔အတြက္ အသီးသီးဆက္လက္ ေဖာ္ျပပါမည္။ အ႒ာရသသိပၸ၊ အ႒ာရသဝိဇၨာဟူ၍ ပါဠိသံုးၾက၏။

1. ကပၸ - တစ္ခုေသာေဗဒင္၏အခက္အလက္ သာခါက်မ္း၏ အထူးထူးေသာအပိုင္း၌ဆိုအပ္ေသာ မႏၲန္နည္းအားျဖင့္ သိအပ္ေသာ သာခါတစ္ပါး၌တည္ေသာ မႏၲန္တို႔အား သံုးစြဲပံုအစီအရင္ကိုျပေသာ ေဗာဓါယနစေသာ ရေသ့တို႔စီရင္အပ္ေသာက်မ္းအတတ္၊
2. ဗ်ာကရဏ ပါဏိနိ စေသာ သဒၵါက်မ္းအတတ္၊
3. ေဇာတိသတၴ- ၿဂိဳလ္ နကၡတ္တို႔၏ အသြားအလာသ႐ုပ္ သ႑န္ႏွင့္တကြအေကာင္းအဆိုးကိုျပဆိုေသာ က်မ္းအတတ္၊
4. သိကၡာသရဗ်ည္း ဌာန္ က႐ိုဏ္း ပယတ္တို႔ကိုျပဆိုေသာ ပါဏိနိ သိကၡာ နာရဒ သိကၡာ စေသာက်မ္း အတတ္၊
5. နိ႐ုတၱိ- ဝဏၰာဂမ စေသာ လကၡဏာငါးပါးတို႔ျဖင့္ ပကတိ ပစၥယတၴ နိဗၺစနတၴတို႔ကို ျပဆိုေသာ ကဗ်ာကရဏ ပရိသ႒ဟုဆိုထိုက္ေသာ ယာသက ရေသ့စီရင္ေသာ က်မ္းအတတ္၊
6. ဆေႏၵာ- ဝိစိတိ ဇဂဏီစေသာ ဆန္းတို႔ကိုျပဆိုေသာ ပိဂၤလ စေသာက်မ္းအတတ္၊
7. သာမသာမေခၚေဗဒင္က်မ္းအတတ္၊
8. ယဇု- ယဇုေခၚ ေဗဒင္က်မ္းအတတ္၊
9. ဣ႐ု- ဣ႐ုေခၚေဗဒင္က်မ္းအတတ္၊
10. အာထဗၺဏ- အာထဗၺေခၚ ေဗဒင္က်မ္းအတတ္၊
11. မီမံသာကံ၏ အေၾကာင္းအရာတို႔ကို စိစစ္၍ဆံုးျဖတ္ေသာ ေဇမိနိရေသ့ စီရင္ေသာ ပုဗၺမီမံသာဟု ထင္ရွားေသာက်မ္း၊
12. ျဗဟၼာ၏အေၾကာင္းအရာကိုစိစစ္၍ဆံုးျဖတ္ေသာ 'ေဗဒႏၲ'ဟုထင္ရွားေသာ က်မ္းစုအတတ္၊
13. ႏ်ာယ-ေဂါတမစေသာ ရေသ့ တို႔စီရင္အပ္ေသာ တက္က်မ္းအမ်ိဳးမ်ိဳး အတတ္၊
14. ဓမၼသတၴ- အမ်ိဳးေလးပါးတို႔၏ အက်င့္တရားစသည္ကို မႏုစေသာရေသ့၊ မင္းတိုင္ပင္အမတ္ပညာရွိတို႔စီရင္အပ္ေသာ ျဖတ္ထံုးဥပေဒက်မ္းအတတ္၊
15. ပုရာဏ- ေရွးေဟာင္းအေၾကာင္းအရာတို႔ကိုဆိုေသာ ပုရာဏ္က်မ္းစာအတတ္၊
16. ဓႏုေဗၺဒ- ေလး၊ ဓါး၊ လွံစေသာ လက္နက္တို႔ကို ပတ္လႊင့္ထိုးခုတ္ျခင္းတို႔ကို မႏၲန္ႏွင့္တကြျပေသာယဇုေဗဒင္၏ဥပေဒျဖစ္ေသာက်မ္းအတတ္၊
17. ဂႏၶဗၺေဗဒ- သီဆိုတီးမႈတ္ျခင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး တို႔ကို ျပေသာ သာမေဗဒင္၏ဥပေဒျဖစ္ေသာ သဂႌတက်မ္းအတတ္၊
18. အတၴသတၴ- ဥစၥာစည္းစိမ္ရေၾကာင္း လိမၼာယဥ္ေက်းေၾကာင္းျဖစ္ေသာ နီတိက်မ္းအတတ္။ 

အ႒ာရသသိပၸမ်ဳိး

1. သုတိ- ေဗဒင္ ၄-ပံုက်မ္းအတတ္၊ ဤ၌ ေဗဒင္ ၄-ပံုေဟာ "ဆ႐ုတိ"ဟူေသာ သကဋသဒၵမွ "ဆုတ္" "သုတိ"ျဖစ္လာ၏၊
2. သမၼဳတိ - ဓမၼသတ္က်မ္းအတတ္၊ "ဆမ႐ုတိ"ဟူေသာ သကဋဘာသာမွျဖစ္လာသည္၊
3. သခၤ်ာ- သတၱ၀ါ၏နိစၥ အတၱ ထာ၀ရ ပကတိဟုေခၚေ၀ၚေသာ သေဘာတရား တို႔ကိုျပသည့္ ကပိလရေသ့၏သခၤ်ာအတတ္၊
4. ေယာဂ- သတၱ၀ါတို႔၀ိညာဥ္ႏွင့္ ထာ၀ရျဗဟၼာႀကီး၏၀ိညာဥ္ေပါင္းဆံုမိကာ အျမဲမေသတည္ေနႏိုင္ရန္ နည္းလမ္းျပေသာ ပါတၥလီရေသ့၏ ေယာဂက်မ္းအတတ္၊
5. နီတိ- လူတို႔လိုက္နာက်င့္ေဆာင္ၾကရန္ ေလာက၀တ္တို႔ကိုညႊန္ျပေသာ နီတိက်မ္းစုအတတ္၊
6. ၀ိေသသိကာ-သတၱ၀ါေလာကတို႔သည္ နိစၥထာ၀ရရွိေနပံုႏွင့္ မျမင္ႏိုင္ေအာင္ေသးငယ္ေသာ အႏုျမဴဓါတ္မႈန္တို႔၏ ေပါင္းဆံုမိေသာေၾကာင့္ သတၱ၀ါေလာကျဖစ္ေပၚလာၾကပံုတို႔ကိုျပဆိုေသာ ကဏာဒရေသ့ တီထြင္ခဲ့သည့္ ၀ိေသသိကအတတ္၊
7. ဂႏၶဗၺ- ၀ါ ဂီ နစ္အတတ္၊
8. ဂဏိတာ- ဂဏန္းသခ်ၤာ အကၡရာသခ်ၤာအတတ္၊
9. ဓႏု- ေလးပစ္အတတ္၊
10. ပုရာဏ- ေရွးစကားေဟာင္း ပုရာဏ္က်မ္းအတတ္၊
11. ေဇာတိသတၳ- နကၡတ္က်မ္းအတတ္၊
12. ဣတိဟာသ- ေရွးပညာရွိတို႔ဖြဲ႕ဆိုသီကံုးၾကသည့္ ဟိႏၵဴတို႔အေလးအျမတ္ျပဳေသာ မဟာဘာရတ စသည့္ က်မ္းစာအတတ္၊
13. တိကိစၦာ- ေဆးကုအတတ္၊
14. မာယာ- လွည့္ပတ္ျဖားေယာင္းမႈအတတ္၊ မ်က္လွည့္အတတ္၊
15. ဆႏၵတိ- ဆန္းက်မ္းအတတ္၊
16. ေကတုဘ- အလကၤာက်မ္းအတတ္၊
17. သဒၵါ- ကာတႁႏၵစေသာ သဒၵါက်မ္းအတတ္၊
18. မႏၲာ- ဂါထာမႏၲန္ မန္းမႈတ္အတတ္။ (ေပါရာဏဒီပနီ။)

တစ္နည္း

1. သုတိ- အၾကားအျမင္အတတ္၊ (ေဗဒင္အတတ္)
2. သမၼဳတိ- ဓမၼသတ္ဥပေဒအတတ္၊
3. သခၤ်ာ- ဂဏန္းသခ်ၤာအတတ္၊
4. ေယာဂါ- တံစဥ္း စူး ေဆာက္အတတ္၊ (႐ုပ္ႏွင့္ဇီ၀အတတ္၊)
5. နီတိ- နီတိက်မ္းအတတ္၊
6. ၀ိေသသကာ- ယာယီယၾတာစေသာ ဗ်ာက႐ိုဏ္းက်မ္းအတတ္၊ (ကလာပ္ စည္းအတတ္)
7. ဂႏၶဗၺာ- ေစာင္း ျငင္းစေသာ ကဗ်ာလကၤာအတတ္၊
8. ဂဏီကာ- လက္ဆစ္ခ်ိဳး ေရတြက္ျခင္းအတတ္၊
9. ဓႏုေဗဒါ- ဒူးေလး လင္းေလးအတတ္၊
10. ပုရာဏာ- ေရွးေဟာင္းေနာက္ျဖစ္ စကားအတတ္၊
11. တိကိစၦာ- ေဆးေပး ေဆးကုအတတ္၊
12. ဣတိဟာသာ- ရယ္ရႊင္မႈအတတ္၊
13. ေဇာတိ- ဟူးရားနကၡတ္အတတ္၊
14. မာယာ-လွည့္ပတ္တတ္ေသာအတတ္၊ (မ်က္လွည့္အတတ္)
15. ဆႏၵ- ဆန္းက်မ္းအတတ္၊
16. ေကတု- သံတမန္အတတ္၊
17. မႏၲာ- မႏၲန္အတတ္၊ ဂါထာစုတ္ အတတ္၊
18. သဒၵါ- သဒၵါက်မ္းအတတ္၊ ဗ်ာက႐ုဏ္းအတတ္၊ (ေလာကနီတိ)

ရည္ညႊန္းကိုးကား

  သကၠဋ ဗိသဏုပုရာဏ

Read More

သိမ္

“သီမာ” ဟူေသာ ပါဠိသည္ “အပိုင္းအျခား=နယ္နိမိတ္  သတ္မွတ္ထားေသာ အရပ္” ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။“ရဟန္းမ်ားကံႀကီးကံငယ္ျပဳဖို႔ရာ နယ္နိမိတ္သတ္မွတ္ထားေသာအရပ္”ဟု ဆိုလိုသည္။

သိမ္ကုိျမတ္စြာဘုရားခြင္႔ျပဳပုံ

ဝိနည္း မဟာဝါခႏၶက၌ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ အတူေနသံဃာမ်ား အတူဥပုသ္ကံ စသည္တုိ႔ ျပဳျခင္းျဖင္႔ ညီညြတ္မူကုိ ျဖစ္ေစလိမ္႔မည္ဟု ရည္ရြယ္၍ သိမ္သမုတ္ျခင္းကုိ ခြင္႔ျပဳခဲ႔ပါသည္။

သိမ္သမုတ္ျခင္း

သိမ္သမုတ္နည္းသည္--
(၁) ဝိသုံဂါမ (သီးျခားရြာ) ေတာင္း၍ သမုတ္နည္း၊
(၂) ရြာနယ္ေျမတစ္ပုိင္း သိမ္း၍ သမုတ္နည္းဟူ၍ ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါသည္။
ယင္းႏွစ္မ်ဳိးတုိ႔တြင္ “ဝိသုံဂါမသိမ္” ဟူသည္ ပကတိဂါမ (ပကတိရြာတစ္ရြာ) မွ ဝိသုံဂါမ (သီးျခားရြာ) သိမ္တစ္ေနရာစာကုိ ရြာစားနာမည္ တပ္၍ ႏူိင္ငံေတာ္ အစုိးရတုိ႔က သတ္မွတ္ေပး လုိက္သည္ႏွင္႔ တစ္ၿပိဳင္နက္လုိလုိ သိမ္အျဖစ္သုိ႔ ေရာက္လာေသာ သိမ္ျဖစ္ပါသည္။ရြာနယ္ေျမ တစ္ပုိင္းသိမ္း၍ သမုတ္ဟူသည္မွာ သိမ္သမုတ္ရာသုိ႔ တနယ္လုံးရွိ ရဟန္းသံဃာ အားလုံးကုိ သိမ္းၿပီး ပင္႔ဖိတ္ရပါသည္။
 အကယ္၍ သိမ္သမုတ္ရာသို႔ မႀကြႏူိင္ေသာ သံဃာမ်ားရွိပါက ထုိသံဃာရွိရာေက်ာင္း တုိက္သုိ႔သြား၍ ဆႏၵမသုိးေစရန္ ေနခ်င္းၿပီးဆႏၵေတာင္းျပီးမွ ကမၼဝါစာျဖင္႔ ရြတ္ဖတ္ သမုတ္ရေသာသိမ္ ျဖစ္ပါသည္။

တခါတရံ မိမိတုိ႔ သတင္းသုံးရာ ဂါမေခာတ္ (ရြာနယ္ေျမ) မွာက်ယ္ဝန္းလြန္း၍ နယ္မသိမ္းႏူိင္ေသာ ေႀကာင္႔လည္းေကာင္း၊ လွည္း၊ ေမာ္ေတာ္ကား၊ ရထား စသည္ ျဖတ္သြားျဖတ္လာ အဝင္အထြက္ အလြန္မ်ားသျဖင္႔ နယ္သိမ္းရန္ ခက္ခဲေသာေႀကာင္႔ လည္းေကာင္း၊ နယ္သိမ္းသိမ္ သမုတ္ရန္ မႀကြႏူိင္ေသာ တနယ္လုံး သံဃာမ်ား၏ ဆႏၵကုိ ေတာင္းခံတဲ႔အခါ ဆႏၵကုိေဒသနာႏွင္႔ အညီ
(၁)ဆႏၵံ ဒမၼိ-တပည္႔ေတာ္ ဆႏၵေပးပါ၏၊
(၂)ဆႏၵံ ေမ ဟရ- တပည္႔ေတာ္၏ ဆႏၵကုိ သံဃာ႔ထံသုိ႔ ေဆာင္သြားပါ၊
(၃) ဆႏၵံ ေမ အာေရာေစတိ- တပည္႔ေတာ္၏ ဆႏၵကုိ သံဃာေတာ္အား ေလ်ွာက္ထားပါလုိ႔
ေပးတတ္ေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ား ရွားပါးေနပါက လည္းေကာင္း နယ္သိမ္းသိမ္သမုတ္ရန္အခက္အခဲႏွင္႔ ႀကဳံရတတ္ပါသည္။

ဝိသုံဂါမ(သီးျခားရြာ) ေတာင္း၍ သမုတ္ျခင္း

ယင္းသုိ႔ေသာ အခက္အခဲမ်ားကုိ ေက်ာ္လြားႏူိင္ရန္ ယင္းဂါမေခာတ္၊ ဂါမသိမ္မွ သီးျခားသိမ္တစ္လုံးစာ ရြာစားနာမည္မွည္႔၍ ရြာနယ္ေျမကေလး ေတာင္းၿပီး သိမ္သမုတ္ႀကျခင္းကုိ ဝိသုံဂါမ(သီးျခားရြာ) သိမ္ဟုေခၚပါသည္။ ေက်ာင္းတုိက္တစ္ခု တစ္တုိက္လုံး တည္ေထာင္ၿပီး၊ ေဆာက္လုပ္ၿပီး ယင္းေက်ာင္းတုိက္ အတြင္းမွ သိမ္ေက်ာင္း တစ္ေနရာစာေလးကုိ ဝိသုံဂါမ (သီးျခားရြာ)လုိ
ေက်ာင္းဒကာ(သုိ႔)ေလ်ွာက္ ထားသူ ပုိင္ေျမဟု ရြာစားနာမည္ ေပးလုိက္ျခင္းျဖင္႔ မည္သူ႔ကုိမွ မထိခုိက္၊ မနစ္နာေစပါ။ အရွိေျမကြက္ တစ္ခုကုိ ဝိသုံဂါမ(သီးျခားရြာ)ဟု သတ္မွတ္ေပးလုိက္ ျခင္းမ်ွသာျဖစ္ပါသည္။

ယင္းသုိ႔ သတ္မွတ္ေပးရာ၌ ယင္းေျမကြက္ကုိ ဖ်က္မရေအာင္ အပုိင္အဆုိင္ ေပးမူ မေပးမူႏွင္႔လည္း မသက္ဆုိင္ပါ။ သိမ္သမုတ္လုိ႔ လြယ္ကူေစရန္ ေလ်ွက္ထားသူကုိ ရြာစားနာမည္မွည္႔၍ ဝိသုံဂါမ (သီးျခားရြာ)ဟု ေပးလုိက္ျခင္းသာ ပဓာနျဖစ္ပါသည္။ အခ်ိဳ ႔ေက်ာင္းတုိက္မွာ သာသနာ႔ေျမဟု သတ္မွတ္ၿပီးမွ ခုိင္သထက္ခုိင္၊ ျမဲသထက္ၿမဲရန္၊ အထူးသန္႔ရွင္းရန္ ယင္းသာသနာ႔ ေျမ
ထဲမွ သိမ္တစ္လုံးစာကုိ ဝိသုံဂါမ(သီးျခားရြာ) အျဖစ္ေလ်ွာက္ထား၍ ေပးျခင္းမွာလည္း မည္သူ႔ကုိမ်ွ မထိခုိက္ မနစ္နာေစျခင္းေႀကာင္႔ သိမ္မိန္႔ေပးႏူိင္သူ၊ သာသနာေတာ္ကုိ အထူးႀကည္ညိဳသူမ်ားက အလြယ္တကူ ခ်ေပးသင္႔ပါသည္။ သာသနာ သန္႔ရွင္းတည္တံ႔ ျပန္႔ပြားေရးကုိ အထူးေဆာင္ရြက္ ေပးလုိက္ျခင္းလည္း မည္ပါသည္။ အမိ္န္႔ခ်ေပးလုိက္ေသာ ဝိသုံဂါမ (သီးျခားရြာ) သည္ သိမ္သမုတ္
 ကံေအာင္ျမင္ရန္ ရာႏူန္းျပည္႔ရွိပါသည္။ ယင္းသုိ႔ သိမ္မိန္႔ေတာင္းခံ၍ အစုိးရမင္းတုိ႔မွဝိသုံဂါမ(သီးျခားရြာ) အျဖစ္ရရွိၿပီးေနာက္ သိမ္အျဖစ္ ၿမဲေနေစရန္ ကမၼဝါစာျဖင္႔ ရြတ္ဖတ္၍ သမုတ္ေသာ သိမ္သည္ “ဗဒၶသိမ္”ျဖစ္ပါသည္။

သိမ္သည္သာသနာေတာ္၏အသက္

ေအာင္ျမင္ေသာ သိမ္ျဖစ္ပါမွ ရဟန္းအစစ္မ်ား ေပၚေပါက္ၿပီး ဝိနည္းေလးစားေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ား အတြက္ ဥပုသ္ကံ ပဝါရဏာကံ စေသာ ကံႀကီး ကံငယ္မ်ား ေဆာင္ရာတြင္ အထူးခ်မ္းသာမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ေအာင္ျမင္ေသာ သိမ္၌ ရဟန္းခံျခင္း၊ ဥပုသ္ျပဳျခင္းျပဳသည္႔အခါ ယုံမွားသံသယ မျဖစ္ေစဘဲ ကုိယ္ေရာစိတ္ပါ ႏွစ္ျဖာသုခ ရရွိႀကမွာ အမွန္ျဖစ္ပါသည္။ မိမိတုိ႔ ရဟန္းေတာ္မ်ားအတြက္
သိမ္သည္ အသက္တမ်ွ အေရးႀကီးလွ၍ သာသနာေတာ္၏ အသက္ဟု ေခၚဆုိရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

သိမ္ရွိမွ ရဟန္းျဖစ္မည္

ဝိနည္း စူဠဝါအ႒ကထာ၊ သံဃ ေဘဒကကၡႏၶက၌ ရဟန္းျဖစ္ရန္ အဂၤၤါ(၅)ခ်က္ရွိ ပါသည္။ထုိအခ်က္မ်ားမွာ
(၁)ဝတၳုဳသမၸတၱိ- ရဟန္းခံႏူိင္ေလာက္ေသာ လူပုဂၢဳိလ္ ဗ်တၱိ၊ ပဋိဗလႏွင္႔ ျပည္႔စုံျခင္း
(၂)ဉတၱိသမၸတၱိ-သုဏာတုေမ စသည္ျဖင္႔ ဉာတ္ထားမူႏွင္႔ ျပည္႔စုံျခင္း။
(၃)ပရိသာ သမၸတၱိ- ကာရက ရဟန္းသံဃာ အနည္းဆုံး (၄)ပါးႏွင္႔ျပည္႔စုံျခင္း။
(၄) ကမၼဝါစာ သမၸတၱိ- ကမၼဝါစာ (၃)ႀကိမ္ ရြတ္ဖတ္မူႏွင့္ ျပည္႔စုံျခင္း။
(၅) သီမာသမၸတၱိ- သိမ္ရွိမူ၏ ျပည္႔စုံျခင္းတုိ႔ ျဖစ္ပါသည္။
အထက္ပါ အခ်က္ငါးခ်က္တုိ႔တြင္ သိမ္တစ္ခုျဖစ္ဖုိ႔ အလြန္အေရးႀကီးသလုိ၊အလြန္တရာမွ
ခက္ခဲလွပါသည္။ သိမ္တစ္ခုျဖစ္ရန္သက္ဆုိင္ရာမွ ခြင္႔ျပဳမိန္႔ယူရျခင္၊ ခြင္႔ျပဳမိန္႔ရၿပီးပါက သံဃာေတာ္မ်ားစြာ ပင္႔ဖိတ္၍ အႀကိမ္ႀကိမ္အခါခါ သိမ္ႏူတ္ျခင္း၊ သိမ္သမုတ္ျခင္း
မ်ား ျပဳရျခင္း၊ သိမ္အေဆာက္အဦး ျဖစ္ရန္ နဝကမၼ ဝတၳဳေငြေႀကးမ်ား မတည္ စုေဆာင္းရျခင္း စေသာ ကိစၥမ်ားမွာ ခက္ခဲမည္မွာအမွန္ျဖစ္ပါသည္။

သိမ္ႏွင္႔ပတ္သက္ေသာအယူမွားမ်ား

အိမ္ျခံေျမေတြ လူေနအိမ္ေျခေတြ သိမ္ရိပ္ထိုးရင္ မေကာင္းဘူးဆိုတာ မဟုတ္ပါဘူး ခင္ဗ်ာ။ အခ်ဳိ႕ကလည္း သိမ္ထဲကို အမ်ဳိးသမီးမဝင္ရဆိုၿပီး အယူသီးတာေတြ ရိွပါတယ္။ အမွန္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ သိမ္ထဲကို အမ်ဳိးသမီးေရာ အမ်ဳိးသား လူဝတ္ပုဂၢိဳလ္ေတြ ဝင္လို႔ မသင့္ေတာ္တဲ့အခ်ိန္တစ္ခုေတာ့
ရိွပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ရဟန္းေတြ ကံႀကီးကံငယ္လို႔ေခၚတဲ့ ဥပုသ္ျပဳျခင္း၊ ရဟန္းအျဖစ္သို႔ တက္ေရာက္ျခင္း အခ်ိန္ေတြမွာ ဝင္လို႔ မသင့္ေတာ္ပါဘူး။
သိမ္ရိပ္ထိုးလို႔ လူမေနေကာင္းဘူး ဆိုတာကို ထင္ရွားေအာင္ ဥပမာျပရရင္…ဗုဒၶဘုရားရွင္ လက္ထက္က ရာဇၿဂိဳဟ္ၿမိဳ႕ႀကီးတစ္ၿမိဳ႕လံုးကို သိမ္ေျမေနရာအျဖစ္ သတ္မွတ္ဖူးတဲ့ သာဓက ရိွပါတယ္။ ဆိုေတာ့… ရာဇၿဂိဳဟ္ တစ္ၿမိဳ႕လံုးဟာ သိမ္ႀကီးတစ္ခု ျဖစ္ေနပါတယ္။
ၿမိဳ႕ထဲမွာပဲ လူေတြေနထိုင္ၾက၊ အိမ္ေထာင္သားေမြးျပဳၾက၊ အညစ္အေၾကးစြန္႔ၾကတာေတြ ရိွပါတယ္။
သို႔ေသာ္… ဘာအျပစ္မွ သက္ေရာက္ျခင္းမရိွပါဘူး။ သိမ္နယ္ေျမထဲမွာ ေနထိုင္ရတဲ့အတြက္ အႏၲရာယ္ေတာင္ ကင္းႏိုင္ပါေသးတယ္။

အမွန္ေတာ့ သိမ္= သီမ(ပါဠိ) သိမ္ဆိုတာ နယ္နိမိတ္သတ္မွတ္ျခင္းဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ပါ။ ဘယ္လို နယ္နိမိတ္လည္းဆိုေတာ့ သာသန နယ္ေျမအျဖစ္ အခိုင္အမာ သတ္မွတ္ျခင္း တစ္ခုလို႔ ယူရင္ ရႏိုင္ပါေၾကာင္း…။

ကိုးကား

အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ၏ အနာဂါတ္သာသနာေရးစာအုပ္
ဦးဇင္းေလး -http://uzinlay.blogspot.com/

Read More

သစၥာေလးပါး

၁) ဒုကၡသစၥာ (ဆင္းရဲျခင္းအမွန္)
ျမင္ဆဲ၊ ၾကားဆဲ စသည္၌ ထင္ရွားေသာ ရုပ္နာမ္ အေပါင္းကုိ ဥပါဒါနကၡႏၶာ ဟုေခၚသည္။ တဏွာျဖင့္ ဒိ႒ိျဖင့္ စြဲလန္းနုိင္ေသာေၾကာင့္ ေခၚဆုိရျခင္းျဖစ္သည္။ ဥပါဒါနကၡာဟု ေခၚေသာ ရုပ္၊ ေ၀ဒနာ၊ သညာ၊ သခၤါရ၊ ၀ိဥာဥ္တုိ႔ကုိ သကၠာယ ဟုေခၚသည္။ သကၠာယ ဟူသည္မွာ ထင္ရွားရွိေသာ ရုပ္နာမ္ အေပါင္းပင္ျဖစ္သည္။ သကၠာယ ဆုိတဲ့ ရုပ္နာမ္ အေပါင္းကုိ ဒုကၡသစၥာ- ဆင္းရဲ အစစ္အမွန္ဟူ၍ ေခၚသည္။ (လုိရင္းကား ရုပ္နာမ္ အေပါင္းသည္ပင္ ဒုကၡသစၥာျဖစ္ေပသည္။)

(၂)သမုဒယသစၥာ (ဆင္းရဲျခင္းျဖစ္ေႀကာင္းအမွန္)
ႏွစ္သက္သာယာ ျပီးဆာေနတဲ့ တဏွာဟာ သကၠာယ ေခၚတဲ့ ရုပ္နာမ္ခႏၶာ ဒုကၡသစၥာ ျဖစ္ပြားရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းပါဘဲ လုိ႔ သိေစလုိတာပါဘဲ ။ တဏွာဆုိတဲ့ ပါဠိက ဆာတယ္လုိ႔ အနက္ရွိတယ္။ ဆာတယ္ဆုိတာ စားခ်င္ျပီးဆာတာ ေသာက္ခ်င္ျပီးဆာတာ မ်ိဳးပါဘဲ။ ႏွစ္သက္သာယာတာလဲ ဆာတဲ့ သေဘာဘဲ။ လုိခ်င္တာ ေတာင့္တရတာ..၊ ရခ်င္တာ ခံစားခ်င္တာေတြ လဲ ဆာတဲ့ သေဘာပဲ၊ ယခုလူေတြဟာ အေကာင္းေတြကုိ ျမင္ရလုိ႔လဲ အားမရဘူး၊ ထပ္ကာထပ္ကာ ျမင္ခ်င္ေနတာပဲ၊ ၾကားလုိ႔လဲ အားမရဘူး၊ ထပ္ကာထပ္ကာ ၾကားခ်င္ေနတာပဲ၊ နံလုိ႔လဲ အားမရဘူး၊ ထပ္ကာထပ္ကာ နံခ်င္ေနတာပဲ၊ စားလုိ႔လဲအားမရဘူး၊ ထပ္ကာထပ္ကာ စားခ်င္ေနတာပဲ၊ ေတြ႔ထိလုိ႔လဲ အားမရဘူး။ ထပ္ကာထပ္ကာ ေတြ႔ထိျပီး ခံစား ခ်င္ေနတာပဲ၊ အာရုံေကာင္းေတြကုိ စိတ္ကူးၾကံစည္လုိ႔လဲ အားမရဘူး၊ ထပ္ကာထပ္ကာ ၾကံခ်င္ေနတာပဲ၊ အဲဒီလုိ အားမရနုိင္တာဟာ ဆာတဲ့ သေဘာပဲ။ (လုိရင္းကား တဏွာသည္ သမုဒယ သစၥာပင္တည္း)

(၃)နိေရာဓသစၥာ
နိေရာဓ သစၥာဆုိတဲ့ နိဗၺာန္တရားက အသိခက္တယ္၊ အေျပာရလည္းခက္တယ္၊ မိမိတုိ႔ သႏၲန္မွာ ရွိေနတဲ့ ရုပ္နာမ္မ်ားလုိ မိမိတုိ႔ မ်က္ေမွာက္ မွာရွိေနတဲ့ ရုပ္၀တၳဳမ်ားလုိ သိဖုိ႔လည္း မလြယ္ဘူး၊ ေျပာဖုိ႔လည္း မလြယ္ဘူး၊ သကၠာယ နိေရာေဓာဆုိတာကုိ ဒဲ့ဒုိးေျပာမယ္ဆုိရင္ ဥပါဒါနကၡႏၶာဆုိတဲ့ ရုပ္နာမ္တုိ႔၏ ခ်ဳပ္ျခင္း ကင္းျငိမ္းျခင္းလုိ႔ ေျပာရမွာပဲ၊ ဒါေပမဲ့ အဲဒီရုပ္နာမ္ေတြ ခ်ဳပ္တာကလည္း ျဖစ္ျပီးေတာ့ ခ်ဳပ္ပ်က္သြားတာမ်ိဳးကုိ ဆုိလုိတာ မဟုတ္ဘူး၊ ျဖစ္ေနက် ရုပ္နာမ္ေတြ အေၾကာင္းမရွိလုိ႔ လုံးလုံး မျဖစ္ဘဲ ခ်ဳပ္ျခင္း ကင္းျငိမ္းျခင္းကုိသာ ဆုိလုိတယ္ ဒါေၾကာင့္ ဒီမွာ အေၾကာင္းျဖစ္တဲ့ သမုဒယ တဏွာ၏ ခ်ဳပ္ျခင္းျဖင့္ ေဖာ္ျပထားတာပါပဲ။ ( ေထရီမ ေျဖဆုိေတာ္မူထားေသာ တုိက္ရုိက္ အေျဖမွာကား တဏွာခ်ဳပ္ျခင္း ပင္ျဖစ္ပါသည္။)

(၄)မဂၢသစၥာ (နိဗၺာန္သို.သြားရာလမ္းေႀကာင္း အမွန္)

 သမၼာဒိ႒ိ စေသာ မဂၢင္ရွစ္ပါးသည္ပင္ သကၠာယခ်ဳပ္ျခင္း သုိ႔ေရာက္ေသာ အက်င့္ဟု ေခၚသည္။
သမၼာဒိ႒ိ- မွန္စြာ ျမင္ျခင္း။
သမၼာသကၤပၸ-မွန္စြာၾကံျခင္း။
သမၼာ၀ါစာ- မွန္စြာေျပာျခင္း။
သမၼာကမၼႏၲ-မွန္စြာျပဳျခင္း
သမၼာအာဇီ၀-မွန္စြာ အသက္ေမြးျခင္း။
သမၼာ၀ါယာမ- မွန္စြာအားထုတ္ျခင္း။
သမၼာသတိ- မွန္စြာ အမွတ္ရျခင္း။
သမၼာသမာဓိ- မွန္စြာ စူးစုိက္တည္ၾကည္ျခင္း။

Read More

ေသာတာပန္

ေသာတာပန္ဟူေသာ ပုဒ္သည္ ေသာတာပႏၷ-ဟူေသာ ပါဠိပုဒ္ကို ျမန္မာမႈျပဳထားေသာ ပါဠိသက္ေ၀ါဟာရျဖစ္၏။ ေသာတာပႏၷ-ဟူေသာ ပုဒ္သည္ သဒၵါနည္းအရ ေသာတႏွင့္ အာပႏၷ-ဟူေသာ ပုဒ္ႏွစ္ခုကို ေပါင္းစပ္ထားျခင္း ျဖစ္၏။ ဤတြင္ ေသာတ-အရ သမၼာဒိ႒ိ-စေသာ မဂၢင္ရွစ္ပါးကို ရ၏။ ထိုမဂၢင္ရွစ္ပါးသို႔ ေရွးဦးစြာ ေရာက္ေသာသူသည္ ေသာတာပႏၷ-မည္၏။

အနည္းငယ္ထပ္၍ ရွင္းရလွ်င္ `သ၀တိ သႏၵတီတိ ေသာေတာ= မဆုတ္နစ္ဘဲ တစ္စီးတည္း စီးသြားတတ္ေသာေၾကာင့္ ေသာတ-မည္၏။ ဤအလို ေရအလ်ဥ္ကို ရ၏။ ေသာေတာ ၀ိယာတိ ေသာေတာ= ေရအလ်ဥ္ႏွင့္တူေသာေၾကာင့္ ေသာတမည္၏။

ဤအလို အ႒ဂႋကအရိယမဂ္-ဟူေသာ မဂၢင္ရွစ္ပါး ျမတ္တရားကို ရ၏။ ဟိမ၀ႏၲာေတာင္မွ စ၍ စီးဆင္းလာေသာ ဂဂၤါျမစ္ေရသည္ ေနာက္ျပန္ ဆုတ္နစ္ျခင္း မရွိဘဲ သမုဒၵရာအထိ ေရာက္ေအာင္ ဆက္လက္စီးဆင္း သြားသကဲ့သို႔ သမၼာဒိ႒ိစေသာ မဂၢင္ရွစ္ပါး ျမတ္တရားသည္လည္း ေရွးဦးစြာ ျဖစ္ေပၚလာရာ ေသာတာပတၱိမဂ္ ခဏမွစ၍ သတၱိအင္းအား နည္းပါးဆုတ္နစ္ျခင္းမရွိ တဆင့္ထက္တဆင့္ ရင့္သထက္ရင့္ကာ နိဗၺာန္တည္းဟူေသာ သမုဒၵရာသို႔ ၀င္ေရာက္ေလေတာ့၏။

``ဗုဒၶ ဓမၼ၊ သံဃကိုယံု၊ မတုန္လႈပ္ဘိ၊ အရိယကႏၲ၊ သီလငါးျဖာ၊ စံုညီညာ၊ ေသာတာပတၱိယင္။´´ဟူသည္ႏွင့္အညီ ေသာတာပတၱိမဂ္၏ အဂၤါအစိတ္အပိုင္း ေသာတာပတၱိယဂၤ၊ ၀ါ- တရားမွန္ေတာ္ႀကီး =ဓမၼာဒါသ အမည္ရေသာ

ေသာတာပန္ ျဖစ္ေႀကာင္း အဂၤါေလးခ်က္

(၁) ဘုရားရွင္၌ မတုန္မလႈပ္ သက္၀င္ယံုၾကည္ျခင္း၊
(၂) တရားေတာ္၌ မတုန္မလႈပ္ သက္၀င္ယံုၾကည္ျခင္း၊
(၃) သံဃာေတာ္၌ မတုန္မလႈပ္ သက္၀င္ယံုၾကည္ျခင္း၊
(၄) အရိယာတုိ႔ ႏွစ္သက္အပ္ေသာ ငါးပါးသီလ မက်ိဳးမေပါက္ မေျပာက္မၾကားျခင္းတို႔ ျဖစ္၏။
ေသာတာပန္ျဖစ္လွ်င္ ဤတရားေလးပါးႏွင့္ ျပည္စံုၿမဲျဖစ္၏။
`
`သဟာ၀ႆ ဒႆနသမၸဒါယ၊
တယႆု ဓမၼာ ဇဟိတာ ဘ၀ႏၲိ။
သကၠာယဒိ႒ိ ၀ိစိကိစၧိတၪၥ၊
သီလဗၺတံ ၀ါပိ ယဒတၳိ ကိၪၥိ။´´ ဟူသည္ႏွင့္အညီ ေသာတာပန္ျဖစ္သည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ `သကၠာယဒိ႒ိ၊ ၀ိစိကိစၧာ၊ သီလဗၺတပရာမာသ´ တရားသံုးပါးႏွင့္ ကိေလသာအခ်ိဳ႕ကို ပယ္ရွားအပ္ၿပီး ျဖစ္၏။

ထိုေသာတာပန္ပုဂၢိဳလ္သည္ ကိေလသာမ်ား ႄကြင္းက်န္ေသး ေသာ္လည္း အပါယ္လားေၾကာင္း မေကာင္းမႈတို႔ကို ျပဳလုပ္ျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္ အ၀ိနိပါတဓေမၼာ= အပါယ္သို႔ လားရျခင္း သေဘာ မရွိေတာ့။ နိယေတာ= မဂ္ဟူေသာ နိယာမျဖင့္ ၿမဲေသာ သေဘာရွိ၏။ သေမၺာဓိပရာယေဏာ= အထက္မဂ္သံုးပါးလွ်င္ လည္းေလ်ာင္းရာရွိ၏။ အထက္မဂ္ကိုသာ ရဖို႔ရွိ၏။ ေအာက္သို႔ (ေလာကီစ်ာန္မ်ားကဲ့သို႔ ) ေလ်ာက်႐ိုး ထံုးစံ မရွိ။

သို႔ရကား ယခင္ဘ၀က ေသာတာပန္ျဖစ္ၿပီးသူမ်ားသည္ ယခုဘ၀၌ မဂ္ဖိုလ္ရမည္မွန္လွ်င္ သကဒါဂါမိ မဂ္ဖိုလ္ကိုသာ ရဖို႔ အေၾကာင္းရွိ၏။ ေသာတာပတၱိမဂ္ဖိုလ္ကို တဖန္ထပ္၍ ရဖြယ္မရွိ။ အေၾကာင္းကား ယခင္ဘ၀က ေသာတာပန္ျဖစ္ၿပီးသူသည္ မဂ္၏ နိယာမသေဘာအရ ေမြးကတည္းက ေသာတာပန္အျဖစ္ ေမြးလာေသာေၾကာင့္တည္း။

ထို႔ေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရား လက္ထက္က တရားတစ္ပုဒ္ ေဟာၿပီးတိုင္း ေသာတာပန္ျဖစ္ၾကေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔တြင္ ယခင္ဘ၀က ေသာတာပန္ျဖစ္ၿပီးသူမ်ား မပါပါ။ သကဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္၊ ရဟႏၲာျဖစ္ၾကေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔တြင္ကား ပါႏိုင္ပါသည္။

ဘ၀တစ္ခုမွ ေသာတာပန္ျဖစ္ၿပီးသူမ်ား လက္ရွိဘ၀တြင္ မည္သို႔ ထူးျခားမႈ ရွိႏုိင္ပါသနည္းဟူရာ၌ `ဆစၥာဘိဌာနာနိ အဘဗၺကာတံု´ ဟူေသာ ရတနသုတ္ ပါဠိေတာ္ႏွင့္အညီ

၁။ မာတုဃာတ= အမိ သတ္ျခင္း။
၂။ ပိတုဃာတ=အဘသတ္ျခင္း။
၃။ အရဟႏၲဃာတ= ရဟႏၲာသတ္ျခင္း။
၄။ ေလာဟိတုပၸါဒ= ဘုရားရွင္ကို ေသြးစိမ္းတည္ေအာင္ျပဳျခင္း။
၅။ သံဃေဘဒ = သံဃာကို ကြဲျပားေအာင္ျပဳျခင္း။
၆။ အညသတၳာ႐ုေဒၵသ =ဘုရားမွတပါး အျခားဆရာကို ကိုးကြယ္ရာဟု ညႊန္းျခင္း ( ဘာသာေျပာင္းျခင္း ) ဟူေသာ အဘိ႒ာနေျခာက္မ်ိဳးကို ယခင္ဘ၀က ေသာတာပန္ျဖစ္ၿပီး သူသည္ ယခုဘ၀၌ မိမိ၏ ေသာတာပန္အျဖစ္ကို မသိေသာ္လည္း မဂ္၏ မေျပာင္းမလဲတည္ၿမဲေသာ နိယာမသေဘာအရ မျပဳလုပ္ေတာ့။

ယခုဘ၀၌ ဘုရား တရား သံဃာဟု ရတနာသံုးပါး ထင္ရွားရွိလွ်င္ ဘာသာျခား၌ ေမြးေသာ္လည္း အရြယ္ေရာက္ေသာ အခါ ရတနာသံုးပါးကိုသာ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ရာ၏။
မိမိ၏ သေဘာဆႏၵအရေသာ္လည္းေကာင္း၊ သူတစ္ပါး၏ တုိက္တြန္းခ်က္ေၾကာင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ပါဏာတိပါတစေသာ အမႈတို႔ကို မျပဳလုပ္ေတာ့။ (အထက္တြင္ ေသာတာပန္သည္ အမိသတ္ျခင္း စသည္တုိ႔ကို မျပဳေတာ့ဟု ေဟာေတာ္မူျခင္းသည္ ပုထုဇဥ္အျဖစ္ကို ကဲ့ရဲ႕လုိ၍သာျဖစ္သည္။

အမွန္မွာ မည္သည္သတၱ၀ါမွ် မသတ္ေတာ့။ ပုထုဇဥ္တို႔ကား သတၱ၀ါသာမညကို ထားဘိဦး မိခင္အရင္းကိုပင္ သတ္ျဖစ္ဖို႔ အလားအလားရွိေလ၏။) ငါးပါးသီလကို အသက္ဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္ပင္ ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္မႈ မျပဳေတာ့။

တပါးေသာ သူတို႔က အတင္းအက်ပ္ ေရႏွင့္အရက္ကို ေရာယွက္၍ တိုက္လွ်င္ပင္ ေရသာ၀င္၍ အရက္မ၀င္ဟု ဖြင့္ျပၾက၏။ (မဂ္၏ အစြမ္းသတၱိေၾကာင့္ မမူးျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ ေသာက္သမွ် ဓာတ္မတဲ့သကဲ့သို႔ ျဖစ္ကာ အန္ထြက္ျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ Alcohol ဓါတ္ပ်က္ကာ H2 O ဟူေသာ ေရဓာတ္သာ ၀င္ေရာက္သြားျခင္းကို ဆိုလို၏ ဟု ယူဆရပါသည္။)

ထိုသို႔ ငါးပါးသီလၿမဲျခင္း၊ အယူမမွားျခင္းတို႔အျပင္ ေသာတာပန္အျဖစ္ ေမြးဖြားလာေသာ ပုဂၢိဳလ္၌ အျခားသိသာေသာ အခ်က္မ်ားမွာ သမၼာအာဇီ၀နည္းျဖင့္သာ စီးပြားရွာျခင္း၊ သူတစ္ပါး ႀကီးပြားခ်မ္းသာသည္ကို မနာလိုျငဴစူေသာ ဣႆာ၊ မိမိစီးပြား မိမိ ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို ႏွေျမာတြန္႔တိုေသာ မစၧရိယမ်ား မရွိျခင္း၊ အဂတိေလးပါး မလိုက္စားျခင္း၊ ဘုရားရွင္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ေဒါမနႆမျဖစ္ျခင္း၊ လြန္က်ဴးမိေသာ အျပစ္မ်ားကို ဖံုးကြယ္ထားမႈ မရွိျခင္း စသည္တို႔ ျဖစ္၏။

(ယခုေခတ္ ရိပ္သာအမည္ခံ ဌာနအခ်ိဳ႕မွ အလြယ္တကူ ေသာတာပန္ျဖစ္လာသူမ်ားကိုလည္း အထက္ပါ အခ်က္မ်ားျဖင့္ တိုက္ဆိုင္ၾကည့္ႏိုင္ပါသည္။)
အ႒ကထာတြင္ `ဒႆနသမၸေႏၷာတိ ေသာတာပေႏၷာ။ = ဒႆနသမၸႏၷ- ဉာဏ္အျမင္ႏွင့္ ျပည့္စံုသူဟူသည္ ေသာတာပန္ ပင္တည္း။ -ဟု ဖြင့္ျပ၏။ (အံ။႒၊၃၊ ၁၇)

ကိုးကား
အရွင္ေကာ၀ိဒ (ေယာ)(ေသာတာပန္ ၿပႆနာ ရွင္းတမ္း)

Read More

သတၱဝါ

အပင္ႏွင္႕ သတၱဝါ ခြဲျခားပံု

လႈပ္ရွားသြားလာႏိုင္ျပီး အစာကို ပါးစပ္ျဖင္႕ စားေသာက္တတ္ေသာ သက္ရွိမွန္သမွ်ကို Animal (ေခၚ) သတၱဝါ ဟု အပင္တို႕ႏွင္႕ ကြဲျပားေစရန္ ခြဲျခားအဓိပၸာယ္သတ္မွတ္ပါသည္။
သတၱဝါ မ်ားကို မ်ိဳးတူရာ အုပ္စုခြဲလိုက္လွ်င္္ ေအာက္ပါအတိုင္း ခုႏွစ္မ်ိဳး ခြဲျခားႏိုင္ပါသည္။

ႏို႕တိုက္ သတၱဝါမ်ား(Mammals)

သားငယ္ကို မိခင္ႏို႕တိုက္ေကၽြးသည္႕ အေလ႕အထရွိေသာ အဆင္႕ျမင္႕ ေက်ာရိုးရွိ ေသြးေႏြးသတၱ၀ါမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ လူအပါအ၀င္ မ်ိဳးစိတ္ေပါင္း ၄၀၀၀ ခန္႕ရွိသည္။ (ေမ်ာက္၊ ေခြး၊ ကၽြဲ၊ ႏြား၊ က်ား၊ ဆင္၊ ေ၀လငါး၊ ဧရာဝတီ လင္းပိုင္‎၊ ဖ်ံ စသည္)

ကုန္းေနအႀကီးဆံုး ႏို႔တိုက္ သတၱ၀ါ၊ အာဖရိကဆင္

တြားသြား သတၱဝါမ်ား(Reptiles)

အေၾကးအခြံပါေသာ ေက်ာရိုးရွိ ေသြးေအးသတၱဝါမ်ားျဖစ္ၾကျပီး အမ်ားစုမွာ ကုန္းေပၚတြင္ ေမြးဖြားၾကသည္။ မ်ိဳးစိတ္ ၆၀၀၀ ေက်ာ္ရွိသည္။ (ေျမြ၊ လိပ္၊ ဖြတ္၊ ပုတ္သင္ညိဳ စသည္)

ေရေနကုန္းေန သတၱဝါမ်ား(Amphibians)

ေက်ာရိုးရွိ ေသြးေအး သတၱ၀ါမ်ားျဖစ္ၾကျပီး ေရတြင္ေပါက္ဖြားကာ ကုန္းေပၚတြင္ အရြယ္ေရာက္ၾကသည္။ မ်ိဳးစိတ္ ၃၀၀၀ ခန္႕ရွိသည္။ (ဖား၊ ဆယ္လ္မင္ဒါ စသည္)

ငွက္မ်ား(Birds)

အခြံမာေသာ ဥမွေပါက္ဖြားျပီး အရြယ္ေရာက္လွ်င္ အေမႊးအေတာင္မ်ားရွိေသာ အမ်ားစု ပ်ံသန္းႏိုင္သည္႕ ေက်ာရိုးရွိ ေသြးေႏြးသတၱ၀ါမ်ားကို ငွက္ဟုေခၚသည္။ မ်ိဳးစိတ္ ၈၀၀၀ ခန္႕ရွိသည္။ (က်ီး၊ ဇီးကြက္၊ သိမ္းငွက္၊ ငွက္ကုလားအုပ္၊ ပင္ဂြင္း စသည္)

ငါးမ်ား(Fish)

ငါး၏ ကိုယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္း

ေရတြင္ ပါးဟပ္ျဖင္႕ အသက္ရႈကာ ဆူးေတာင္ေရယက္မ်ားျဖင္႕ ကူးခတ္တတ္ျပီး အေၾကးခြံရွိေသာ ေက်ာရိုးရွိ ေသြးေအး သတၱ၀ါမ်ားျဖစ္သည္႕ ငါးမ်ိဳးစိတ္ေပါင္း ၂၁၀၀၀ ခန္႕ရွိသည္။ (ငါးမန္း၊ ေရနဂါး၊ ဆယ္လမြန္၊ ထေရာက္ စသည္)

အႀကီးဆံုး ေရေနသတၱ၀ါ ၊ ေ၀လငါး

ေျခဆစ္မ်ား သတၱ၀ါမ်ား(Arthropods)

အဆစ္အပိုင္းမ်ားျဖင္႕ဖြဲ႕စည္းထားသည္႕ ေျခေထာက္သံုးစံုထက္မနည္းရွိကာ ေက်ာရိုးမပါပဲ မာေက်ာေသာအခြံကို အရိုးအေနျဖင္႕ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ထားသည္႕ အၾကီးမားဆံုးေသာ အုပ္စုျဖစ္သည္။ မ်ိဳးစိတ္ေပါင္း ၈၀၀၀၀၀ ေက်ာ္ရွိကာ အင္းဆက္မ်ားသည္လည္း ထိုအုပ္စုတြင္ အပါအ၀င္ျဖစ္သည္။ (ပုရြက္၊ ႏွံေကာင္၊ ေခ်းပိုးထိုး၊ ပင္႕ကူ၊ ဂဏန္း၊ ပုဇြန္ စသည္)

က်ိခၽြဲ သတၱ၀ါမ်ား(Mollusc's)

အရိုးလံုး၀မပါပဲ က်ိခၽြဲေပ်ာ႕တြဲေသာ ကိုယ္ရွိျပီး ပြတ္တိုက္ေရြ႕လ်ားသြားလာတတ္သည္႕ အုပ္စုျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕မ်ိဳးစိတ္မ်ားတြင္ ေပ်ာ႕တြဲေသာကိုယ္ကို အခြံမာတစ္ခုျဖင္႕ ကာကြယ္ထားတတ္ၾကသည္။ (ခရု၊ ပက္က်ိ၊ ေမွ်ာ႕၊ ေရဘ၀ဲ၊ ကင္းမြန္၊ ေယာက္သြား၊ ကမာ၊ ၾကယ္ငါး စသည္)

Read More

ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါ

ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးေရာဂါ(Dengue Haemorrhagic Fever ) DHF ဟာ  ျခင္ကေနကူးစက္ျပီး၊ (ဗိုင္းရပ္စ္) ေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးကို ကေလးေရာဂါလို႔ ထင္တာ မမွန္ဘူး။ ဆင္းရဲတဲ့လူေတြဘဲ ျဖစ္တယ္ မွတ္ရင္လဲ မွားတယ္။ ေရာဂါကို စသိတာအႏွစ္ ၂၀၀ ေက်ာ္ပါျပီ။ ဘိုလိုဆိုရင္ Dengue Hemorrhagic Fever (ဒင္ေဂး-ဟမေရးဂ်စ္-ဖီဗာ) လို႔ ေခၚတယ္။ Spanish word မို႔ (ဒင္ေဂး) လို႔ အသံထြက္တာ ပိုမွန္သတဲ့။ ဒါေပမဲ့ ဒီစာလံုး ဘယ္ကေန ေပၚခဲ့တယ္ ဆိုတာ တိတိပပ မသိၾကပါ။ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးေရာဂါဟာ ျခင္အမကေနဘဲ ကူးတယ္။ မ သဘာ၀ တူေသးတာတခုက ညမွာ အိမ္တြင္း ေအာင္းျပီး၊ ေန႔မွာသာ ထြက္ကိုက္တယ္။ အစာရွာတာေပါ့ဗ်ာ။ အမ်ားအားျဖင့္ မနက္ မလင္း-တလင္း ကိုက္တာမ်ားတယ္။ အမျဖစ္ေတာ့ အသန္႔ ၾကိဳက္တယ္။ ေရသန္႔မွာ ေနတဲ့အမ်ိဳး။ ဒါ့ေၾကာင့္ အဲဒီျခင္မ်ိဳး ႏွိမ္နင္းဘို႔ ေမာ္ေတာ္ကား-ဆိုင္ကယ္ တာယာေဟာင္း၊ ပုံးခြံ၊ ေပပါခြံ၊ ေရအိုး၊ ေညာင္ေရအိုးေတြမွာ က်န္ေန-ေအာင္းေနတဲ့ ေရေတြ မွန္သမွ် သြန္ခိုင္းရတယ္။ ျခင္ပိုးေလာက္လန္းေတြ မေပါက္ေအာင္ လုပ္ရတာပါ။ ျခင္းစားငါး ေမြးတာတို႔၊ ပိုးေလာက္လန္းသတ္ေဆးတို႔လဲ သံုးႏိုင္တယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ တိုင္းျပည္မွာ ေရနံေခ်း ၀ေအာင္သုတ္ထားတဲ့ အိမ္ထရံေတြ၊ တိုင္ေတြေပၚမွာ ေဆးဖ်န္းျပီးလို႔ ေရးမွတ္ထားတတ္တဲ့ (ဒီတီတီ) ကလည္း ျခင္ကို အေတာ္အသင့္ ႏိုင္ပါတယ္။ ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးမွာ အထင္နဲ႔အျမင္ မဆင္တာတခု ေျပာရဦးမယ္။ နာမည္က ေသြးလြန္ဆိုတာနဲ႔ ေသြးလြန္ျပီး ေသႏိုင္တယ္လို႔ ထင္တာ မဟုတ္ပါ။ ကိုယ္ထဲက အရည္ေတြေရာ ေသြးေရာ ယိုလို႔ ေနာက္ဆံုး (ေရွာ့ခ္) ရတာေၾကာင့္သာ ေသတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ “ေသြးယုိ-တုပ္ေကြး”လို႔ နာမည္ေပးရင္ေတာ့ မမိုက္ဘူး မဟုတ္လား။

ေရာဂါျဖစ္ျခင္း

ျခင္အကိုက္ ခံရျပီးေနာက္ ၄-၅-၆ ရက္မွာ ေရာဂါျဖစ္တယ္။ ျဖစ္စေတာ့ ရိုးရိုး တုပ္ေကြးလိုပါဘဲ။ ဖ်ား၊ ေခါင္းကိုက္၊ ဟိုက-ဒီကနာ ျဖစ္မယ္။ အရိုးထဲကနာတာ သိသာတာမို႔ တခ်ိဳ႕က “အရိုးကြဲဖ်ား” လို႔ေတာင္ ေခၚေသးတယ္။ ခပ္ရဲရဲ အနီျပင္ေတြ ထြက္မယ္။ အျပင္းဖ်ားမယ္၊ (၁၀၃-၁၀၄-၁၀၅)။ ေခါင္း (နားထင္) ကိုက္မယ္၊ မ်က္လံုးအတြင္းက နာမယ္၊ အဆစ္-ၾကြက္သား နာမယ္၊ စားခ်င္စိတ္ ပ်က္မယ္။ ပ်ိဳ႕-အန္မယ္။ ျပီးရင္ ေသြးျပႆနာ တက္လာပါမယ္။ ေသြးျခည္ဥေတြ ထြက္မယ္။ ႏွာေခါင္းေသြးယို၊ သြားဖုံးေသြးယို၊ ပါးစပ္ကေန ေသြးအန္၊ ဆီးထဲ ေသြးပါမယ္၊ ၀မ္းထဲ ေသြးပါရင္ ၀မ္း အေရာင္မဲတာနဲ႔ သိမယ္။ အမ်ိဳးသမီးဆိုရင္ လစဥ္ဆင္းတာက မ်ားမယ္။

ရက္တို-ေရာဂါ ျဖစ္လို႔ ၂-၇ ရက္သာ ၾကာမယ္။ ေသြး-အရည္ယိုတာ ၾကာလာရင္ သတိမေကာင္း ျဖစ္ရာကေန သတိ လံုး၀လစ္မယ္၊ တက္လည္း တက္ႏိုင္တယ္။ ဗိုက္နာ၊ ဆက္တိုက္ အန္၊ ဖ်ားေနတံုး ေခြ်းျပန္တယ္ဆိုရင္ မေကာင္းတဲ့ လကၡဏာဘဲ။ တကိုယ္လံုး ေအးစက္၊ ေျပာ့ေခြျပီး၊ ဂနာမျငိမ္ျဖစ္ရာကေန သတိလက္လြတ္ရင္ အေရးေပၚ အေျခအေန Dengue Shock Syndrome (DSS) ျဖစ္သြားပါျပီ။ အသက္လုျပီး ကုရပါေတာ့မယ္။

ေသြး-အရည္ေတြ အျပင္စိမ့္ထြက္လာလို႔ အဆုပ္အိတ္ထဲ အရည္မ်ားတာ၊ ေရဖ်င္းရွိတာ၊ ေသြးထဲ (ပရိုတင္း) နည္းတာတို႔ ရွိႏိုင္တယ္။ ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးဆိုတာ ေသခ်ာေအာင္ ေသြးစစ္ရတယ္။ ေရာဂါကို ဆန္႔က်င္တဲ့ဓါတ္ (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေတြ႔မယ္။ Tourniquest test စမ္းသပ္နည္းလုပ္ရင္ Positive ျဖစ္မယ္။ Thrombocytopaemia ေသြးမံႈအေရအတြက္ နည္းေနမယ္။ သူက ျပဒါးတိုင္လိုဘဲ။ အဆိုး-အေကာင္းကို ညႊန္းပါတယ္။ ဆိုးရင္ Platelets ကို သြင္းေပးရတယ္။ ေသြးဆိုတာ အရည္နဲ႔ အခဲ ေရာေနတာပါ။ အခဲပိုင္းမွာ ေသြးနီဥ၊ ေသြးျဖဴဥအျပင္ ေသြးမႈန္ဆိုျပီး သံုးမ်ိဳးရွိပါတယ္။ ဒီေကာင္ေတြက အေသးဆံုး၊ ဒါေပမဲ့ သူရွိမွ လူ႔ေသြးဟာ ခဲႏိုင္တယ္။ မခဲရင္ ေသြးယိုမယ္ေလ။ ေသြးဆိုတာ ရဲမွ-ခဲမွ ေကာင္းတယ္။

ကုသျခင္း

တျခား (ဗိုင္းရပ္စ္) ေရာဂါေတြလိုဘဲ၊ ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးကို တိတိက်က် ကုသနည္း မရွိဘူး။ ကေလးေတြက လူၾကီးေလာက္ မဆိုးဘူး။ ကံေကာင္းသူမ်ားက ၁ ပါတ္ ၾကာရင္ ေပ်ာက္မွာပါ။ အားယုတ္မယ္၊ စိတ္ဓါတ္ပါ က်ေစႏိုင္တယ္။ ေရနဲ႔ အရည္ မ်ားမ်ားေသာက္ပါ၊ အနားယူပါ။ ျခင္ေထာင္နဲ႔ အိပ္ရင္ သူမ်ားကုိ မကူးေစဘူးေပါ့။ အန္ေနရင္ေတာ့ ေသြးေၾကာထဲကေန Drip သြင္းေပးရမွာပါ။ အဖ်ား-အကိုက္အခဲ သက္သာေအာင္ (ပါရာစီတေမာ) ကလြဲရင္ မေပးရ။ Asprin, Brufen မေသာက္ရပါ။ အခုေနာက္ပိုင္း ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေဆးသစ္ေတြ စေပၚေနပါျပီ။ ကာကြယ္ေဆးေတာ့ မေပၚေသးပါ။

ေဆးပညာရွင္မ်ားက လူပါးေတြမို႔ သူတို႔ ေသေသျခာျခာ ကုေပးႏိုင္တဲ့ေရာဂါ မဟုတ္ရင္ ကာကြယ္ပါ၊ မျဖစ္ေအာင္ ဒီလို လုပ္ပါ၊ ဟိုလို လုပ္ပါဆိုျပီး၊ ေျပာၾကတယ္။ HIV-AIDS တို႕၊ အသား၀ါေရာဂါတို႔ စသျဖင့္။ ေသြးလြန္-တုပ္ေကြးေရာဂါလဲ ပါပါတယ္။ 

ကိုးကား
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ

Read More

ေသျခင္းတရား

ဗုဒၶဘာသာတြင္ လက္ခံထားေသာ ေသျခင္း (၄)မ်ိဳး ရွိ၏။

(၁) အသက္တမ္းကုန္၍ ေသျခင္း။
(၂) ကံစြမ္းကုန္၍ ေသျခင္း။
(၃) အသက္တမ္း၊ ကံစြမ္း ႏွစ္ပါးကုန္၍ ေသျခင္း။
(၄) ဥပေစၧဒကကံျဖင့္ ေသျခင္း။

သတၱဝါတို႔မွာ ဤေသျခင္း ၄-မ်ိဳးအနက္ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ေသၾကရ၏။

ထိုသို႔ ေသၾကေသာအခါ ေသခါနီး၌ ‘ကံ’၊ ‘ကမၼနိမိတ္’၊ ‘ဂတိနိမိတ္’ သံုးမ်ိဳးအနက္ တစ္ခုခု ေပၚ၏။

(၁)ကံ = ေနာက္ဘဝမွာ ပဋိသေႏၶအက်ိဳးေပးေတာ့မည့္ ေရွးတုန္းက ျပဳခဲ့ေသာ

(မေသမီ ယခုဘဝတြင္ ျပဳခဲ့ေသာ ကံမ်ားလည္း ျဖစ္ႏိုင္၏) ကုသိုလ္ကံ, အကုသိုလ္ကံ။
ဤကံသည္ အတိတ္က ျဖစ္ခဲ့ေသာ အာ႐ုံျဖစ္၍ မေနာဒြါရ၌ ထင္၏။

(၂)ကမၼနိမိတ္ = ကံျပဳစဥ္ ေတြ႕ၾကံဳရေသာ အာ႐ုံေျခာက္ပါး။
(ဥပမာ – ေက်ာင္းေဆာက္ရာ၌ သကၤန္းအလႉ, ဆြမ္းအလႉ စသည္)တို႔

ထင္ေပၚတတ္၏။
အာ႐ုံေျခာက္ပါးလံုး၌ ျဖစ္၍ ထိုက္သည့္အားေလ်ာ္စြာ ဒြါရေျခာက္ပါး၌ ထင္၏။


(၃)ဂတိနိမိတ္ = အနာဂတ္ေရာက္ရမယ့္ဘဝ ေတြ႕ၾကံရလတံ့ေသာ အာ႐ုံ။
(ဥပမာ – အမိဝမ္းေရ၊ ငရဲဘံု), “ထိုေရာက္မည့္အရပ္တြင္ ေတြ႕ၾကံဳခံစားရမည့္ အရာမ်ား”

(ဥပမာ – လင္းတ၊ ေခြး၊ ငရဲမီး၊ ငရဲထိန္း၊ နတ္သား၊ နတ္သမီး)ေပၚတတ္၏။

ပဋိသေႏၶအက်ိဳးေပးေတာ့မည့္ ကံ ၊ ကံမၼနိမိတ္ ႏွင္. ဂတိနမိတ္ တို.သည္ မေသမီ ဘ၀မွ မဟုတ္ဘဲ
ေရွးေရွးဘ၀မ်ားစြာက လည္း ကံ ၊ ကံမၼနိမိတ္ ႏွင္. ဂတိနမိတ္ တို.လည္း ျဖစ္ႏိူင္ပါသည္။
(အက်ယ္ကို ကံမၼဖလသုတ္ေတာ္တြင္ ဖတ္ရွဳႏိူင္သည္)

ထိုသို.တစ္ဘ၀၏ ေနာက္ဆံုးစိတ္(စုတိစိတ္)ျဖစ္ျပီးေနာက္ အျခားမရွိ ေနာက္ဘ၀တြင္ ပဋိသေႏၶစိတ္ ျဖစ္သည္။

အျခားမရွိဆိုသည္မွာ တဆက္တစပ္ထဲျဖစ္သည္ကိုဆိုလိုသည္။

ေသျခင္းႏွင္.ပတ္သတ္၍ ဗုဒၶ ဘာသာ မ်ား အထူးသိရန္ ဒိ႒ိ ႏွစ္ပါးကို ေအာက္တြင္ ေဖာ္ျပထားပါသည္။
သႆတဒိ႒ိ ဥေစၧဒဒိ႒ိ ႏွစ္ရပ္သည္ ႐ုပ္နာမ္အေပၚ၌ အတၱစြဲလမ္းမႈကို အရင္းခံ၍ ျဖစ္၏။

“ေရွးဘဝက အတၱျဖစ္ေသာ ႐ုပ္ သို႔မဟုတ္ နာမ္သည္ပင္ ဘဝသစ္၌ ဆက္လက္ပါလာ၏”

ဟု ယူလွ်င္ “သတၱဝါသည္ မျပတ္မစဲ ၿမဲ၏”ဟု ယူေသာ သႆတအယူဘက္သို႔ ပါဝင္၏။

“ေရွးဘဝက အတၱျဖစ္ေသာ ႐ုပ္နာမ္ဟူသမွ်ႏွင့္ လံုးဝ အဆက္အသြယ္ မရွိ ျပတ္၏”ဟု ယူလွ်င္

ဥေစၧဒအယူဘက္သို႔ သက္ဝင္ျပန္၏။

ထိုဒိ႒ိႏွစ္မ်ိဳးမွ ကင္းလြတ္ဖို႔ရာ “ေရွးဘဝက အေၾကာင္းႏွင့္လည္း မကင္းတတ္၊

တိုက္႐ိုက္ပါလာျခင္းလည္း မရွိ” ဟုသာ ယူရာ၏။

ဘဝသစ္၌ ပဋိသေႏၶဝိညာဏ္သည္ ဘဝေဟာင္းက ႐ုပ္နာမ္မ်ား တိုက္႐ိုက္ ေျပာင္းေ႐ႊ႕လာျခင္း
မဟုတ္။ ဘဝေဟာင္းက အေၾကာင္းမ်ားႏွင့္လည္း မကင္းႏိုင္။

ေတာင္အနီး၌ ဟစ္ေအာ္ေသာ အသံသည္ ေတာင္နံရံကို တိုက္ခိုက္မိေသာအခါ ‘ပဲ့တင္သံ’
ျပန္ထြက္လာသကဲ့သို႔တည္း။ပဲ့တင္သံသည္ မူလေအာ္သံလည္း မဟုတ္။ မူလေအာ္သံႏွင့္
ကင္းလ်က္လည္း မျဖစ္ႏိုင္။

ထို႔အတူ ပဋိသေႏၶဝိညာဏ္သည္ ဘဝေဟာင္းက ႐ုပ္နာမ္အဆက္လည္း မဟုတ္၊

ဘဝေဟာင္းက အဝိဇၨာ တဏွာ သခၤါရ အေၾကာင္းမ်ားႏွင့္လည္း မကင္းႏိုင္။

ဆီမီးတစ္ခုမွ ဆီမီးကူးညႇိရာ၌ ဒုတိယမီးသည္ ပထမဆီမီး၏ အဆက္လည္း မဟုတ္၊

ပထမဆီမီးႏွင့္လည္း မကင္းႏိုင္ပံု၊
တံဆိပ္ႏွိပ္ရာ၌ တံဆိပ္ရာသည္ မူလတံဆိပ္၏ အဆက္လည္း မဟုတ္၊

မူလတံဆိပ္ႏွင့္လည္း မကင္းႏိုင္ပံုကို ဥပမာေဆာင္၍ ျပၾကသည္။

ကိုးကား

(သၿဂိဳဟ္ဘာသာဋီကာ၊ အရွင္ဇနကာဘိဝံသ)

Read More

ေသြး

ေသြးကို အစားထိုးလို႕ရတဲ့အရာ မေပၚေသးပါဘူး။

ေသြးဟာ လူ႕ကိုယ္ခႏၶာအေလးခ်ိန္ရဲ႕ ခုနစ္ရာခိုင္ႏွဳန္းနီးပါး ရိွပါတယ္။

ေသြးဟာ ေအာက္ဆီဂ်င္နဲ႕ အာဟာရဓါတ္ေတြကို သယ္ေဆာင္ေပးပါတယ္။

ေသြးဟာ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္နဲ႕ အညစ္အေၾကးဓါတ္မ်ားကို စြန္႕ထုတ္ဖ်က္ဆီးေစဖို႕အတြက္ အဆုတ္၊ ေက်ာက္ကပ္နဲ႕ အသည္းေတြဆီကို သယ္ေဆာင္ေပးသြားျပန္တယ္။

ေသြးဟာ ေရာဂါေတြကို တိုက္ထုတ္ေပးၿပီး ဒဏ္ရာေတြ အနာေတြ က်က္ေစဖို႕ ကူညီေပးေသးတယ္။

ေအ၊ဘီ၊ ေအဘီ၊ အို ဆိုၿပီးေတာ့ အဓိက ေသြးအမ်ိဳးအစားအုပ္စုႀကီး ေလးခုရိွပါတယ္။

ေသြးအမ်ိဳးအစားတုိင္းမွာ ေမ်ာက္ေသြးလို႕ေခၚတဲ့ RH အေပါင္း အႏုတ္ ဆုိတာလည္း ရိွျပန္ေသးတယ္။

ေသြးထဲမွာ ေသြးနီဥ၊ ေသြးျဖဴဥ၊ ေသြးဥမႊားနဲ႕ ေသြးရည္ၾကည္ဆိုၿပီး အဓိက ၄ မ်ိဳး ေပါင္းစပ္ပါ၀င္ေနတယ္။

ေသြးျဖဴဥဟာ ေသြးဆဲလ္ထဲမွာ အႀကီးဆံုးပါပဲ။ ေရာဂါပိုးမႊားေတြကို တိုက္ထုတ္ဖို႕ တာ၀န္ယူေပးထားပါတယ္။ ေသြးျဖဴဥေတြရဲ႕ သက္တမ္းဟာ တုိလြန္းလွပါတယ္။ ရက္အနည္းငယ္ ဒါမွမဟုတ္ တစ္ပတ္ေလာက္ပဲ သက္တမ္းရိွပါတယ္။ ေသြးစက္ေလးတစ္စက္မွာ ေသြးျဖဴဥဆဲလ္ေပါင္း ခုနစ္ေထာင္ကေန ႏွစ္ေသာင္းခြဲအထိ ရိွတတ္ပါတယ္။ ကိုယ္ထဲကို ၀င္လာတဲ့ ေရာဂါပိုးက ျပန္လည္ခုခံတယ္ဆိုရင္ ေသြးျဖဴဥဆဲလ္ အေရအတြက္ ဒီထက္မက မ်ားျပားလာတတ္ပါတယ္။

ေသြးနီဥဟာ ေသြးပမာဏရဲ႕ ၄၀ ရာခိုင္ႏွဳန္းနီးပါး ရိွပါတယ္။ ေအာက္ဆီဂ်င္နဲ႕ အာဟာရဓါတ္ေတြကို အဓိက သယ္ေဆာင္ေပးပါတယ္။ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ဓါတ္ေတြကို အဆုတ္ကို ျပန္လည္ သယ္ယူေပးျပန္တယ္။

ေသြးဥမႊားက အေသးငယ္ဆံုး ေသြးဆဲလ္ေလးေတြပါ။ ေသြးပမာဏရဲ႕ ၅ ရာခိုင္ႏွဳန္းက ၇ ရာခိုင္ႏွဳန္းအထိဟာ ေသြးဥမႊားေလးေတြပါ။ ေသြးဥမႊားေတြက ဒဏ္ရာ အနာတရျဖစ္တဲ့အခါမွာ ေသြးခဲေစၿပီး ေသြးယိုထြက္ျခင္းကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးပါတယ္။

ေသြးရည္ၾကည္က ေစးကပ္ကပ္ရိွလွတဲ့ အ၀ါေရာင္ေဖ်ာ့ေဖ်ာ့ အရည္ေလးပါ။ ေသြးပမာဏ စုစုေပါင္းရဲ႕ ၅၅ ရာခိုင္ႏွဳန္းဟာ ေသြးရည္ၾကည္ေတြပါ။ ေသြးရည္ၾကည္ထဲမွာ ေရဓါတ္၊ ဆားဓါတ္နဲ႕ ပရုိတင္းဓါတ္ေတြ ေပါင္းစပ္ ပါ၀င္ေနပါတယ္။ ေသြးရည္ၾကည္ရဲ႕ ၉၅ ရာခိုင္ႏွဳန္းက ေရေတြပါ။ က်န္တဲ့ ၅ ရာခိုင္ႏွဳန္းက ဟိုမုန္းဓါတ္ေတြ၊ ဆားဓါတ္နဲ႕ ပရိုတင္းဓါတ္ေတြေပါ့။

ေသြးနီဥဟာ လူ႕ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ရက္ေပါင္း ၁၂၀ အထိ သက္တမ္းရိွပါတယ္။

ေသြးနီဥကို သာမာန္အေျခအေနမွာ ၄၂ ရက္တိတိ သိုေလွာင္ထားလို႕ရပါတယ္။

ေအးခဲထားတဲ့ ေသြးနီဥေတြဆိုရင္ ၁၀ ႏွစ္နဲ႕ အထက္ သိမ္းထားလို႕ရပါတယ္။

ေသြးဥမႊားကေတာ့ ၅ ရက္အတြင္း အသံုးျပဳရပါတယ္။

ေသြးဥမႊားကို ေသြးကင္ဆာနဲ႕ တျခားကင္ဆာေရာဂါေတြရဲ႕ ေသြးသြင္းကုသမွဳမွာ အသံုးျပဳပါတယ္။

ေသြးရည္ၾကည္ဟာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ကို ထိန္းတဲ့ေနရာမွာ ကူညီေပးပါတယ္။ ေသြးဆဲလ္ေတြ၊ ဟိုမုန္းဓါတ္ေတြ၊ အင္ဇိုင္းေတြကိုလည္း သယ္ေဆာင္ေပးပါတယ္။ ေသြးခဲေစဖို႕အတြက္နဲ႕ ကိုယ္ခံအားစနစ္အတြက္ လိုအပ္တဲ့ ပရုိတင္းဓါတ္ကိုလည္း သယ္ေဆာင္ေပးပါတယ္။

ေအးခဲထားတဲ့ ေသြးရည္ၾကည္ဟာ ၁ ႏွစ္တိတိ ထားလို႕ရပါတယ္။

လူရဲ႕ေသြးထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ ေသြးနီဥ၊ ေသြးျဖဴဥ၊ ေသြးဥမႊားနဲ႕ ေသြးရည္ၾကည္ေတြကို ရိုးတြင္းျခင္ဆီကေန သဘာ၀အေလွ်ာက္ ထုတ္လုပ္ေပးတာပါ။

Read More

ဝတ္စားဆင္ယင္မႈ

၀တ္ပုံစားပုံ ဤလူ႔ဘုံ

ရာသီအလိုက္ ဌာနအလုိက္ အဆင္ေရြး၍ ၀တ္တတ္သူကုိ ယဥ္ေက်းမွဳရွိသူ ဟုဆုိရမည္။ လူမွာအ၀တ္ ေတာင္းမွာအကြပ္ ဟုဆုိသည္႔အတုိင္း ေလာက၌ အဆင္ေျပေအာင္ ၀တ္ပုံသင္ခန္းစာေဆာင္းပါးမွ ေကာက္ႏွဳတ္ခ်က္ကုိ ေအာက္ပါအတုိင္း ကူးမွတ္၍ေဖာ္ျပလုိက္ပါသည္။

ဆန္႔က်င္ဘက္အေရာင္မ်ား

လိေမၼာ္နွင္႔အျပာ ၊
အနီႏွင္႔စိမ္းျပာ ၊
မရမ္းေစ႔နွင္႔အစိမ္း ၊
ခရမ္းႏွင္႔အစိမ္းႏု ၊
ခရမ္းျပာႏွင္႔အ၀ါ ၊
အ၀ါႏွင့္ အနီ (၎တုိ႔မွာ ျမင္ရသူမ်ားအဖုိ႔ မ်က္ေစ႔ရုိင္းလွေပသည္။)

အဆင္ေျပေသာအေရာင္မ်ား

အ၀ါႏွင္႔အစိမ္း၀ါ ၊ လိေမၼာ္နွင္႔အနီရဲ ၊ စိမ္းျပာႏွင္႔ခရမး္ျပာ ၊ ခရမ္းႏုႏွင္႔ခရမး္ရင္႔ ၊ ခရမ္းေရာင္ေပၚတြင္ပန္းေရာင္ ၊ အညိဳေပၚတြင္ လိေမၼာ္ေရာင္ ၊ အမဲေပၚအျပာ ၊ သစ္ရြက္စိမး္ေပၚအ၀ါ ။ (ဤသုိ႔စပ္ဟပ္၍ အေရာင္ေပၚလွ်င္ ျမင္ရသူ၏ မ်က္ေစ႔ထဲ၌ ေအးျမေျပျပစ္လွေပသည္။)

ေအးေရာင္ႏွင္႔ေႏြးေရာင္မ်ား

အစိမ္းႏု ၊ အျပာ ၊ မီးခုိးေရာင္တုိ႔မွာ ေအးေရာင္ျဖစ္သည္။ အ၀ါ ၊ အနီ ၊ အညိဳရင္႔တုိ႔မွာ ေႏြးေရာင္ျဖစ္သည္။ အညုိႏွင္႔ခရမ္းေရာင္တုိ႔မွာ ဆိတ္ျငိမ္ေသာအေရာင္ျဖစ္သည္။

အေရာင္၏သေဘာထားမ်ား

1. အ၀ါ = ပညာအလင္းေရာင္ႏွင္႔ စိတ္ရႊင္ျငိမ္သက္ျခင္းကုိျပသည္။
2. လိေမၼာ္ = မီးေရာင္ျဖစ္၍ ပူေႏြးေၾကာင္းကုိျပသည္။
3. အနီ = ေသြးေရာင္ကုိမွီ၍ အေရးၾကီးေၾကာင္းကုိျပသည္။
4. အျပာ = ပင္လယ္မွျဖစ္၍ မွန္ကန္ျခင္း ၊ ခံနဳိင္ရည္ရွိျခငး္ကိုျပသည္။
5. အစိမ္း = သစ္ပင္မွျဖစ္၍ ဘ၀ႏွင္႔ၾကီးပြားတုိးတက္ျခင္းကုိျပသည္။
6. ခရမ္း = မင္းခမး္မင္းနားတုိ႔နွင္႔ တိတ္ဆိတ္ေသာဧည့္ခံမဂၤလာပြဲတုိ႔ကုိျပသည္။
7. အျဖဴ = သန္႔ရွင္းျဖဴစင္ ၊ ျငိမ္သက္တည္တံ့ရာကုိျပသည္။
8. အနက္ = ၀မ္းနည္းျခင္းအထိမ္းမွတ္ကုိျပသည္။

သင္၏နွစ္သက္ေသာအေရာင္ကုိျပန္စဥ္းစားျပီးေနာက္ သင္၏သေဘာထားကုိျပန္လည္စစ္ေဆးၾကည္႔ပါ။ အနီကဲ႔သုိ႔ အေရးၾကီးသုတ္ျပာေနတတ္သလား။ (သုိ႔မဟုတ္)အျပာကဲ႔သုိ႔ ေလာကဓံကုိ ၾကံ႕ၾကံ႕ခုိင္နိဳင္သလား။

လုိက္ဖက္စြာ၀တ္ဆင္ျခင္း

၀လွ်င္ေပ်ာ႔ေသာအထည္မ်ားကုိ၀တ္ဆင္၍ ပိန္္လွ်င္မာထူေသာအထည္မ်ားကုိ၀တ္ပါ။အရပ္ရွည္လြန္းသူတုိ႔မွာ မက္တပ္ခင္းလုံခ်ည္မ၀တ္ရ။ ပုလြန္းသူကား ကန္႔လန္႔စင္းလုံခ်ည္ကုိမ၀တ္ရ။ မုိးရာသီတြင္ အ၀ါရင္႔ ၊ အစိမ္းရင္႔ ၊ ခရမ္းစေသာ ေတာက္ပေသာအေရာင္အထည္မ်ားကုိ အသုံးျပဳ၍ ေႏြရာသိီတုိ႔၌ ေဖ်ာ႔ေသာ အစိမ္း ၊ အ၀ါ ၊ အျပာ ၊ လိေမၼာ္ စသည္တုိ႔ကုိ အသုံးျပဳ၀တ္ဆင္နုိင္သည္။

Read More

လွ်ာကင္ဆာ

လွ်ာကင္ဆာဆိုတာဟာ လွ်ာရဲ႕အေရွ႕ ဒါမွမဟုတ္ အေနာက္ဘက္မွာျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာ အက်ိတ္ပါ။ အျဖစ္မ်ားဆံုးကင္ဆာ ၁၀ မ်ိဳးထဲမွာ မပါဝင္ေပမယ့္ ႏွစ္စဥ္ ႏွစ္တိုင္း လွ်ာကင္ဆာ ေရာဂါျဖစ္သူအသစ္ေတြ ၄၀ မွ ၅၀ ေယာက္ထိရိွေနပါတယ္။ အသက္ ငယ္သူေတြမွာ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထမရိွေပမယ့္ အသက္ ၄၅ ႏွစ္ေက်ာ္လာရင္ လွ်ာကင္ဆာ ျဖစ္ႏႈန္းျမင့္တက္လာပါတယ္။

လွ်ာကင္ဆာဟာ ကြမ္းသီးဝါးသူေတြမွာ အျဖစ္မ်ားၿပီး ေဆးလိပ္ေသာက္သူ၊ အရက္ မ်ားမ်ား ေသာက္သူေတြမွာလည္း လွ်ာကင္ဆာျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ေရာဂါ လကၡဏေတြ အေနနဲ႔ လွ်ာေပၚမွာ နီရဲတာ ဒါမွမဟုတ္ အျဖဴအကြက္ေတြျဖစ္တာ ဒါမွမဟုတ္ အက်ိတ္ ရိွတာ ဒါမွမဟုတ္ အနာရိွတာေတြျဖစ္ေနၿပီး ကုသမႈခံယူေပမယ့္ ေပ်ာက္ကင္းမႈမရိွတာပါ။

တခ်ိဳ႕မွာ လွ်ာနဲ႔လည္ေခ်ာင္းနာတာ ဒါမွမဟုတ္ ထံုက်ဥ္ေနတာျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီေဖာ္ျပပါ လကၡဏာေတြဟာ လွ်ာကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္သလို အျခားေရာဂါလည္း ျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလကၡဏာေတြဟာ ႏွစ္ပတ္အတြင္း မေပ်ာက္ကင္းရင္ ကင္ဆာ ေရာဂါျဖစ္ႏိုင္တာမို႔ ဆရာဝန္နဲ႔ ျပဖုိ႔ လိုအပ္ပါတယ္။

ကုသမႈပိုင္းအေနနဲ႔ ကင္ဆာအက်ိတ္ကို ခဲြစိတ္ျဖတ္ထုတ္ကာ ဒါမွမဟုတ္ ခဲြစိတ္တာနဲ႔ ဓာတ္ကင္တာပူးေပါင္းၿပီးလုပ္တာေတြ လုပ္လုိ႔ရပါတယ္။ ကင္ဆာက်ိတ္ဟာ အေရးႀကီး ေနရင္ ဒါမွမဟုတ္ ခဲြစိတ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ရင္ ကင္ဆာေဆးသြင္းတာနဲ႔ ဓာတ္ကင္ဆာေပါင္းစပ္ၿပီး ကုသႏုိင္ပါတယ္။ လွ်ာကင္ဆာဟာ လွ်ာရဲ႕ အေရွ႕ဘက္မွာ ျဖစ္ရင္ စကားေျပာရတာခက္ခဲႏိုင္ပါတယ္။ လွ်ာရဲ႕အေနာက္ဘက္မွာျဖစ္ရင္ အစာမ်ိဳရတာ ခက္ခဲႏိုင္ပါတယ္။

Read More

လက္ထပ္ျခင္း

လက္ထပ္ျခင္း သည္ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရး၊ အယူစြဲမႈ သုိ႔မဟုတ္ တရားဥပေဒ အတုိင္း လူပုဂၢိဳလ္မ်ား ေပါင္းစပ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ၄င္းေပါင္းစပ္မႈကုိ ထိမ္းျမားျခင္း ဟုလည္းေခၚၿပီး အစပုိင္းကုိ မဂၤလာေဆာင္ပြဲ မ်ားျဖင့္ အသိအမွတ္ျပဳေလ့ရွိသည္။ လက္ထပ္ထားသူကုိ အိမ္ေထာင္က်ျပီးသူ ဟု လူမႈေရး အဆင့္တစ္ရပ္ တုိးျမႇင့္သည္။
လက္ထပ္ျခင္းသည္ လူပုဂၢိဳလ္ ဆက္ဆံမႈ ေပါင္းစည္းျခင္းျဖစ္ၿပီး အစုိးရ သုိ႔ ဘာသာေရး မွ အသိအမွတ္ျပဳကာ အမ်ားအားျဖင့္ အေနနီးစပ္ၿပီး လိင္ဆက္ဆံျခင္း ျပဳႏုိင္သည္။ လက္ထပ္ျခင္း ယဥ္ေက်းမႈသည္ လက္ထပ္ျခင္း ဥပေဒအရ အစုိးရ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ တရားဝင္ျဖစ္သည္။ ထုိသူတုိ႔၏ ဘာသာေရးအရ သုိ႔မဟုတ္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ လူမႈေရး အရ လက္ထပ္ျခင္းကုိ အစုိးရမွ အသိအမွတ္ျပဳလွ်င္ ထုိသူတုိ႔၏ လူမႈေရး အဆင့္အတန္း မွာ တုိးျမႇင့္သြားသည္။
လူတုိ႔သည္ အေၾကာင္းေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ လက္ထပ္ၾကေသာ္လည္း မ်ားေသာအားျဖင့္ တရားဝင္ရန္၊ လူမႈေရး ဂုဏ္၊ မိသားစု တည္ေထာင္ျခင္းေၾကာင့္ စီးပြားေရး တည္ျငမ္းမႈ၊ သားေမြးျခင္း၊ တရားဝင္ လိင္ဆက္ဆံလုိျခင္း၊ အခ်စ္ကုိ လူပံုအလည္ ခ်ျပလုိျခင္း ႏွင့္ ႏုိင္ငံသား ရယူလုိျခင္း စသည့္ အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

လက္ထပ္ျခင္း သည္ ပံုစံမ်ား စြာ ရွိသည္။ ဥပမာ ေယာကၤ်ား တစ္ေယာက္ ႏွင့္ မိန္းမ တစ္ေယာက္တုိ႔ ေပါင္းစည္းေသာ လိင္ကြဲ တစ္လင္တစ္မယား လက္ထပ္ျခင္း၊ တစ္ေယာက္ေသာသူက အိမ္ေထာင္ဖက္ တစ္ေယာက္ ထက္ပုိ၍ အိမ္ေထာင္ပုိ (polygamy) လက္ထပ္ျခင္း ႏွင့္ လိင္တူ လက္ထပ္ျခင္း တုိ႔ဟု၍ ရွိသည္။
အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင္႔အေရး ေၾကညာစာတမ္း အပိုဒ္ ၁၆ တြင္

အရြယ္ေရာက္ ျပီးေသာ ေယာကၤ်ား ႏွင္႔ မိန္းမတုိ႔တြင္ လူမ်ိဳးကို ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ကုိ ေသာ္လည္းေကာင္း ကိုးကြယ္သည္႔ ဘာသာကို ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အေၾကာင္းျပဳ၍ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ ကန္႔သတ္ျခင္း မရွိဘဲ၊ ထိမ္းျမားႏိုင္ခြင္႕ ႏွင္႔ မိသားစု ထူေထာင္ႏိုင္ခြင္႔ရွိသည္။ အဆိုပါ ေယာက်္ားႏွင္႔ မိန္းမ တို႔သည္ လင္မယားအျဖစ္ ေပါင္းသင္းေနစဥ္ အခ်ိန္ အတြင္း၌ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အိမ္ေထာင္ကုိ ဖ်က္သိမ္း၍ ကြာရွင္းၾကသည္႔ အခါ၌လည္းေကာင္း၊ လက္ထပ္ ေပါင္းသင္း အိမ္ေထာင္ျပဳျခင္းႏွင္႔ စပ္လ်ဥ္းေသာ တူညီသည္႔ အခြင္႔အေရးမ်ားကို ရရွိထိုက္သည္။

ဟု ဆုိသည္။

အိမ္ေထာင္ဖက္ ေရြးခ်ယ္ျခင္း

အိမ္ေထာင္ဖက္ ေရြးခ်ယ္ျခင္းတြင္ အတြဲသည္ ပုိးပမ္းမႈ သုိ႔မဟုတ္ အတြဲ၏ မိဘမ်ား သုိ႔ တာဝန္ရွိသူမ်ား က ေပးစားျခင္း တုိ႔ ပါဝင္သည္။
ထံုးစံအားျဖင့္ ေပးစားျခင္း ပင္လွ်င္ အတြဲကုိယ္၌က ေနာက္ဆံုး ဆံုးျဖတ္ၾကေသာ္လည္း မိဘမ်ားသည္ မိရုိးဖလာေၾကာင့္ျဖစ္ေစ တစ္ခါတစ္ရံ အထူးအေၾကာင္း အခ်က္ (ဥပမာ အတင္အသ ေကာင္း၍) တုိ႔ေၾကာင့္ျဖစ္ေစ မိဘမ်ားက ဇြတ္ေပးစားတတ္ၾကသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ မိဘေပးစားျခင္းသည္ အလြန္ လူသက္သာေသာေၾကာင့္ မိဘစကား နားမေထာင္ခ်င္ေစကာမူ ေပးစားျခင္းကုိ လုိလုိလားလား လက္ခံၾကသည္။ ဇြတ္ေပးစားျခင္း သည္ အနည္းငယ္ေသာ လူအဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္သာ ေတြ႕ရတတ္ၿပီး ေပးစားျခင္း ကုိလက္ခံေသာသူကပင္ ဇြတ္ေပးစားျခင္း ကုိျပစ္တင္ ေဝဖန္သည္။

လက္ထပ္ျခင္း အခမ္းအနား

လက္ထပ္ျခင္းသည္ အမ်ားအားျဖင့္ မဂၤလာေဆာင္ပြဲ သုိ႔မဟုတ္ လက္ထပ္ျခင္း အခန္းအနား ျဖင့္ အေရးတယူ ျပဳၾကသည္။ အခမ္းအနားကုိ ဘာသာေရး ဆရာမ်ားကျဖစ္ေစ အစုိးရ အသိအမွတ္ျပဳ ပုဂၢိဳလ္ကျဖစ္ေစ၊ ေဒသ အသိအမွတ္ျပဳ ပြဲဆရာ ကျဖစ္ေစ ေဘာင္ဝင္ေအာင္ က်င္းပသည္။ ဥေရာပ ႏွင့္ လက္တင္ အေမရိက ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ မည္သည့္ ဘာသာေရး ပြဲမဆုိ လူမႈေရးပြဲ ႏွင့္ ခြဲျခား၍ က်င္းပရမည္ဟု ဆုိသည္။ အခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ - ဥပမာ ဘယ္လ္ဂ်ီရမ္၊ ဘူလေဂယီးယာ၊ နယ္သာလန္ ႏွင့္ တူရကီ - တုိ႔တြင္ ဘာသာေရး ပြဲမ်ားကုိ လူမႈေရးပြဲ က်င္ပၿပီးမွသာ က်င္းပခြင့္ရွိသည္။

ျမန္မာ့ ဓေလ့

အာ၀ါဟ၊ ၀ိ၀ါဟ

အာ၀ါဟ၊ ၀ိ၀ါဟ ဆိုသည္မွာ မဂၤလာအခမ္းအနား က်င္းပရာ ေနရာကို လုိက္ျပီး ေခၚေ၀ၚတာျဖစ္သည္။

• အာ၀ါဟ - ေယာက်္ားေလးအိမ္တြင္ မဂၤလာေဆာင္ျခင္း၊
• ၀ိ၀ါဟ - မိန္းကေလးအိမ္တြင္ မဂၤလာေဆာင္ျခင္း လို႔အဓိပၸါယ္ရသည္။

စုလွ်ားရစ္ပတ္

စုလွ်ားရစ္ပတ္ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္း ဆိုေသာ စကားလံုးမွာ စုလွ်ား ပု၀ါန႔ဲရစ္ပတ္ ထိမ္းျမားျခင္း၊ သတုိ႔သမီးသတို႔သား ညာလက္ႏွစ္ဖက္ကို ထပ္ျပီး လက္ထပ္ထိမ္းျခားျခင္းကို ေပါင္းစပ္ျပီးေတာ့ ေခၚတာျဖစ္သည္။ ပန္းကံုးစြပ္ျခင္း၊ မဂၤလာလက္စြပ္လဲျခင္းမ်ားသည္ ျမန္မာမႈ ထိမ္းျမားျခင္းပံုစံကို ေခတ္မွီေအာင္ျဖည့္စြက္ထားေသာ သေဘာရွိပါသည္။ ပန္းကံုးစြပ္ျခင္းမွာ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ ဆိုသည္ထက္ အိႏိၵယဆန္ေသာ ယဥ္ေက်းမႈဟု သတ္မွတ္လိုက သတ္မွတ္ႏိုင္ေပသည္။

မဂၤလာလက္ထပ္စာခ်ဳပ္

ခုေခတ္တြင္ မဂၤလာဧည့္ခံပြဲ အခမ္းအနားမျပဳလုပ္ခင္ ၾကိဳတင္ျပီး ႏွစ္ဦးသေဘာတူ မဂၤလာလက္ထပ္စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုထားတတ္ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဥပေဒအရ တရား၀င္ လင္ခန္းမယားခန္းေျမာက္ေနေပသည္။ မဂၤလာေမာင္ႏွံေလာင္း လက္မွတ္ထိုးထားတဲ့ စာခ်ဳပ္ကို ေမာ္ကြန္းမွတ္တမ္း တင္ေပးထားတတ္ၾကသည္။
ေမာ္ကြန္းတင္ႏိုင္ေသာ တရားေရးဆိုင္ရာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားမွာ-

1. ဒုတိယျမိဳ႕နယ္တရားသူၾကီး ႏွင့္အထက္တရားသူၾကီးမ်ား၊
2. ဒုတိယျမိဳ႕နယ္ဥပေဒအရာရွိႏွင့္အထက္ ဥပေဒအရာရွိၾကီးမ်ား၊
3. ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ရံုး ဒုတိယ ဦးစီးမႈးႏွင့္ အထက္အရာရွိၾကီးမ်ား ျဖစ္သည္။

လက္ထပ္စာခ်ဳပ္ပါ လိုအပ္ခ်က္မ်ား

1. သတိုးသား၏ အသက္
2. သတိုးသမီး၏ အသက္
3. လြတ္လပ္ေသာ သေဘာတူညီခ်က္
4. ႏွစ္ဦးစလံုးသည္ စိတ္ေပါ့သြပ္သူမ်ားမျဖစ္ေစရ။
5. သတိုးသမီးမွာ မျပတ္ဆဲေသာ တရားဝင္လင္ေယာက်ၤားမရွိေစရ။
6. ေပါင္းသင္းစပ္ယွက္မႈ ရွိရန္မလို။

အသက္

လက္ထပ္ထိမ္းျမားရာတြင္ သတို႔သား၏ အသက္ကို အတိအက် ကန္႔သတ္ထားတာ မရွိပါ။ က်န္းမားေရးအရ အရြယ္ေရာက္ျပည့္စံုလွ်င္ မိဘသေဘာတူညီခ်က္မလိုပဲ လက္ထပ္ထိမ္းျမားခြင့္ ရွိသည္။ သတို႔သမီးအတြက္တြင္မူ ကန္႔သတ္ခ်က္ရွိသည္။ အသက္ ၁၅ ႏွစ္ထက္ မငယ္ရပါ။ သတို႔သမီး ၁၅ ႏွစ္နဲ႔ ၂၀ ႏွစ္ၾကားမွာ မိဘအုပ္ထိန္းသူ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ရွိမွ၊ လက္ထပ္ထိမ္းျမားမႈ အထေျမာက္သည္။ မိဘကန္႔ကြက္ရင္ မရပါ။ တခ်ိဳ႕က ၁၈ ႏွစ္ျပည့္ျပီးတာႏွင့္ မိဘခြင့္ျပဳခ်က္မလိုေတာ့ဘူးလို႔ ထင္ၾကပါသည္၊ ဥပေဒေၾကာင္းအရ အသက္ ၂၀ ျပည့္မွ မလိုအပ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ (တစ္ခုလပ္တစ္လင္ကြာႏွင့္ မုဆိုးမမ်ားမွလြဲလ်င္ အသက္ (၂၀) မျပည့္ေသးေသာ မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ျဖစ္ပါမူ မိဘအုပ္ထိန္းသူ၏ သေဘာတူညီခ်က္ ရယူရေပမည္။ မိဘအုပ္ထိန္းသူ၏ သေဘာတူညီခ်က္ကို မရလွ်င္ ၏ထိမ္းျမား ျခင္းမေျမာက္။ သို႕ေသာ္ မိဘအုပ္ထိန္းသူ၏ သေဘာတူညီခ်က္ကို ေနာက္မွရရွိလွ်င္ ရရွိသည့္ေန႕ရက္မွစ၍ ထိမ္းျမားျခင္းေျမာက္သည္။) 
ျမန္မာ့ဓေလ့ထံုးတမ္းဥပေဒအရ ျမန္မာလူမ်ိဳး ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအတြက္ ထိမ္းျမား လက္ထပ္ျခင္း တမ်ဳိးမ်ဳိးျပဳလုပ္ျခင္း၊ ဧည့္ခံအခမ္းအနားျပဳလုပ္ျခင္းကို လူမႈေရးအရ ျပဳလုပ္တယ္လို႔ပဲ သေဘာထားပါသည္။ လင္မယားအရာေျမာက္ဖုိ႔ တရား၀င္မလိုအပ္ပါ။ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုျခင္း၊ ထိမ္းျမားျခင္း အခမ္းအနား မျပဳလုပ္ဘူးဆိုလွ်င္ တရား၀င္လင္မယားျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသျပႏိုင္ရမယ္လို႔ ဆိုပါသည္။ ေတာနယ္မ်ားႏွင့္ ေရွးလူၾကီးမ်ားအတြက္ လက္ထပ္စာခ်ဳပ္ လုပ္ေလ့လုပ္ထမရွိပါ။ ေခတ္မီလူငယ္ေတြအတြက္ လက္ထပ္စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုမႈသည္ အလြယ္အကူဆံုးႏွင့္ အေသခ်ာဆံုးသည္။

တရားဝင္လင္မယား ထင္ရွားေစရန္ သက္ေသခံခ်က္မ်ား

1. ေယာက်္ားကျဖစ္ေစ၊ မိန္းမကျဖစ္ေစ ၂ဦးစလံုးက ျဖစ္ေစ ၎တို႔သည္ လင္မယားဟု ဖြင့္ဟေျပာဆိုဖူးသလား။
2. ၎တို႔အတူေနသလား။
3. တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦးေသာ္၎၊ အျခားသူမ်ားႏွင့္ေသာ္၎၊ သာမန္လင္မယားတို႔ကဲ့သို႔ ျပဳမူဆက္ဆံသလား။
4. ၎တို႔သည္ ေဆြမ်ိဳးမ်ား၊ မိတ္ေဆြမ်ားထံသို႔ အတူတကြသြားလာ လည္ပတ္သလား။
5. ၎တို႔သည္ ဇရပ္၊ ေက်ာင္းကန္ ဘုရားမ်ားသို႔ အတူတကြြသြားလား၊ အလွဴဒါန အတူျပဳသလား။
6. ေယာက်္ားအား၎၊ မိန္းမအား၎ တစ္ဖက္မွေဆြမ်ိဳးမ်ားက မည္ကဲ့သို႕ ဆက္ဆံသနည္း။
7. မိန္းမႏွင့္ ၎၏မိဘမ်ား အဆင့္အတန္း အက်င့္စာရိတၱ။
8. ၎တို႕၏ ဆက္ဆံပုံမွာ တရားဥပေဒႏွင့္ ဆန္႕က်င္ၿပီး တိတ္တိတ္ပုန္း ဆက္ဆံသည္ဟု မိတ္ေဆြမ်ား၊ ေဆြမိ်ဳးမ်ားက ထင္မွတ္စရာ အေၾကာင္းရွိပါသလား။
9. ပစၥည္းခန္းတြင္ ႏွစ္ဦးပူးတြဲ ဆက္ဆံသလား။
10. တစ္ေယာက္ေသဆုံးၿပီး အသုဘကိစၥ၌ က်န္တစ္ေယာက္၏ အျပဳအမူ (ဥပမာ၊ သတင္းစာမ်ားတြင္ ေၾကျငာျခင္း၊ အသုဘကိစၥ၌ အျပဳအမူမ်ား)။

အထက္ပါအခ်က္မ်ားႏွင့္ အျခားပတ္ဝန္းက်င္ အေျခအေနမ်ား (အားလုံး မလိုေသာ္လည္း) ကို ေထာက္ထား၍၊ ေယာက်္ားတစ္ေယာက္ႏွင့္ မိန္းမတစ္ေယာက္္သည္ လင္မယားျဖစ္သည္ မျဖစ္သည္ကို ဆိုသည့္ျပႆနာကို ဆံုးျဖတ္ရေပမည္။ 

Read More